Turkler sirasiyla
Gokturk
Uygur
Arap
Kiril
Latin alfabesink kulanislardir
-En 3ski yazili ornekler 8.yy de gokturlerin yazdigi Orhun abideleridir.
Eski türkçe dönemi
a) sozlu edb. Donemi(destan donemi)
-sigir,solen, yug gini törenlerde kopuz adi verilen muzik aletiyle söylemişlerdir. Manzum urunlerixr.
-Nazim bi3rimi dortluktur. Sade bir dil. Yarim kafiye.
Sigir: av toreni
Şölen: kurban toreni
Yug: yas töreni
~=kosuk :kahramanlık, ask, doga guzleihiden bajsedilen siirlerdir.
Nazim birimj dortluk. 7li 11li hece olcusuyle solenirler.
kafiye duzeni aaab seklindedir.
Yarim uyak ve rediflerle ahenk sağlanır.
Yer yer aliterasyonlar(ünsüz tekrarlanması) kulanilir.
Lirik, epik, pastoral siir ozeligi tasirlar.
..Halk edb. Kosma
..Divan edb. Gazele benzer
~=Sagu: olum izerine solenir.
..halk edb. Agit
..divam edb. Mersiye
~=Sav: atasozu
~=destan: toplumu sarsan onemli olayalri anlatan manzum oykulerdir.
b) Yazili edb. donemi
#Gokturkce
a) bilge kagan yaziti
b)tonyukuk yazıtı
c)kültigin yazıtı
#Uygurca
a) Sekiz yukmek(sekiz yığın): budizm inanc felsefeini analtir
b)Altun yaruk(Altin isik): inanc feksefeini ve budanin menkibekeirni anlatir
c)Kalyanamkara ve Papamkara: iyi ve kötü dusjnceli sehzadeler.
d)irk bitig(fal kitabi): fak kitabi, gokturk yazoosiyla yazilmsiyir
#Orta Turkce Donemi(11-15.yy)
A) Kuzey-Dogu Turkcesi(11-13.yy)
1-karahanli(hakaniye) turkcesi
Uygur ve arap alfebesi kualnilmsiyir.
Islamiywt etkisindeki edb. Baslangici kabul edilir.
kutadgu bilig , atabeyul hakayik, divani hikmet, divani lugatut turk yazilmistir
2-harezm turkcesi
Orta asyada turkce edb gelisim sahasi olan harezm bölgesinde gelişmistir . Karahanli turkcesine baglidir ve gecis turkcesi ozleidhi tasir
3-kipcak turkcesi
Farkli bolegelerdeki turkce konusan yinetici sinifi ve ukraynada yasayan ermeni sinifi kulanmisyir
4-cagatay turkcesi
Harezm turkc2sinin dogal bir devami gibidir
B) Bati Türkçesi (13-15. Yy)
1 -Eski Anadolu türkçesi
S3lcuklukalr zamaninda arapca ve farsca bilmeyen beyler önderliğinde kulanildi.(oguz turkcesi)
2- Osmanli Turckezi
-Halk arasimda sade bir dil vardir. Ve halk icin yazilan siirler yalinligini korur.
-Osmanlicaya bir cok arapca ve farsca kelime, tamlama ve dil bilgisi girmsitir.nazim ve nesir bakimindan oldukca agir ve suslu bir dildir.
3- Turkiye turkcesi(20.yy bati turkcesi)
-yazi dilinin sadelesmesj konusu tazminattan 2. Meşruiyet donemine kdr surdu. Genc kalemler dergisi , cumhuriyetin ilani, Yeni lisan hareketi etkili oldu
