°İSLAMİ ADAPLAR°

Kardeşin Kardeşlere Karşı Adabı

Kardeşler,anne,babaların meyveleridirler,en yakın akrabadırlar,birbirlerinden ayrılmazlar,kalbin en sevgilileridirler. İnsan hayatın başlangıcını,çocukluk ve gelişme günlerini masum ve saflık dönemlerini,evde,okulda,yeme içmede, gece ve gündüz kardeşleriyle yan yana geçirir. Bundan dolayı Yüce Allah kardeşlere vefa gösterilmesini,iyilik yapılmasını ve ilişkilerinin kesilmemesini emrediyor.

Resulullah(AS) şöyle buyuruyor:

"Allah mahlukatı yarattı ve yaratmayı tamamladıktan sonra akrabalık(rahim)ayağa kalktı ve; 'Bu,akrabalık bağını koparandan sana sığınanın duruşudur' dedi. Allah(cc) 'Sana ilgiyi sürdürenle benimde ilgiyi sürdürmem,ilgiyi kesenle ilgimi kesmemden razı olmaz mısın? Buyurdu. O da 'Evet' dedi. Allah'işte senin durumun budur'dedi. Sonra Resulullah(As): 'Demek,'İş başına gelip yönetimi ele alırsanız hemen yeryüzünde fesat çıkaracak ve akrabalık bağlarınızı koparıp parçalayacaksınız, öyle mi? İşte bunlar; Allah onları lanetlemiş,böylece (kulaklarını) sağırlaştırmış ve basiret (göz)lerini de kör etmiştir'(Muhammed-22,23) ayetlerini okuyunuz dedi"(Muteffikun aleyh)
KARDEŞ VE BACILAR İLE İLGİLİ BAZI ADAPLAR:
1»Büyük kardeşlere hürmet ve saygı göstermek,küçük kardeşlere şefkat,merhamet ve ilgi göstermek.

Hz. Enes(r.a)'ten rivayetle Resulullah(AS) şöyle buyuruyor:

"Küçüklerine merhamet ve büyüklerine saygı göstermeyen bizden değildir."
2»Kardeşlere bütün işlerde şefkat,merhamet,nezaket,ihsan ve yumuşaklık ile muamele etmek.

Hz. Ömer(r.a) şöyle buyuruyor:

"Ben,kişinin ehli ile ilişkilerinde çocuk gibi davranmasını,kendisine ihtiyaç olduğunda adam olmasını severim."(Tirmizi}
3»Kardeşler ile ilişkide güzel ahlaklı olmak,tevazu,şefkat,isar(kendi nefsine tercih etme),sevgi ve yardımlaşma duyguları ile donanmak ve kendini beğenmemek.

Hz. Aişe(ra)'den rivayetle Resulullah(AS) şöyle buyuruyor:

"En hayırlınız ailesine en hayırlı olanınızdır. Ben aileme karşı en hayırlı olanınızım."(Tirmizi)
4»Yanlarına selamla girmek,musafaha yapmak ve güler yüz göstermek.

Hz. Ebu Zer(r.a) den rivayetle Resulullah(AS) şöyle buyuruyor:
"Hiçbir iyiliği küçümseme,kardeşini güzel yüzle karşılamanı dahi küçük görme."(Müslim)
5»Üzüntülünün önünde sevinmeyerek,oruçlunun önünde yemeyerek ve uyuyanın yanında gürültü çıkarmayarak kardeşlik duygularına uygun hareket etmek.
6» Kardeşlere iyiliklerin dokunmasına sevinmek ve onlara iyiliklerin ulaşmasına çalışmak.

Hz. Enes(ra)'dan rivayetle Resulullah (AS) şöyle buyuruyor:

"Kendisi için istediğini kardeşi için istemeyen kâmil imân etmiş olmaz."(Muttefikun aleyh)
7»Kardeşlerin iyiliklerine teşekkür etmek ve sonra daha güzeliyle karşılık vermek.
8»Kardeşlerin işlerine önem vermek,durumlarını öğrenmek,ihtiyaçlarını araştırmak eğitim ve mali alanlarda imkân dahilinde yardımcı olmaya çalışmak.
9» Kardeşlere nasihat etmek,hikmet ve güzel öğütle hayra çağırmak,cennet nimetleriyle teşvik ve cehennem azabıyla korkutarak Allah'ın farzlarını eda etmeyi hatırlatmak.

Yüce Allah şöyle buyuruyor:
"Ehline(ümmetine)namazı emret ve onda kararlı davran."(Taha-132)
10»Hak üzere olduklarında onlara yardım etmek,onlar için gayret etmek ve itibarlarını korumak.

Hz. Enes(ra)'dan rivayetle Resulullah(AS) şöyle buyuruyor:

"Kardeşine zalim de olsa mazlum da olsa yardım et,bir adam'Ya Resulullah kardeşim mazlum olsa yardım ederim,zalim olsa nasıl yardım edebilirim?' Diye sordu,Resulullah(as)'Onu zulüm yapmaktan engelle,bu ona yardım etmektir'dedi."(Buhari)
11»Kardeşlere karşı hata ve kusur işlendiğinde özür dilemek,onlardan meydana gelen kusur ve ayıpları görmezden gelmek,özürlerini kabul etmek ve bir daha azarlamamak.

Hz. İbn-i Mesud(ra)'dan rivayetle Resulullah(AS) şöyle buyuruyor: "Size ateşin kime haram olduğunu bildireyim mi? Ateş hoş ve kolaylık gösteren tüm akrabalara haramdır."(Tirmizi)
12»Münakaşa eden iki tarafın arasını düzeltmek,kardeşlerle ilişkiyi kesmekten,zıtlaşmaktan,buğzetmekten,hased etmekten ve kötü zandan sakınmak.
13»Kardeşlere el ile,sövgü ile veya seviyesiz şakalarla eZiyet etmekten sakınmak.
14»Çekişmelerden,tartışmalardan ve ihtilaftan uzak durmak.
15»Kardeşlerin özel işlerine müdahale etmekten şahsi eşyalarını izinsiz kullanmaktan sakınmak.
16»Konuşma ve giyimde ahlak ve adaba riayet etmek,özellikle kadın ve erkeklerin bir arada bulunduğu ortamlarda daha çok dikkat etmek,başkalarının ayıp ve avret yerlerine bakmamak.
Esselamun aleyküm ve Rahmetullah...