Câu 43: dây X
-nguyên ủy thực:+sợi vận động: bắt nguồn ở nhân hoài nghi hành não
+sợi cảm giác: bắt nguồn từ 2 hạch: hạch trên và hạch dưới
+sợi thực vật: vận động các tạng của trên nhân lưng
_nguyên ủy hư: thoát ra từ rãnh bên của hành não, giữa dây IX ở trên và dây XI ở dưới
-Đường đi, liên quan:
Dây nhân từ HN=> lỗ rách sau chạy thẳng xuống vùng cổ dọc theo Đm cảnh trong và ĐM cảnh gốc=> vào ngực theo 2 bên thực quản chui qua cơ hoành=> bụng
+ở cổ: dây nhân đi dọc theo ĐM cảnh trong và ĐM cảnh gốc nằm trong góc phía sau Đm và TM cảnh trong
+ ở ngực:
/ dây nhân phải chạy giữa ĐM dưới đòn và TM dưới đòn phải rồi tách ra nhánh quặt ngược đi lên
/ dây nhân trái đi giữa ĐM cảnh gốc-ĐM dưới đòn tới quai ĐM mới tách nhánh quặt ngược đi lên
Sau đó dây nhân bắt chéo phía sau phế quản gốc chạy tới 2 bên thực quản và đi dọc tới 2 bên thực quản.
+ ở cơ hoành trong bụng
/ dây nhân trái đi ra trước tách các nhánh cho mặt trước dạ dày, gan
/ dây nhân P to hơn đi ra sau tách ra 2 nhánh đi vào hạch b án nguyệt
-phân nhánh:
+nhánh bên:
/nhánh hầu: tách ở hạch gối; kết hợp nhánh dây IX, dây TKGC=> đám rối hầu
/ nhánh thanh quản dưới: (dây TK quặt ngược): vận động hầu hết cho các cơ ở thanh quản
/nhánh thanh quản trên: tách ở hạch gối cảm giác niêm mạc thanh quản; vận động cơ nhấn giáp
/nhánh tim:
~nhanhs trên: tách ở hạch gối
~nhanhs giữa: tách ở dây TK quặt ngược
~nhanhs dưới: tách ở dây nhân
3 nhánh này đều chạy tới đám rối tin wrisberg, quây xq quai ĐM
~ nhánh phổi: nhánh trước và sau tách từ dây tim hoặc tách từ dây V hợp với các nhánh thần kinh giao cảm tạo nên đám rối phổi chi phối cho phổi
~ nhánh thực quản: chi phối cho thực quản
+nhánh tận: dây X trái tận hết bởi 5,6 nhánh nhỏ chạy vào trước dạ dày qua mạc nối nhỏ vào gan
+nhánh nối:dây X nối với dây tk giao cảm, dây IX,XI,XII
*Tóm lại: dây X là dây đi qua vùng cổ,ngực,bụng chi phối và vận động cho các cơ thanh quản.Cùng với dây 9,11 vận động 2 cơ khít hầu giữa và dưới, cảm giác cho vùng da mặt sau vành tai, 1 phần ống tai ngoài, niêm mạc hầu và thanh quản. Chi phối cho các tạng vùng cổ, ngực bụng. Dây X sau khi tách nhánh quặt ngược thì chỉ còn lại sợi thực vật.
