Hồ sơ tội phạm /tài liệu tham khảo (Diệp Mộc Nhiên)

Lập Hồ Sơ Tội Phạm Dựa Theo Địa Lý Vùng Gây Án (Geographic Profiling) Phần 1

Nguồn: Criminal Minds by Katherine Ramsland (Geographic Profiling)

Dịch và chỉnh sửa: Hải Đường Tĩnh Nguyệt

Note: Mình lấy bản rút gọn của chương này ở trang crimelibrary. Mình cũng có đối chiếu với sách và bổ sung một số thứ cần thiết, nhưng do mình không có mua sách mà chỉ tham khảo mấy trang sách google hiển thị cho nên khó tránh khỏi sai sót. Hình như quyển này là chung chung về tâm lý tội phạm. Người post bài trên crimelibrary chỉ cắt phần nào liên quan đến Geographic Profiling mà đăng lên thôi.
.
.
.

"Trong tất cả các loài động vật thì con người là loài duy nhất tàn nhẫn. Họ là người duy nhất gây ra vết thương cho kẻ khác chỉ vì sự vui sướng khi làm nó." - Mark Twain

.
.
Ngẫu nhiên hay là Sắp đặt?

Theo John Douglas, người từng lập hồ sơ tội phạm ở FBI, thì nhiều kẻ giết người hàng loạt bị thôi thúc bởi "ước mong được sáng tạo và gìn giữ thần thoại của riêng bọn chúng." Một trong những vụ án phức tạp nhất đi theo suy nghĩ này, một vụ án mà khu vực gây án có vẻ là nhân tố quan trọng chính là "Kẻ giết người cung Hoàng Đạo" (Zodiac Killer).

Tại sao lại nói vụ án này được xếp vào dạng phụ thuộc vùng gây án? Là bởi vì Zodiac đã từng gửi đến cảnh sát một bản đồ vùng núi Mount Diablo. Hắn bảo rằng họ sẽ tìm được vài điều thú vị nếu họ thử đặt một radian trên núi Mount Diablo. Radian là đơn vị đo lường góc, được dùng bởi các kỹ sư và nhà toán học. Một radian bằng góc 57 độ, 17 phút, 44 giây. (Nhìn hình).

radian1

Nếu đặt radian trên bản đồ với tâm vòng tròn nằm ở núi Mount Diablo, một cạnh của nó đi qua khu vực trấn Vallejo có hai nạn nhân bị Zodiac giết, thì cạnh còn lại sẽ đi qua khu vực Presidio Height ở San Francisco, nơi một nạn nhân khác bị sát hại (hai nơi đánh dấu X trong hình). Điều này chứng tỏ rằng nạn nhân được chọn không phải vì bọn họ là ai mà là vì bọn họ ngẫu nhiên xuất hiện đúng thời gian, đúng địa điểm mà Zodiac cần để tạo nên "thần thoại" cho hắn.

USGS Map w protractor crime scenes 60 degrees

Suy nghĩ này phần nào làm chuyển hướng cuộc điều tra, bởi vì dường như nghi can vụ án có chỉ số IQ khá cao so với vẻ ngu dốt mà cảnh sát những tưởng từ trong các bức thư của hắn. Những chữ sai chính tả, ngữ pháp lộn xộn giờ đây trông giống như là trò lừa cao tay hơn là bằng chứng về năng lực có hạn của hung thủ.

Mặc dù hung thủ chưa bao giờ bị bắt nhưng ý tưởng về những kẻ có thể chọn nạn nhân dựa theo vùng địa lý vì những lý do mà chỉ có hắn mới biết đã phát triển thành một loại phân tích tội phạm đặc biệt: Lập hồ sơ dựa theo địa lý vùng gây án (Geographic profiling). Vụ án kẻ giết người cung Hoàng Đạo không phải là vụ án đầu tiên, cũng không phải là vụ án cuối cùng để nhấn mạnh một sự thật rằng hung thủ thường hay hoạt động dựa trên bản đồ trong tâm trí của hắn. Đầu tiên, chúng ta hãy cùng xem xem việc lập hồ sơ những tên tội phạm dạng này bắt đầu như thế nào.

Lập hồ sơ và Địa lý

Khi lập hồ sơ tội phạm thì có rất nhiều thứ các nhà điều tra cần phải quan tâm, bao gồm thông tin cá nhân của nạn nhân, thời gian và địa điểm xảy ra vụ án, cách thức nạn nhân bị bắt, loại vũ khí mà hung thủ sử dụng, và bất kỳ bằng chứng nào về việc hung thủ ra tay quá mức cần thiết (overkill - ví dụ như bắn mười mấy phát đạn, hoặc đâm mười mấy dao. Hung thủ hoàn toàn không cần nhiều đạn hoặc vết đâm như vậy để giết nạn nhân)