Lektury - opracowanie

Dziady cz.2

           Autor: Adam Mickiewicz

1. Akcja drugiej części dziadów rozgrywa się w noc zaduszną, w cmentarnej kaplicy. W obrzędzie uczestniczą mieszkańcy wioski, Guślarz jako prowadzący oraz duchy czyśćcowe.

2. Plan wydarzeń opisanych w drugiej części dziadów.
# Przybycie mieszkańców wsi do kaplicy na obrzęd dziadów.
# Przygotowania do obrzędu.
# Zapalenie garści kądzieli przez Guślarza.
# Przybycie pierwszej pary duchów.
# Historia życia aniołków.
# Prośba dzieci.
# Spełnienie życzenia dzieci.
# Przestroga moralna płynąca z historii aniołków.
# Odejście duchów.
# Zapalenie kotła wódki.
# Przybycie widma Złego Pana w otoczeniu stada ptaków nocnych.
# Rozpoznanie w gościu Pana wioski.
#  Historia kruka i sowy.
# Prośba Złego Pana. Zachowanie ptaków.
# Przestroga moralna.
# Odejście widma.
# Podpalenie wianka świeconego ziela.
# Przybycie ducha młodej dziewczyny.
# Historia Zosi.
# Prośba dziewczyny.
# Prośba spełnienia życzenia dziewczyny przez chłopców. Wróżba Guślarza.
# Przestroga moralna Zosi.
# Odejście ducha.
# Pojawienie się widma młodego mężczyzny. Nie udane próby przepędzenia widma.
# Wyprowadzenie pasterki z kaplicy.
# Wyjście widma.
# Koniec obrzędu dziadów.

3. Interpretacja historii duchów występujących w drugiej części Dziadów.
♤ Duch - Józio i Rózia.
a) historia życia.
Dzieci żyły beztrosko, nie zaznały bólu cierpienia. Matka je rozpieszczała, karmiła słodyczami, nigdy ich nie karciła. Całe dnie spędzały na zabawach. Nie miały żadnych obowiązków.
b) prośba.
Proszą o dwa ziarna gorczycy.
c) przestroga moralna.
,, Bo słuchajcie i zważcie u siebie, że według Bożego rozkazu: Kto nie doznał goryczy ni razu, ten nie dozna słodyczy w niebie".
d) interpretacja.
Według prawd ludowych człowiek w swoim życiu powinien doświadczyć szczęścia i radości, a także bólu i cierpienia. Dzieci nie zaznały cierpienia, więc nie dopełniły swojej ludzkiej kondycji i nie mogły trafić do nieba. Według ludu ktoś, kto nie cierpiał ani razu, ten nie zrozumie cierpienia drugiego człowieka. Ponad to cierpienie zbliża do Boga.
e) kategoria ducha.
Duchy lekkie.
♤ Duch - Widmo Złego Pana.
a) historia życia.
Zły Pan był właścicielem wioski, w której zorganizowano obrzęd dziadów. Za życia był niewrażliwy na ludzką krzywdę. Nigdy nikomu nie pomógł, ludzie przez niego cierpieli. Doprowadził nawet do śmierci kilka osób. Przybył w otoczeniu stada ptaków, którymi byli ludzie skrzywdzeni przez niego.
b) prośba.
Prosi o dwa ziarenka pszenicy i miarkę wody.
c) przestroga moralna.
,, Tak, muszę dręczyć się wiek wiekiem, sprawiedliwe zrządzenia Boże! Bo kto nie był ni razu człowiekiem, temu człowiek nic nie pomoże.
d) interpretacja.
Zły Pan uczy, że należy być dobrym człowiekiem, otwartym na innych, miłosiernym. Należy pomagać innym, wspierać, dzielić się tym co się ma.
e) kategoria ducha.
Duchy ciężkie.
♤ Duch - Zosia - duch dziewczyny.
a) Historia życia.
Zosia była pasterką, najpiękniejszą dziewczyną we wsi. Zmarła mając zaledwie dziewiętnaście lat. Nigdy nikogo nie kochała, nie dała się nikomu kochać. Za życia bujała w obłąkach, nie przejmowała się problemami doczesnymi, dlatego została ukarana.
b) prośba.
Dziewczyna prosi o to aby podbiegli do niej młodzieńcy, chwycili ją za dłonie i przyciągnęli ją do ziemi.
c) przestroga moralna.
,, Bo słuchajcie i zważcie u siebie, że według Bożego rozkazu: Kto nie dotknął ziemi ni razu, ten nigdy nie może być w niebie".
d) interpretacja.
Według prostego ludu, kobieta ma do wypełnienia w życiu określone role życiowe: powinna zostać żoną i matką, kochać innych ludzi. Dziewczyna tego uniknęła. Nie wypełniła więc swojej życiowej roli. Ponadto nigdy nie pokochała, gardziła miłością, co według romantyków było wielkim przewinieniem.
e) kategoria ducha.
Duchy pośrednie (średnie).

4. Według poety prosty lud miał przede wszystkim wiarę w świat niematerialny i intuicyjnie go wyczuwał. Wierzono, że świat realny i  poza ziemski egzystuje obok siebie, a czasami się przenika. Wiedzą o tym uczestnicy obrzędu. Przychodzą do kaplicy nie z ciekawości, tylko po to, by pomóc przybyłym duszom, ulżyć im w cierpieniu. Otrzymują za to nagrodę: przestrogi, pouczenia i wskazówki, które mają im przybliżyć drogę do raju.