°İSLAMİ ADAPLAR°

UYKUDAN UYANMA ADABI

Selamun aleyküm ve rahmetullah ve bareketuhu. Bu kitabımda da siz kardeşlerimle farkında olmadan hayatımızdan çıkardığımız adapları,peygamberimizin günlük yağtığı şeyleri/sünnetlerini paylaşacağım. O'nun şefaatine nail olmamız duasıyla. Selam ve Dua ile...

...

Muhabbeten Muhammed oldu hasıl,

Muhammed'siz muhabbete ne hasıl

.....

Uykudan uyanmak Yüce Allah'ın kudretini gösteren açık ayetlerinden bir ayettir. Bu,öldükten sonra dirilme ayetine benziyor. Yüce Allah uykuyu ölüm,uyanmayı da dirilme ile isimlendiriyor.

Yüce Allah şöyle buyuruyor:

"Allah öleceklerin ölümleri anında,ölmeyeceklerin de uykuları esnasında ruhlarını alır. Sonra ölümlerine hükmettiği kimselerinkini tutar;diğerlerini bir süreye kadar salıverir. Doğrusu bunda,düşünen bir toplum için ibretler vardır"(Zümer/42)

"O geceyi sizin için bir elbise,uykuyu bir dinlenme ve gündüzü de yayılıp-çalışma (zamanı) kılandır.(Furkan/47)

Uykudan uyanma duran hayatın tekrar başlamasıdır,kişinin gündüz boyunca yazacağı yeni beyaz bir sayfanın açılmasıdır. Kişi hayata uyanmayla başlar,uykuyla sonlandırır. Bu sayfalara kaydettiği şeyler hesap gününde kendisine sunulacak amel defterinin içeriğini oluşturur. Yüce Allah şöyle buyuruyor:

"Sizi geceleyin öldüren ve gündüzleyin neler yaptığınızı bilen O'dur. Sonra O sizi gündüzleyin diriltir,belirli hayat süreniz dolsun diye,sonra O'nun huzuruna döneceksiniz de O yapmış olduklarınızı size haber verecektir.(En'am/60)

Hasan El Basri(r.a) şöyle buyuruyor:

"Her gün şafak söktüğünde bir münadi şöyle seslenir: "Ey Âdemoğlu! Ben yeni bir mahlûkum ve yaptıklarınıza şahidim ve benden azığını al,kıyamet gününe kadar dönmeyeceğim."

Onlardan biri şöyle der; "Ey Âdemoğlu! Sen günlersin,her bir gün geçtiğinde senin bir kısmın gider."

Uykudan uyanma monoton günlük hayatın başlangıcı olduğuna göre Müslüman gününün ve amelinin başlangıcını yaradanı ile irtibat,razıkını zikir ve uykudayken kendisini koruyup gözeten velisine şükür ile yapmalıdır. Yüce Allah şöyle buyuruyor;

"De ki,Gece gündüz sizi 'Rahman' olan Allah'ın azabından kim koruyabilir? Fakat onlar Rabb'lerini hatırlamaya yanaşmıyorlar."(Enbiya/42)

Zihnin saf,aklın keskin ve bedenin canlı olduğu gündüzün bu ilk saatlerinde,her fert o gün Rabbini razı edecek,kendisine ve bütün insanlara hayır ve faydalar getirecek salih amellerinin planı yapmalıdır.

Uyku ile ilgili islami adapları şöyle toparlayabiliriz:

1- Fecr doğmadan uykuya kalkmaya gayret etmek. Bu vakitte kalkmakla ruh sağlığı,sağlıklı alışkanlıklar ve ibadet veya ders yapmak için hoş ve sakin vakit elde edilir.

Yüce Allah muttaki kullarının özellikleri hakkında şöyle buyuruyor:

"Geceleri pek az uyurlardı. Seher vaktinde de istiğfar ederlerdi."(Zariyat/17-18)

Hz. Aişe'den(r.a) rivayetle Resulullah şöyle buyuruyor:

"Rızık talebi ve ihtiyaçlarınızı karşılamak için sabahları erken kalkın,sabahın erken saatlerinde bereket ve başarı vardır"(Taberani)

2- Kalpte,düşüncede ve dilde meydana gelecek ilk şey Yüce Allah'ın zikri,birliği ve Resulullah'dan rivayet edilen dualar olmalıdır.

Yüce Allah şöyle buyuruyor: "Uykudan uyandığında ; 'Allah'tan başka ilah yoktur,birdir,ortağı yoktur,tüm mülk ve hamd O'nundur,O herşeye güç yetirendir' söyleyenin günahları deniz köpüğü kadar da olsa bağışlanmayan hiçbir kul yoktur."(İbn-i Sunni)

Hz. Huzeyfe bin El Yeman Resulullah'ın uyuyacağı zaman; Bismike Allahumme ehye ve emutu- Allah'ım senin adınla dirilir ve senin adınla ölürüm."

Uykudan uyandığı zaman:

Elhamdulillahillezi ehiyene be(ع)de me emetene ve ileyhin nuşuru- öldürdükten sonra bizi dirilten Allah'a hamd olsun,dönüşümüz

O'nadır."(Buhari) dediğini rivayet etti.

3-Uyandıktan sonra hemen abdest alıp namaz kılmak,zikir ve duadan sonra günün başlangıcını bununla yapmak ve bunu engelleyecek her şeyden uzaklaşmak.

Hz. Ebu Hureyre'den rivayetle Resulullah(SAV) şöyle buyuruyor.

"Sizden biri yattığı zaman şeytan başucunda üç düğüm bağlar,her düğümde;uyu gece uzundur der,kişi uyandığında Yüce Allah'ı zikrederse bir düğüm çözülür,abdest alırsa bir düğüm daha çözülür,namaz kılarsa son düğüm de çözülür,hareketli ve mutlu bir şekilde sabaha girer. Eğer bunları yapmazsa kötü ve tembel bir şekilde sabaha girer."(muttefikun aleyh)

4- Uyandıktan sonra hayal ve evhamlara dalarak yatakta kalıp sağa-sola dönmekten sakınmak.

5-Soğukluk,yorgunluk ve uykusuzluk gibi sebeplerden dolayı namaza kalkmakta tembellik yapmaktan sakınmak,çünkü bunlar yalancı duygulardır. Nefsi emmare bunları güzel gösteriyor,bu duygular tersi yapıldıkça yok olup gider.

6- Fecr doğduktan sonra yatmaktan ve vaktin geniş olduğunu düşünerek namazı geciktirmekten sakınmak. Çünkü bu, Müslüman'ın sabah namazını kaçırması için şeytanın bir telkinidir.

Yüce Allah mü'min kullarının özellikleri hakkında şöyle buyuruyor;

"Onların yanları(gece namazına kalkmak için) yataklarından uzaklaşır. Rablerine korku ve umutla dua ederler ve kendilerine rızık olarak verdiklerimizden infak ederler."(secde/16)

7- Uyandıktan sonra ağzı yıkamak,faydalı ve sağlıklı bir şekilde dişleri temizlemek. Diş temizliğini misvakla yapmak daha faziletlidir.Ağız temizliği ve bakımı diş fırçası ve macunla da yapılabilir.

Hz. Ebu Huzeyfe şöyle anlatıyor;

"Resulullah(SAV) uyandığında dişlerini misvakla temizlerdi."(muttefikun aleyh)

8- Uyandıktan sonra ağır ve sakin hareket edip aile fertlerinden veya komşulardan birini rahatsız etmekten sakınmak.

9- Sıcak yerden,özelliklede uykudan kalkar kalkmaz soğuk yere girmekten sakınmak,elbiseleri giyip tedbir aldıktan sonra girmek.

10- Diğer fertleri uykudan uyandırırken nazik ve kibar davranmak,uyandırırken;

"La ilahe illallahu, essalatu hayrun minen nevm- la ilahe illallah,namaz uykudan daha hayırlıdır." diyerek uyandırmak,kalkmamakta direten kişinin yanından ayrılıp biraz sonra tekrar gelip uyandırmak.

11- Uyandıktan sonra hava akımı ve hava değişimi için yatak odasının kapı ve pencerelerini açmak.

12- Yatağı düzeltmek,havalandırıp üzerine Allah'ın adını zikrettikten sonra döşeği toplamak. Yatağı ve uyku malzemelerini uygun olmayan bir şekilde dağınık bırakmaktan sakınmak. Çünkü Müslüman'ın özellikle günlük yapacağı işleri ve şahsi işlerini başkasına yüklemesi edepli ve faziletli bir davranış değildir.