1. Mở bài
– Giới thiệu tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
– Giới thiệu tác phẩm. Ai đã đặt tên cho dòng sông?
–Giới thiệu khổ 2 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ.
-> Qua vẻ đẹp của sông Hương giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp của cái tôi trữ tình.
2. Thân bài
a, Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông?
* Thượng nguồn:
+ Khi qua dãy Trường Sơn;
./ Sông Hương là bản trường ca của rừng già " Rầm rộ và mãnh liệt"..."dịu dàng và say đắm"...-> Sự hợp âm của nốt bổng nốt trầm để mãi ngân nga vang vọng giữa đại ngàn của Trường Sơn.
./ Sông Hương như một cô gái Trường Sơn phóng khoáng và man dại-> Vẻ đẹp của 1 sức sống trẻ trung, mãnh liệt, hoang dại.
+ Khi ra hỏi rừng già; đóng kín tâm hồn sâu thẳm của mình ở của rừng...mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuê, trở thành người mẹ phù sa của vùng vưn hóa xứ sở.
->Vẻ đẹp đầy bí ẩn, sâu thẳm của dòng sông.
* Sông Hương về châu thổ Châu Hóa ;
+ Được nhà văn liên tưởng như môt người con gái đẹp được người tình đến đánh thức sau 1 giấc ngủ dài; Uốn mình liên tục" Uốn mình theo đường cong thật mềm". Theo hướng Nam- Bác, Tây- Bác...Đột ngột vẽ 1 hình cung thật tròn về phía Đông- bắc ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế -> Sông Hương có sơ hội để phô bày vẻ đẹp của những đường cong mềm mại.
+ Vẻ đẹp tuyệt mĩ:
– Qua Tam Thai, Vọng Cảnh mềm như một tấm gương phản chiếu nhiều màu sắc .
– Đến rừng thông u tịch, lăng tẩm của vua chúa triều Nguyễn; sông Hương mang vẻ đẹp cổ kính trầm mặc như triết lí, như cổ thi.
– Tới ngoại ô Kim Long: vẻ đẹp tươi vui...
-> Sông Hương như một cô gái dịu dàng mơ mộng đang đi tìm hạnh phúc tình yêu theo tiếng gọi vang vọng từ trái tim-> Nghệ thuật so sánh cân đối, hài hòa đậm chất thơ, ngôn ngữ, hình tượng phong phú khiến sông Hương trở nên lung linh màu sắc, vẻ đẹp trầm mặc,cổ kính với thành quách, lăng tẩm.
* sông Hương trong không gian kinh thành Huế
+ Bắt đầu vào thành phố Huế, SH được so sánh với một ng tình vui tươi và duyên dáng,
+Nhận ra những dấu hiệu rõ hơn của thành phố; Cầu Tràng Tiền in ngần trên nền trời như một vành trăng non.
+ Làm duyên làm dáng trước khi gặp người yêu: Uốn 1 cánh cung rất nhẹ....không nói ra của tình yêu".
+ Trong long thành phố Huế sông Hương như 1 " điêu slow tình cảm dành riêng cho Huế; SH giảm hẳn lưu tốc,xuôi đi chậm, thực chậm..yên tĩnh, khát vọng được gắn bó, lưu lại mãi với mảnh đất nơi đây.
-> SH và Huế gặp gỡ qua cảm nhận của tác giả như một cuộc hội ngộ của một cặp tình nhân
b.Liên hệ với khổ 2 bài Đây thôn Vĩ Dạ ( 1,25đ)
– Đây thôn Vĩ Dạ được HMt lấy cảm hứng từ bức bưu thiếp có in hình dòng sông con thuyền vầng trăng. Từ những kỉ niệm với Huế , nhà thơ đã khắc họa bức tranh tuyệt đẹp về thôn Vĩ dạ một làng ven sông Hương với khung cảnh thơ mộng trữ tình. Qua bài thơ, HMt cũng mượn câu chuyện tình yêu đơn phương của mình để kín đáo gửi gắm tình yêu xứ sở, tình yêu với cuộc đời và con người.
– Khổ 2 của bài thơ miêu tả vẻ đẹp đêm trăng, nơi mảnh đất cố đô với núi Ngự, sông Hương trầm buồn mà sâu lắng.
Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Nhà thơ đặc tả cảnh sông nước mây trời thấm nỗi niêm cảm xuc cuả con người. Cảnh đẹp mà người buồn vì gợi cảm giác chia lìa xa cách. Thế giới bên ngoài càng tươi đẹp, thi sĩ càng thấm thía với thực trạng của mình. Con người tài hoa bất hạnh ấy đã mượn cảnh để vẽ tình, lấy điều phi lí để nói lên điều có lí trong tâm trạng của mình; tha thiết yêu đời nhưng cuộc sống của nhà thơ đang được tính bằng giây, bằng phút.
Hai câu sau; Một không gian tràn ngập ánh trăng, đẹp như cõi mộng:
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Câu hỏi tu từ mang bao khắc khoải giúp chúng ta cảm nhnj sâu saawscveef nỗi lòng của một con người đnag chạy đua với thời gian để sống, để yêu, để khao khát hạnh phúc. Tất cả được thể hiện trong một chữ " kịp", một chữ khiến cho câu thơ trở nên vội vàng, gấp gáp hơn, dường như đang cố gắng chạy đua để bắt kịp với những chờ mong, hay với tình yêu mà nhà thơ hằng ấp ủ?
– Liên hệ (0,5đ)
+ Tương đồng:
./ Cả 2 nhà thơ đều lấy những địa danh nổi tiếng của Huế đê làm điểm nhấn và khởi hứngcamr xúc .
./ Cùng tái hiện vẻ đẹp của thiên nhiên , cảnh sắc, con người Huế rất riêng, rất thơ mộng. Có được điều đó chứng tỏ mảnh đất, con người Huế đã chiếm chỗ sâu bền nhất trong lòng các tác giả.
./ Cả 2 đều thể hiện cái tôi tinh tế nhạy cảm trong văn chương, có tâm hồn hết sức lãng mạn, phong phú.
+ Khác biệt:
./ HPNT lấy điểm nhìn là sông Hương, đặt trong một không gian rộng lớn, phóng khoáng hơn. Vẻ đẹp của sông Hương hiện lên ở nhiều góc độ từ thượng nguồn ra đến biển.
./ Đây thôn Vĩ Dạ là bài thơ gợi cảm hứng từ tấm bưu thiếp...nên điểm nhìn hẹp, cái nhìn từ kí ức . vẻ đẹp xứ Huế hiện lên với những nét đặc trưng bình dị, quen thuộc, lãng mạn...nhưng cũng gợi buồn.
– Nhận xét: HPNT và HMT là hai nghệ sĩ đều có tình cảm tha thiết với Huế.
Cả hai đều là những cây bút tài hoa, tinh tế, nhạy cảm trong văn chương, có tâm hồn hết sức lãng mạn, phong phú.
3. Kết luận (0,5)
– Qua ngòi bút uyên bác , mê đắm tài hoa của HPNT sông Hương hiện lên với vẻ đẹp có linh hồn, đầy lãng mạn.
– Cùng với HMT vẻ đẹp sông Hương trở nên phong phú, đáng mên, đáng yêu
