Tổng hợp kiến thức cơ bản " Người lái đò sông Đà" của Nguyễn Tuân

người lái đò sông đà

I. Giới thiệu tác giả và tác phẩm

Nguyễn Tuân sinh ra trong một gia đình nhà nho khi Hán học đã tàn. Ông là một nghệ sĩ tài hoa, uyên bác, có cá tính độc đáo. Là nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại, Nguyễn Tuân sáng tác nhiều thể loại song đặc biệt thành công ở thể tùy bút. Tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Tuân về thể loại này là tùy bút "Người lái đò Sông Đà".

II. Khái quát về tác phẩm

"Người lái đò Sông Đà" được Nguyễn Tuân sáng tác sau những chuyến đi thực tế gian khổ và hào hứng tới miền Tây Bắc xa xôi, rộng lớn. Bài tùy bút được in trong tập "Sông Đà" xuất bản năm 1960. Nội dung bài tùy bút là miêu tả con Sông Đà và hình ảnh người lái đò vượt thác.

III. Nội dung đoạn trích

1. Hình tượng con sông Đà

Con sông Đà trên trang văn của Nguyễn Tuân hiện lên như một "nhân vật" có hai tính cách trái ngược: hùng vĩ, hung bạo và trữ tình, thơ mộng.

a. Con sông Đà hùng vĩ, hung bạo:

- Địa hình hiểm trở: Sông Đà hiện lên dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân thật dữ tợn với những hút nướcsâu thăm thẳm, những quãng sông đầy ghềnh thác, những vách đá dựng thành vách.

- Tính cách hung bạo, hiểm ác của con sông Đà được miêu tả tập trung ở khúc thác dữ , nghệ thuật nhân hóa, so sánh được sử dụng một cách đặc sắc để miêu tả nước và đá ở khúc thác.

- Âm thanh dữ dội, cuồng nộ:

Tiếng nước " réo", "tiếng nước thác nghe như là oán trách... van xin ... khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo... nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng..."Nước như một đội quân hùng mạnh, dữ tợn: "mặt nước hò la vang dậy... có lúc chúng đội cả thuyền lên".

- Đá ở khúc thác dữ cũng được miêu tả một cách sinh động

Đá mai phục từ ngàn năm để nhổm cả dậy vồ lấy thuyền.Mỗi hòn đá đều có tư thế riêng: đứng, ngồi, nằm...nhưng tất cả đều ngỗ ngược, nhăn nhúm, méo mó.Đá bày thạch trận trên sông với hàng tiền vệ, boong-ke chìm, pháo đài nổi, mỗi hòn đá như tướng dữ quân tợn chỉ chờ ăn chết cái thuyền .Đá như một đội quân hiểm ác, nhiều mưu mô, xảo quyệt  đánh khuýp quật vu hồi, dụ cái thuyền của đối phương, hất hàm hỏi cái thuyền...

b. Con sông Đà trữ tình, thơ mộng.

- Hình dáng " Sông Đà uôn dài...nương xuân" : Từ trên cao nhìn xuống, sông Đà đẹp, thơ mộng, mềm mại, uyển chuyển như mái tóc của một người thiếu nữ Câu văn giàu nhạc điệu kết hợp nghệ thuật so sánh độc đáo gợi liên tưởng Sông Đà như hình ảnh của người thiếu nữ Tây Bắc kiều diễm, trẻ trung, duyên dáng.

- Màu sắc:

Màu nước sông Đà chuyển đổi theo tiết mùa, mùa xuân dòng xanh ngọc bích, mùa thu nước sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữaNước của dòng sông thay đổi theo mùa, theo phong cảnh hai bên bờ. Sự thay đổi sắc màu của dòng nước tạo cho Sông Đà vẻ đẹp thơ mộng, huyền ảo.