Sofilik ve tasavvuf

Tasavvufi terimlerin mânâsı

SOFİ NEDİR?

Günümüzde 'sofi' kavramı Gavs-ı Sani hz'ni (k.s) mürşidliğe kabul etmiş, ona intisap etmiş kişilere verilen isim olarak anılıyor. Sofi, yola çıkmış, yolda yürüyen demektir. Peki bu yolun adı nedir?

TARİKAT NEDİR?

Lügatta yol, yollar demektir. Tasavvufi istilahta ise insanları manen olgunlaştırmak için, tasavvuf büyüklerinin takip ettikleri usul ve esasları ifade eden yollar. manasındadır. Nakşibendiyye, Kadiriyye, Şazeliyye vb. Fıkıh ve kelamdaki mezhepler ne ise tasavvufta da tarikatlar aynı mahiyettedir. Ancak tarikatlara mezhep yerine meşrep denilir. Bu yola bir rehber gerekiyor:

ŞEYH, MÜRŞİD NE DEMEK?

Kelime manası itibariyle yaşlı, ihtiyar, pîr, bey, önder gibi manalara gelmektedir. Tasavvufta ise, nefsinde fani Hak'ta bâkî velî, Hak
dostu, taliplere rehberlik etmek ve onları irşad etmek ehliyetine ve liyakatına sahip olan insan-ı kâmil, rehber, delil manalarını taşımaktadır. Bir insan yalnız başına nazari olarak tasavvuf ilmiyle meşgul olabilir. Ancak, bu meşguliyet kimseyi mutasavvıf yapmaz, belki tasavvufla ilgili biraz malumat sahibi yapar. Sofi veya mutasavvıf olmak için bir mürşid-i kâmil nezaretinde seyr-u süluke başlamak ve bu manevi tecrübeyi bizzat yaşamak gereklidir. Tasavvufun hedeflerini tarikat yoluyla gerçekleştirmek mürşidsiz mümkün değildir.

SADAT-I KİRAM KİMDİR?

Sadat, Sadat-ı kiram kelimesi üç manada kullanılır:

Birincisi, seyyidler yani Resulullah'ın (sallallahu aleyhi ve selem) evlat ve torunları manasındadır.

İkincisi, içinde Seyyidlerin, şeriflerin de bulunduğu evliyanın büyükleri anlamındadır.

Üçüncüsü, içinde Seyyidlerin, şeriflerin çokça yer aldığı Nakşbendi mürşidlerine verilen genel isim. "Altın Silsile" adıyla da tanınan bu silsile "Sadat, Sadat-ı Kiram" isimleriyle kastedilen en genel manadır.

TÖVBE NE DEMEK?

Tövbe, kulun işlemiş olduğu günahlardan pişman olup Cenab-ı Hakk' a rücu etmesidir. İşlenen günahlardan dolayı Allah' tan mağfiret talebine de istiğfar denilir. Bir kulun günah ve suçu işlediğine pişman olarak, bir daha işlememeye kesinlikle azm ve niyet etmesi,
mükellef olan kimseler için farzdır. Nur suresinin 31. ayet-i kerimesinde "Ey müminler, hepiniz Allah'a tevbe ediniz ki, felaha kavuşasınız." buyurulur. Hadis-i Şerif'te de "Günahtan tevbe eden kimse günahsız gibidir." buyurulur.

Saadat-ı Kiram İslamın bu emrini adab içine dahil etmişler ve tasavvufa girişte tövbeyi emir ve tavsiye etmişlerdir. Günahlarla kirlenen ruhun tövbe ile temizlenerek bu nurani yola girilmesini, ilk edeb olarak görmüşlerdir. Aynı zamanda tövbe tasavvuftaki ilk makamdır.

Mustafa Sefa EREM