TEKERLEKLERİN KİLİTLENMESİNİ
ÖNLEYİCİ FREN SİSTEMİ (ABS)
Islak veya kaygan zeminde sürücü aniden frene bastığı zaman aracın kayması çok
kolaydır. Frenlerin aniden devreye sokulması tekerleklerin kilitlenerek kaymasına neden
olur. Araç hareketine devam etmekle kalmaz, istikamet dengesi ve direksiyon hâkimiyeti de
kaybolur. Böyle bir durumda aracın frenleri devamlı değil, ara ara pompalayarak aracın
dengesini korunabilir ve böylece direksiyon hâkimiyeti kaybedilmez. Ancak bu durumda da
durma mesafeniz çok artar.
Yukarıda sözü edilen sakıncaları ortadan kaldırmak için araçlarda ABS (Anti-Lock
Brake System) kullanılmaktadır.
ABS Fren Sisteminin Görevi
Kilitlemeyi önleyici sistemin görevi, kuvvetli frenleme sırasında tekerleklerin
kilitlenmesini önlemektir. Yani, tekerlekler kaymaya başlamaksızın kilitleme sırasına kadar
frenlenmelidir. Bu husus otoyolların tüm özelliklerinde (kuru, buz kayganlığı) sağlanmalıdır.
ABS kumanda ünitesi, tekerlek hız sensörlerinden aldığı bilgileri değerlendirerek
bloke olan tekerleğin hidrolik basıncını azaltmak veya çoğaltmak suretiyle frenleme
esnasında tekerleklerin bloke olmasını önler.
ABS Fren Sisteminin Avantajları
ABS fren sisteminin avantajı her türlü frenleme koşulu altında aracın; stabilizesini ve
direksiyon hakimiyetini kaybetmeden optimum şekilde frenlenmesini sağlamaktır. Optimum
şekilde frenlemenin anlamı, maksimum yol tutuşunu elde ederek frenleme mesafesini
optimize etmek yani en uygun mesafeye getirmektir. Acil durumlarda fren yapmak
gerektiğinde sürücü; önüne çıkan bir engelden kaçabilmeli, virajlarda hâkimiyeti
kaybetmemeli, tekerleklerin yol tutuş seviyeleri farklı olsa bile direksiyon hâkimiyetini
kaybetmemelidir.
Fren mesafesinin azaltılmasının yanı sıra, ABS fren sisteminin en önemli avantajı, acil
frenlemeler esnasında direksiyon hâkimiyetinin kaybedilmemesidir.
ABS Fren Sisteminin Yapısı ve Parçaları
ABS fren sistemi elektronik ve mekanik parçaları içermesi nedeniyle mekatronik bir
yapıya sahiptir. Sistemin temel parçaları; ABS ECU’su (elektronik kontrol ünitesi), ABS
kumanda grubu, tekerlek sensörleri ve tekerlek rotorlarıdır.
ABS Elektronik Kontrol Ünitesi (ABS ECU’su)
Elektronik kontrol ünitesi (ECU), frenleme sırasında tekerleklerin dönme hızındaki
değişikliklere, tekerlek ve yol yüzeyi arasındaki kayma şartlarına göre sensörlerden sinyalleri
alır, değerlendirir ve tekerlek silindirlerindeki optimum frenleme için gerekli olan hidrolik
basıncı hesaplar. Kumanda cihazı hesaplanan değeri hidrolik üniteye aktarır.
