Nhà thơ Tố Hữu đã từng khẳng định: “Thơ là tiếng nói của tri âm.” Nhà thơ hay bất kì người sáng tạo nghệ thuật nào cũng không đơn thuần chỉ là sáng tác. Nhà thơ phải biết neo đậu vào mảnh đất cuộc đời nhưng hơn cả là một con mắt mới, một trái tim luôn sôi sục lòng yêu. Hàn Mặc Tử, một trái tim đập mãnh liệt vì tình yêu với đời, với người, với nghệ thuật thơ lãng mạn. Ông thăng hoa trong thơ, sống với thơ và yêu với thi ca trữ tình. Đây thôn Vĩ Dạ chính là cảm xúc mãnh liệt nhất, kiệt tác thơ của Hàn Mạc Tử và cũng là một trong những bài thơ hay nhất của thơ Việt Nam hiện đại. Bài thơ chính là cảm xúc, là tình yêu của tác giả với cuộc đời, với con người mặc dù sống trong Đau thương.
Bài thơ được mở đầu bằng một câu hỏi hay phải chăng là một câu trách móc nhẹ nhàng:
“Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”
Được mở đầu bằng một câu hỏi tu từ khiến cho độc giả trở nên hứng thú. Chỉ bằng một câu hỏi cô gái thôn Vĩ nhưng chan chứa bao tình cảm tha thiết. Câu thơ có thể là lời mời hoặc lời trách móc hay xa hơn là lời ao ước thầm kín của tác giả được một lần về thăm thôn Vĩ, nơi vùng thôn quê thơ mộng xứ Huế. Dường như nhà thơ đã tự phân thân để giãi bày tâm trạng tiếc nuối và nhớ mong của mình khi không thể tới thôn Vĩ được vì bệnh phong hành hạ. Căn bệnh khó chữa lúc bấy giờ đã làm người ta đau đớn về thể xác và cướp đi những con người trước sự sống mong manh.
Ở những câu thơ sau, thôn Vĩ hiện lên sinh động và tươi vui, gần gũi:
“Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.”
Yêu làm sao xứ Huế mộng mơ. Huế đẹp không chỉ bởi sắc tím sông Hương hay câu hò xứ Huế, Huế còn đẹp bởi những cảnh vật rất đỗi bình dị, thân thương. Huế đẹp bởi con người nơi đây. Đằng sau lời mời, lời trách móc của người con gái Huế mở ra một khung trời đầy thơ mộng. Một tuyệt tác rộng mở ra trước mắt độc giả. Thật hạnh phúc làm sao khi mỗi ngày được đón những tia nắng sớm, bắt đầu một ngày mới tươi trẻ, năng động. Nắng hàng cau soi rọi, lung linh khiến người ta bồi hồi nhớ lại quê hương nơi có những hàng cau cao lớn. Hàng cau là khoảng trời tuổi thơ với chiếc mo kéo mãi, hàng cau là những miếng cau bà nhai mãi không thôi. Hàng cau ở đây chính là thôn Vĩ, là con người thôn Vĩ chân chất, mộc mạc nhưng gần gũi, tình cảm.
Nắng sớm nơi thôn quê chính là sự khởi đầu của một ngày mới nơi đây. Một ngày thật tuyệt vời nếu như con người được tận hưởng ánh nắng sớm và lao động miệt mài. Ánh nắng ấy còn chiếu sọi, làm bừng lên sức sống nơi thôn quê:
“Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”
Không gian thôn Vĩ sinh động làm sao, tươi trẻ làm sao! Nắng sớm đã làm cho vườn tược, cây cối rực rỡ hơn. Vườn tược hiện lên mượt mà, mướt xanh. Ấy chính là sức sống mãnh liệt, tràn trề của cây cối, của hoa lá chốn thôn quê. Những chiếc lá sau một đêm được sương đêm tắm mát. Trong câu thơ, nhà thơ không dùng bất cứ từ xanh nào khác để chỉ “ vườn ai” mà đã so sánh cái xanh ấy với ngọc ngà trân quý. Màu xanh chính là khát vọng, là sự sống, là tuổi trẻ đam mê và hi vọng. Màu xanh làm cho con người gần nhau hơn, gần gũi với thiên nhiên hơn.
