De cuong triet 1

§Ò cƯ­¬ng TRIẾT HỌC

C©u 1: Tr×nh bµy néi dung vµ ý nghÜa ®Þnh nghÜa ph¹m trï vËt chÊt cña Lªnin.

* Trong t¸c phÈm chñ nghÜa duy vËt vµ chñ nghÜa kinh nghiÖm phª ph¸n Lªnin ®· ®­a ra ®Þnh nghÜa kinh ®iÓn vÒ vËt chÊt:

“VËt chÊt lµ mét ph¹m trï triÕt häc dïng ®Ó chØ thùc t¹i kh¸ch quan ®­îc ®em l¹i cho con ng­êi trong c¶m gi¸c, ®­îc c¶m gi¸c cña chóng ta chÐp l¹i, chôp l¹i, ph¶n ¸nh vµ tån t¹i kh«ng lÖ thuéc vµ c¶m gi¸c”.

* §inh nghÜa trªn cã nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau:

“VËt chÊt lµ mét ph¹m trï triÕt häc”. Víi tÝnh c¸ch lµ mét ph¹m trï triÕt häc, vËt chÊt kh«ng tån t¹i c¶m tÝnh, nghÜa lµ nã kh«ng ®ång nhÊt víi c¸c d¹ng tån t¹i cô thÓ, mµ ta th­êng gäi lµ vËt thÓ. VËt thÓ lµ nh÷ng c¸i cã h¹n, cã sinh, cã diÖt vµ cã chuyÓn ho¸ tõ d¹ng nµy sang d¹ng kh¸c. Cßn vËt chÊt lµ v« cïng, v« tËn, v« sinh, v« diÖt. VËy, kh«ng thÓ quy vËt chÊt vÌ vËt thÓ vµ còng kh«ng thÓ ®ång nhÊt vËt chÊt víi vËt thÓ. - Thuéc tÝnh chung nhÊt cña vËt chÊt lµ “thùc t¹i kh¸ch quan”. Nã ®­îc xem lµ tiªu chuÈn ®Ó ph©n biÖt gi÷a vËt chÊt víi nh÷ng c¸i kh«ng ph¶i lµ vËt chÊt, kÓ c¶ trong tù nhiªn lÉn trong x· héi. Cã nghÜa lµ bÊt cø c¸i g× tån t¹i kh¸ch quan, ®Òu lµ vËt chÊt vµ ng­îc l¹i, c¸i g× tån t¹i kh«ng kh¸ch quan th× ®Òu kh«ng ph¶i lµ vËt chÊt. VËt chÊt “®em l¹i cho con ng­êi trong c¶m gi¸c, ®­îc c¶m  gi¸c chôp l¹i, chÐp l¹i, ph¶n ¸nh…” VËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan, nh­ng kh«ng ph¶i tån t¹i trõu t­îng, mµ tån t¹i hiÖn thùc qua c¸c sù vËt cô thÓ. Khi t¸c ®éng vµo gi¸c quan, g©y nªn c¶m  gi¸c. §­îc c¶m  gi¸c chóng ta ghi l¹i, chøng tá con ng­êi nhËn thøc ®­îc thÕ giíi.

* ý nghÜa cña ®Þnh nghÜa.

§Þnh nghÜa vËt chÊt cña Lªnin cã ý nghÜa to lín vÒ c¶ thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p lý luËn, thùc tiÔn. §Þnh nghÜa nµy ®· gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc theo lËp tr­êng duy vËt biÖn chøng, kh¼ng ®Þnh vËt chÊt cã tr­íc, ý thøc cã sau, vËt chÊt quyÕt ®Þnh ý thøc, ý thøc cã sau, vËt chÊt quyÕt ®Þnh ý thøc, ý thøc ph¶n ¸nh vËt chÊt. Qua ®ã, tù nã ®· chèng l¹i tÊt c¶, nh÷ng quan ®iÓm duy t©m, siªu h×nh, nhÞ nguyªn, bÊt kh¶ trÞ… trong quan niÖm vÒ vËt chÊt.

- §Þnh nghÜa nµy ®­îc më réng h¬n, nã kh«ng chØ bao gåm vËt chÊt d­íi d¹ng tù nhiªn nh­ ®Êt, n­íc, kh«ng khÝ, löa… mµ c¶ vËt chÊt d­íi d¹ng x· héi (nh­ tån t¹i x· héi, lùc l­îng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt …). Qua ®©y ®· thÓ hiÖn sù thèng nhÊt gi÷a chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng víi chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, bao qu¸t toµn bé ®êi sèng hiÖn thùc c¶ tù nhiªn lÉn x· héi.

- §Þnh nghÜa nµy ®· trang bÞ thÕ giíi quan duy vËt, ph­¬ng ph¸p luËn khoa häc, më ®­êng cho c¸c ngµnh khoa häc cô thÓ ph¸t triÓn, ®i s©u vµo thÕ giíi, t×m thªm nh÷ng d¹ng maíi cña vËt chÊt, ®em l¹i niÒm tin cho con ng­êi trong viÖc nhËn thøc  thÕ giíi vµ c¶i t¹o thÕ giíi.

C©u 2: Ph©n tÝch mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc. Tõ ®ã rót ra ý nghÜa ph­¬ng ph¸p luËn cña nã.

* Ph©n tÝch mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc.

+ Vai trß quyÕt ®Þnh cña vËt chÊt ®èi víi ý thøc.

- VËt chÊt ( ®­îc hiÓu, ®ã lµ c¬ së vËt chÊt, ®iÒu kiÖn vËt chÊt, quy luËt kh¸ch quan) lµ nh÷ng tiÒn ®Ò, c¬ së, nguån gèc cho sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ý thøc.