Edebiyat, kişinin duygu ve düşüncelerini, kendine özgü bir dil kullanarak, estetik kurallar çerçevesinde, yazılı veya sözlü olarak dile getirmesidir.
Kitap tanımından ziyade edebiyat; oldukça dinamik ve günden güne değişen ve gelişen bir sanat.
Her ne kadar günlük olarak değişiklik gösteriyor olsa da edebiyatın da asla değişmeyen unsurları mevcut.
Bu bölümde edebiyatın değişmeyen unsurlarını yani 'edebiyatın yapı taşları' konusunu işleyeceğiz.
Bahsedeceğimiz kitaplar; edebiyatçı ya da yazar olmadan önce okunması gereken kitaplardan sadece birkaçı, eminim ki bu listeyi daha fazla genişletebiliriz.
Küçük Prens
Fransız yazar ve pilot Antoine de Saint-Exupéry tarafından yazılan ve 1943'te yayımlanan Küçük Prens hikayesi New York'ta bir otel odasında yazılmış olup; kitapta Exupéry'nin çizimleri de yer almaktadır.
"Küçük Prens'te bir çocuğun gözünden büyüklerin dünyası anlatılır. Sahra Çölü'ne düşen pilotun Küçük Prens'le karşılaşması ile başlayan kitapta Küçük Prens'in ağzından Saint-Exupéry, insanların hatalarını ve aptallıklarını, büyüdükleri zaman unuttukları basit çocuk bakışını vurgular."
Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (1984)
George Orwell'in yazdığı distopik romandır. 2000'li yılların dünyasında yaşadıklarımızı en iyi anlatan romandır da diyebiliriz. İnsanların nasıl da apolitikleştirildiklerini, nasıl da her şeyden korkan bir hale getirildiklerini çok iyi anlatır. Okurken her satırı içinize işleyeceğinden etkisinden kurtulmanız da kolay olmaz. Hikayeye katılan "aşk hikayesi" ise işin tuzu biberi olur.
Yüzyıllık Yalnızlık
Romanla ve edebiyatla uğraşan çoğu kişi tarafından mutlaka ilk 10'da gösterilen bu kitabı tanımlayan tek kelime: Şaheser. Nobel ödüllü Marquez'in dili, büyülü gerçekçiliği, fantastik atmosferi sizi çok şaşırtacak. Ayrıca kitap tam 16 yıllık emeğin ürünüdür. "Bu kitabı okumayan kendine roman okudum demesin!" cümlesini duymak istemiyorsanız, kitaplığınıza ekleyin. (Ben hala okuyamadım.)
David Copperfield
Sanayi Devrimi döneminin en büyük yazarlarından olan Charles Dickens (1812-1870), Londra'da doğdu. O dönem İngiltere'sinin sosyal kötülüklerini ve aşağı halk tabakalarını ustaca betimleyen romanlarıyla haklı bir üne kavuştu.
Kimsesiz çocuklar ve çocuk emeğinin sömürüsü, İngiliz eğitim sisteminin zorbaca disiplinini romanlarının başlıca izleği haline getiren Dickens, asıl ününe David Copperfield'le kavuştu. Karakterlerinin ölümsüzlüğü, aşağı halk katmanlarının içtenlikli dostluğu, burjuvaların katlanılmaz sevimsizliklerini işleyen bu yapıtıyla Dickens'i biraz daha seveceksiniz.
Fareler ve İnsanlar
Fareler ve İnsanlar, birbirine zıt karakterdeki iki mevsimlik tarım işçisinin, zeki George Milton ve onun güçlü kuvvetli ama akli dengesi bozuk yoldaşı Lennie Small'un öyküsünü anlatır. Küçük bir toprak satın alıp insanca bir hayat yaşamanın hayalini kuran bu ikilinin öyküsünde dostluk ve dayanışma duygusu önemli bir yer tutar. Steinbeck insanın insanla ilişkisini anlatmakla kalmaz insanın doğayla ve toplumla kurduğu ilişkileri de konu eder bu destansı romanında. Kitabın ismine ilham veren Robert Burns şiirindeki gibi; "En iyi planları farelerin ve insanların / Sıkça ters gider..."
Dönüşüm
Dönüşüm, varoluşçuluğutemele alan mükemmel romanlardan biridir. Kafka'nın karakteri Gregor Samsa, birsabah uyandığında kendini bir böcek olarak bulur. Bu böcek metaforu ise bütüntoplumsal rahatsızlıklara cesaret kırıcı bir bakış açısı sunar.
Sineklerin Tanrısı
Makro konuya mikro birbakış getiren roman, bir uçak kazasından sonra adaya sıkışan, orada uygarlıkçatışmalarına ve farklı gruplaşma yolları arayan ve bunu, gücü güvence altınaalmak için yapan İngiliz okul çocuklarınınhikâyesini anlatır.
Vadideki Zambak
Balzac'ın en güzelkitaplarından biridir. Kocasıyla mutlu olmayan Henriette'e kendisinden çok dahagenç olan Felix'in imkansız aşkını anlatan kitap. MEB'in 100 Temel Eser'iarasındadır.Eser 17 yy Fransasındaki itcimai hayat hakkında da ipularıiçermekte duygusal bir yakınlaşmayı anlatmaktadır.
Ustanın,maharetini tümüyle gösterdiği romanıolarak da bilinir. Balzac acı ve ızdırabı en hissedilir şekilde romanınayansıtmıştır. başka bir gözden aşkın ıstıraplı yüzünü romanı severlere çok iyiyansıtmıştır.
Don Kişot
Don Kişot, İspanya'nın Alcala şehrinde doğan ve bir cerrahın oğlu olan Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616)nın romanı. Cervantes bu eserle şöhret bulmuştur. Eserin ilk kısmını El Ingenioso Hidalgo don Quixote de la Mancha adıyla 1605 yılında yayınladı ve büyük bir rağbet gördü.
Hamlet
Hamlet, ilk oynandığı günden (1601) bu yana Shakespeare'in en sevilen ve en iyi tanınan oyunlarından biri olmuştur. Öyle ki, daha yazılışından iki yıl geçmeden bir korsan basımı piyasaya sürülmüş ve bu basım sonraki yıllarda Shakespeare araştırmacılarının başına dert açmış.
Sefiller
Roman kahramanlarının önemli bir kısmı, Hugo'nun yaşam öyküsünde ya da Fransa tarihinde yaşamış kişilerden oluşur. Hatta, gururlu, isyankar ve devrimci Marius tipi, yazarın kendi gençliğinin idealize edilmiş biçimidir.
Jan Valjean'ı merkezine alan hikayesi de –özellikle 1832 ayaklanmasıyla- Fransız tarihinin romana yansımasıdır. Üstelik o dönemin haksız adalet sistemini ve politik hayatını teşhir etmesiyle de önemli bir belgeye dönüşür "Sefiller". Üstelik hiç bir belgenin sahip olmayacağı zengin tasvirlerle ve şiirsel bir dille...
İnsan Ne İle Yaşar ?
"İnsan ne ile yaşar?" demişti Tolstoy. Aslında cevabı basit. İnsanın yaşaması için çok da fazla bir şeye gerek yok. Kuru ekmek ve su insanın yaşamını sürdürmesine yetiyor. Bedenimiz mükemmel yaratılışı sayesinde bizim bir şey yapmamıza gerek kalmadan vazifesini sürdürüyor.
Kitapta o dönemin Rusyası fantastik ögelerle birleştirilerek çok güzel yansıtılmış. zaten kısacık bir hikaye bir solukta okuyup bitirebiliyorsunuz.
Not; İlerde Türk klasikleri ile ilgili bir bölüm de ekleyeceğim.
Şimdilik benim aklıma gelenler bunlardan ibaret. Siz bu konuda neler düşünüyorsunuz ?
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Hayalimdeki Yazar -Eleştiri, Tavsiye-
No FicciónKlişeleşmiş eleştiri kitaplarına karşı koyalım. Hep beraber hayalimizdeki yazara ulaşalım. Artık 'ben' değil 'biz' olalım.
