Bizim İçin Her Şey

Bölüm 3

Zaman, zaman nedir ? Zaman bizim için doğduğumuzda mı başlar ? Ondan önce zaman yok muydu çoğu kişi zamanı düz bir çizgide başlangıcı doğumumuzun olan sürekli ileri doğru aynı hızda ilerlediğimiz ve ölümümüzle son bulan bir şeymiş gibi tanımlarlar peki biz ölünce zamanda durur mu ? Zaman herkes için aynı mıdır? 

Mesela şöyle bir örnekle açıklayabilirim ; Sevdiğiniz bir kız arkadaşınızla veya erkek arkadaşınızla sohbet ederken veya bir aktivite yaparken 2 saat size 2 dakika gibi gelirken sevmediğiniz bir şeyi 2 dakika yapmak 2 saat gelir ama zaman iki kişi içinde aynı akıyorsa bu nasıl oluyor ?Yada zaman madde midir yani zaman madde olmasa da olan bir şey midir ? Ben bu konuyu bu işin en ünlü ve en iyi bilim insanlarından biri olan Einstein'ın teorisiyle anlatmak isterim benim için çok açıklayıcı olmuştu ilk öncelikle zamanın herkes için aynı hız oranında akıp akmadığını kanıtlanmış bir kanunla açıklayayım bu kanun 1971 yılında bilim insanları bir atom saatini dünyanın çevresinde uçururken yapılmıştır. İki tane atom saatinin birini dünyanın çevresinde uçacak olan uçağa diğerini ise sabit bir yere koyup uçağın geri dönmesini beklemişler uçak geri dönünce Einstein'da tahmin ettiği gibi iki saat birbirinden farklıydı. Aradaki fark ama çok küçüktü aradaki fark sadece saniyeninbirkaç milyarda biriydi ama Einstein'ın hareketin zaman üzerindeki etkisi fikrini kanıtlayan bir deneydi. Bu deneyi çoğu kişi kabul etmedi hata oldu dediler bir daha denediler sonra bir daha ve bir daha ama sonuç yine de aynıydı Einstein haklıydı uzayın zaman üzerinde etkisi vardı harekette uzayda gerçekleştiğine göre uzayın etkisi oluyordu bu Einstein bu deneyinden sonra uzay ve zamanın ayrı düşünülmemesi gerektiğini söyledi ve ortaya uzay zaman kavramı çıktı. Bu uzay zaman 4 boyutluydu yani bizim algı dışımızdaydı. Einstein uzay ve zamanı birleştirerek aklımızın alamayacağı yeni bir şeyi keşfetmesini sağlayacaktı geçmiş, şu an ve gelecek ayrımlarındaki o ince kesimin bir illüzyondan ibadet olabilirdi hayatımızda zamanı sürekli aynı yöne akan bir şeymiş gibi algılarız aynı bir nehir gibi fakat zamanın anlardanibadet olması ve anların birbiri ardına geçen bir şeymiş gibi düşünülebilir.Öyleyse bugüne kadar olmuş ve olacak her şeyi görebiliriz bu teorik olarak gerçekten mümkün mü ?

 14 milyar yıl önce evrenimizin oluşmasından samanyolunun oluşmasına dünyanın 4.5 milyar yıl önce oluşumuna dinozorların zamanına ve bugün dünyada meydana gelen olaylara kadar benim şuan bu kitabı yazmam gibi mesela uzay zamanı bu şekilde düşünmek Einstein'ın geçmişe, bugüne ve geleceğe ait anların sırasını karıştırmasını sağlamış bunu daha iyi anlata bilmek için şimdi adını veya şuan adını verdiğimiz basit bir kavram üzerinde düşünmemiz gerekiyor. Benim şuan meydana gelen olaylar listesinde şunlar var saat 21:35 benim için ben şimdi bu yazıyı yazıyorum benim şimdim sadece benim çevremde olmuyor kanadaki bir köylünün bahçesini de biçmesi benim şimdimdir veya ay etrafımızda dönmesi de benim şimdimdir bu olan olaylar veya tüm olaylar şimdiyi meydana getirir. Şuanın hepsinin uzay zamandaki zerre tanesi kadar bir dilim olduğunu düşünelim buna şimdi adını verelim. Ortak akıla göre birinin şimdisi başka birinin de şimdisi demek olduğunu düşünür ama Einstein hareketi de hesaba kattığınızda ilginç bir şekilde şimdinin ortadan kalktığını gösterir şuanda anlamanız için uzay zamanı bir ekmek somununa benzetme tekniğini kullanacağım Einstein aynı bir ekmek somunun kesmenin farklı yolları olduğu gibi uzay zamanını da farklı şimdi dilimlerine ayırmanın da farklı yöntemleri olduğunu farketdi. 

Hareket zamanın geçişini etkilediğine göre hareket halinde olan biri şuanda olanları farklı bir şekilde algılayacakdır ve somunu iki farklı şekilde şimdi dilimine ayıracaktır kestikleri dilimin açısı da farklı olacaktır yani şöyle anlatıyım hareket eden kişi bıçağı eğrilticekdir böylece farklı açıda olan şimdi dilimlerinin kesilmesine sebeb olucaktır .Bunlar benim zaman dilimlerime paralel olmayacaktır. Bunun ortaya çıkarıcağı ilginç etkileri biraz olsun anlayabilmek için dünyadan 10 milyar ışık yılı uzaklıkta bir galakside bir uzaylı olduğunu düşünelim dünyada şuan kitabımı okuyan sizleri düşünelim sabit durdukları yani birbirlerine hareket etmedikleri sürece saatlerinin tik taklarının hızıda aynı olacak yani somunu bir ucundan birine kadar kesersen aynı zaman dilimini paylaşacaklardır peki uzaylı hareket edip diyelim bisiklete binip dünyadan uzaklaşmaya başlarsa ne olur ? Hareket zamanın geçişini azaltığına göre saatleri aynı hızda tik tak yapmaya devam etmiyecektir. Aynen saatlerinin hızı gibi şimdi dilimleri de değişir uzaylının şimdi dilimi somunu farklı bir şekilde geçmişe doğru bir açıyla keser uzaylı bisikleti yavaş sürdüğü için diliminin meydana getirdiği açı çok küçüktür fakat o küçük açı bu kadar uzak bir mesafede büyük bir zaman farkı anlamına gelebilir bu uzaylı açılı şimdi diliminde gördüklerini dünyada şuanda gerçekleşmekte olan olaylar olarak algılar bu olayların içinde bu kitabı okuyan sizler yoktunuz hatta doğumunuz bile yoktu inanılmaz ama uzaylının şimdi dilimi dünyanın 200 yıl önceki halinle kesişmiş bizim uzak geçmiş olarak nitelendirdiğimiz olayları içine almıştır mesela Beethoven 5. Senfonisini bitirmektedir. Sanki aklınızı az karıştırmış gibi biraz daha karıştırayım bu dilimlerde bir tek hareket hızınız değil hareket yönünüzünde önemli olduğunu söyliyim . Şöyle ki uzaylı bisikletini çevirip dünyaya doğru gitmeye başlarsa neler olduğuna bakalım uzaylının yeni şimdi diliminin açısı geleceğe doğru yani dünyada meydana gelecek 200 yıl sonraki olayları kapsıyor sizin şimdi olarak düşündüğünüz şeyin veya benim şimdi olarak düşündüğüm bir şeyi gelecek olarak algıladığınızı ve sizin şimdinizinde en az benim şimdim kadar geçerli olduğunu bilmemiz geçmişin gerçek olduğu anlamına gelir geleceğinde gerçek olduğu anlamına gelir yani geçmiş şuan ve gelecek aynıderecede gerçektir hepsi var demektir eğer bana kanıtla derseniz fizikyasalarına göre şöyle kanıtlaya bilirim geçmiş ve gelecekte en az şuan kadar gerçektir geçmiş geride kalmamıştır gelecekte meydana gelmiştir bile geçmiş şuan ve gelecek heptir aynı şekilde vardır tıpkı uzayı orada olmak diye düşün düğümüz gibi zamanı da orada olmak gibi düşünmemiz gerek meydana gelmiş ve gelecek olan her şey aslında var demektir Leonardo da Vinci'in Mona Lisaya son fırça darbesini atmasından ,bağımsızlık bildirgesinin imzalanışına, okuldaki ilk gününüze Marsa ilk insanlı iniş gibi bizim açımızdan henüz gerçekleşmemiş olaylara kadar Einstein bu cesur fikirle zamanı algılayışımız konusundaki en temel kavramlardan birini yıktı geçmiş şuan ve gelecek arasındaki fark sadece illüzyondan ibaret ama bu illüzyon çok güçlüdür demiştir.