Dünya’yı çok büyük bir mıknatıs gibi düşünebiliriz. Dünya’nın manyetik alanı oluşum sürecinde belli bir düzene göre yönlenmiştir ve bir mıknatıs özelliği gösterir. Buna göre Kuzey Kutbu (North Pole) S, Güney Kutbu (South Pole) ise N olarak yönlenmiştir. Pusula mıknatıslarında kullanılan N ve S harfleri de kuzey ve güney kutuplarından esinlenerek verilmiştir. Pusulaki okun kuzey kısmı N,olarak işaretlenmiştir ve farklı kutuplar birbirini çeker prensibinden pusulanın kuzeyi Dünya’nın kuzeyini çeker. Tabi 8.000 millik çapa sahip Dünyamızın yüzeyinde bu çekimin hissedilebilmesi için pusula oku son derece hafif ve sürtünmesiz olarak yerleştirilmiştir. Aksi halde pusulanın manyetik alana göre yönlenmesi mümkün olmazdı.
Dünya’nın bütün ekseni boyunca pusula %100 doğrulukla çalışmaz, bazı bölgelerde sapma görülür. Bu bölgeler ve ne kadar sapma olduğu detaylı haritalarda gösterilir. Pusulayı kullanırken dikkat edilcek bir husus da, etrafında manyetik alan oluşturabilecek metal cisimlerin bulunmamasıdır. Eğer pusula çevresinde, manyetik alanı Dünya’nın yüzeyindekinden fazla olan bir cisim varsa, pusula oku o cisme doğru yönlenir. Bu da hatalı ölçüm anlamına gelir.
Özetle pusulanın çalışma prensibi; manyetik pusulanın en önemli parçası olan ve bir manyetik alan içerisinde bulunan pusula iğnesi serbestçe hareket edebilecek şekilde pusula gövdesine monte edilmiştir. Pusula iğnesi serbest kaldığında her zaman aynı yönü gösterir. İğnenin sabit olarak aynı yönü göstermesi yeryüzünde iğneyi çeken bir gücün olmasından kaynaklanmaktadır.Yeryüzü bir ucu kuzeye, diğer ucu güneye uzanan devasa bir mıknatıs gibidir. Dünya’nın manyetikliği, pusula iğnesinin manyetik kuzeye (manyetik alanın kuzey kutbuna) doğru dönmesine neden olur.
Kaynak: www.ilgincbirbilgi.com
ŞİMDİ OKUDUĞUN
İLGİNÇ VE PRATİK BİLGİLER
De TodoHer gün yeni bilgiler eklenecektir . Bilgilerin yeni olduğunu bölüm başlığının yanındaki tarihe bakarak öğrenebilrsiniz. Kullandığımız Kaynaklar: www.ilgincbirbilgi.com , wikipedia, www.siradisibilgiler.com.tr
