Kontrollü rüya kişinin rüya görmesi sırasında uyanık haldeki bilinci ile rüya bilincinin karışması sonucu oluşan bir rüya şeklidir. Rüyada aklı başında olma durumu rüya gören kişiler tarafından sıklıkla uyanık haldeki duruma benzetilir ancak bu durum uyanık hal ile rüya bilincinin ortasında kalmış ve çok sabit bir durum değildir.
Kontrollü rüya üzerine yapılan araştırmalarda rüya gören kişinin yatağında yattığının ve rüya gördüğünün farkında olduğu bulunmuştur. Normal şartlarda rüya gören kişiler fiziksel vücudunun farkında olamazlar çünkü dorsolateral prefrontal korteks (DLPFC) ve prekuneus etkin değildir ancak kontrollü rüya gören kişilerin beyinlerinde bu bölgeler REM uykusu sırasında tekrar etkin hale gelir ve rüyada kontrol başlar. Ayrıca kontrollü rüya ve normal rüya karşılaştırıldığında kontrollü rüya gören kişilerin beyinlerinin kortikal (beyin kabuğu) bağlantılarının daha fazla olduğu ve beyinlerindeki gama dalgalarında da bir artış olduğu gözlenmiştir. Yaklaşık 40 Hz frekansındaki gama dalgaları beyinde farkındalık ile ilişkilendirilmiştir. Kontrollü rüya gören kişilerin beyinlerindeki gama dalga frekansının 40 Hz civarında ölçülmesi bu kişilerin rüyalarında uyanıklık bilincine sahip olduğunu gösteriyor. Kontrollü rüya esnasında DLPFC ve prekuneusun REM uykusu esnasında tekrar etkin hale gelmesi gama dalgalarının frekansında değişikliğe sebep olur ve tüm kortikal bağlantılarda bir artış meydana gelir.
