Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dòng sông
Dàn ý
1. Giới thiệu nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường và bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông ?
2. Phân tích vẻ đẹp của dòng sông Hương
a) Bài kí là sự ca ngợi dòng sông Hương và rộng hơn là vùng đất cố đô Huế đẹp và thơ mộng, ca ngợi lịch sử vẻ vang của Huế, ca ngợi nền văn hóa và tâm hồn người Huế. Tác giả coi sông Hương là biểu tượng của tất cả những gì là vẻ đẹp của cảnh và người đất cố đô này.
b) Những phát hiện của tác giả về vẻ đẹp của sông Hương
- Vẻ đẹp được phát hiện ở cảnh sắc thiên nhiên:
Có vẻ đẹp "phóng khoáng và man dại, rầm rộ, mãnh liệt, một bản trường ca của rừng già" khi nó đi qua giữa lòng Trường Sơn; có vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ khi trở thành "người mẹ phù sa" của một vùng văn hóa đất cố đô, có vẻ đẹp biến ả như phản quang nhiều màu sắc của nền trời tây nam thành phố "sớm xanh, trưa vàng, chiều tím", có vẻ đẹp "trầm mặc" khi lặng lẽ chảy dưới chân những rừng thông u tịch với những lăng mộ âm u mà kiêu hãnh của các vua chúa triều Nguyễn; có vẻ đẹp mang màu sắc "triết lí, cổ thi" khi đi trong âm hưởng ngân nga của tiếng chuông chùa Thiên Mụ, có vẻ đẹp "vui tươi" khi đi qua những bãi bờ xanh biếc vùng ngoại ô Kim Long; có vẻ đẹp "mơ màng trong sương khói" khi nó dời xa dần thành phố để đi qua những nương dâu, lũy trúc và những hàng cau thôn Vĩ Dạ....
- Vẻ đẹp nhìn từ góc độ văn hóa :
Tác giả gắn sông Hươn với âm nhạc cổ điển của Huế... Sông Hương, ấy là "một người tài nữa đánh đàn lúc đêm khuya", lại liên tưởng đến Nguyễn Du và "Truyện Kiều". Nguyễn Du từng bao năm lênh đênh trên dòng sông này và có lẽ đã diễn tả điệu Tứ đại cảnh của Huế qua tiếng đàn của Kiều "Trong như tiếng hạc bay qua. Đục như tiếng suối mới sa nửa vời". Tác giả cho rằng đã có một dòng thi ca về con sông Hương, một dòng thơ không lặp lại mình, ấy là "dòng sông trắng- lá cây xanh", trong thơ Tản Đà, là vẻ đẹp hùng tráng "như kiếm dựng trời xanh" trong thơ Cao Bá Quát, là nỗi quan hoài vạn cổ trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, là sức mạnh phục sinh tâm hồn trong thơ Tố Hữu.
- Vẻ đẹp nhìn từ góc độ lịch sử: sông Hương từng là dòng sông bảo vệ biên thùy tổ quốc thời Đại Việt, từng soi bóng kinh thành Phú Xuân của Nguyễn Huệ, từng chứng kiến bao cuộc khởi nghĩa, rồi đến cách mạng tháng tám, chiến dịch mậu thân năm 1968....
- Vẻ đẹp trong trí tưởng tượng đầy tài hoa của tác giả:
Ông đã nhìn sông Hương như một cô gái Huế, từng có lúc là một cô gái Di-man phóng khoán và man dại, nhưng nói chung là một thiếu nữ tài hoa, dịu dàng mà sâu sắc, đa tình và kín đáo, lẳng lơ nhưng rất mực chung tình, khéo trang sức mà không lòe loẹt phô phang, giống như những cô dâu Huế ngày xưa trong sắc áo điều đục. "Đấy cũng chính là màu của sương khói trên sông Hương, giống như tấm voan huyền ảo của tự nhiên, sau đó ẩn giấu khuôn mặt thực của dòng sông...".
