Hiç duyguların işlevselliği hakkında düşündüğünüz oldu mu yada bu konuda araştırma yaptığınız ? Gerçekten ilgi alanı olarak bildiğimiz ve yaşadığımız her duygunun nasıl yaşandığını öğrenmek belkide en ilginç olaylardan biri olacaktır.İlk önce duyguları bizlere yaşatan hormonlar kimyasal bir işlevi olan bileşiklerden başka bir şey değildir haydi gelin hormonlar ve duygulardan biraz bahsedelim.
1- SEROTONİN
Mutluluğun iksiri hormonların belkide en sevilenlerinden birdir serotonin . Bize mutluluğu yaşatır ve iliklerimize kadar hissettiğimiz o duyguya yön veren özel hormon . Elbette salgıladığı yerde bir hayli ilginç beyin! Belkide beyin ihtiyacı olan mutluluğu kendisi üretiyor ve buna da ihtiyacı var . Serotonin hormonu uyku konusunda çok önemli etkilerde bulunmakta ve melatonin ile işbirliği arasında tıpkı bir ekonomik ortalık gibi . Gece uykumuzda düşük dalga boyu artarken melatonin hormonu kendini gösteriyor ve üretilen serotonini baskılıyor bu sayede uykumuz geliyor .Sabah ise bu işlemin tam tersi olmakta gücü serotonin tekrar ele geçiriyor ve melatonin üretimi azalıyor onun için gündüzleri çok uyumaya ihtiyacımız olmaz. Bana soracak olursanız siz yinede gündüz uykusu uyuyun çünkü bedenimizin buna ihtiyacı var
2- OKSİTOSİN
Belkide bu hormon insanın insana duyduğu sevgi makinesinin yakıtı diyebiliriz çünkü bu hormon sevginin ve aşkın hormonu ve kimyasal olarak yapısı en karmaşık olan hormonlardan biri . Çoğunlukla o yüzdendir en önemli olan duyguların karmaşık olması çünkü kimyasal olarak da bayağı karmaşık. Siz birine baktığınızda duyduğunuz sevgi oksitosin hormonu sayesinde işlemekte ve bu hormonda beyinde üretiliyor hemde özelleşmiş beyin bölgesi olan hipotalamus dediğimiz bölgede üretiliyor demek ki beyninde sevgiye ihtiyacı oluyor ve bunu kendi algısı için üretiyor. Aynı zamanda herkesin sevdiği ve severek tükettiği bir besinde oksitosin bulunuyor çikolata ! onun için çikolataya duyulan aşk fazla belkide.
3- DOPAMİN
Belkide benim en sevdiğim hormonlardan biridir dopamin. En güzel ve beyinin işlevselliğini sağlayan hormon beyinin amiri yapısını kontrol eden kimyasal hormon . Bu hormon nöronların yani sinir hücrelerinin arasındaki sinirsel iletimi arttırıyor ve düşünce ve algı sistemini arttırıyor ama her şeyin azı zararlı çoğu da zararlı öyle ki dopamin hormonunun eksikliği parkinson dediğimiz bir hastalığa sebep oluyor ve sinir sistemindeki uyarı ve etkileşim bölgelerinin arasındaki iletimi azaltıyor ve sürekli titreme dediğimiz sorunu ortaya çıkarıyor . Dopamin hormonun çokluğuda sinir sistemindeki başka bir hastalığa neden oluyor şizofreni ! özellikle bağımlı olan kişilerde ilerleyen zamanlarda halüsinasyon görmeye neden olarak ruhsal sağlığın korunmasını engelliyor .
Neredeyse herkes gün içinde dopamin seviyesini isteyerek arttıyor ve artmasına neden olan maddeleri kullanıyor örnek olarak şekeri verebiliriz. Şeker beyin için çok önemli bir enerji kaynağı ve gerekli olan bir yakıt ama şeker tüketmek dopaminin miktarını seviyeli olarak artttırıyor ve beyinde istemsizce bir rahatlama oluşmasını sağlıyor belkide en ilginç yönlerinden biride bu ama beyin için çok gerekli olan hormonlardan biridir dopamin.
4-TİROKSİN
Büyümek ve gelişmenin yolunda ilerlemek için tiroksin hormonuna ihtiyacımız var. Belkide metabolizma olarak en çok önemli olan hormon çünkü kana karıştığı andan sonra direk metabolizma hızını etkileyen ve hücre gelişimine etkili olan güzel hormonlardan biri salgılanma bölümü ile ilgili olarak boyun bölgemizde kelebek şeklini aldıran özel bir bölümden yani tiroit bezlerinden salgılanıyor ve en ilginç özelliklerinden biri ise iyot içermesi yani hormonun üretilmesi için dışarıdan besin alınması çok önemli . Eksikliğinde ise zeka geriliği metabolizma yavaşlaması aşırı kiloya neden oluyor ve yavaşlama nedeninden dolayı saçların dökülmesine neden oluyor .
5 - ADRENALİN
Korkumuz ve endişelerimizin hormonu nefes alışımızı tansiyonumuzu etkileyen ilginç hormonlardan biri aynı zamanda kalp atış hızını da arttırıyor . Bir arkadaşınız sizi arkadan korkutunca birden kalbinzin atma hızının artığını anlayabilirsiniz bu adrenalin seviyenizin arttığnını gösteren özel bir göstergedir . Aynı zamanda cerrahilerde kalbi duran hastaların kalbini çalıştırmak için kullanılan hormonlardan biridir refleks hızımıza yön veren özel hormonlardan biridir . Kortuğumuzda ani ve hızlı hareketler yapmamızın nedenlerinden biride budur .
Adrenalin hormonu artınca karaciğerimizde glikojen artıyor ve şekerimizi yükseltiyor yani bir bakıma bedenimizin uyarıcısı diyebileceğimiz bir hormon .
Hormonların bedenimize verdiği etkiler ruhsal durumumuzu da etkiler yani hormonlar ile ruh birbirinin zincire bağlanmış hali gibidir birbirinden bağımsız olamazlar sürekli bir etki halinde bulunmaktalar peki hormonların algımıza olan büyük etkisi ne ?
Belkide erkekler ve kadınlar arasında en önemli olan hormonlar östrojen ve testesteron çünkü beynin yapısında en önemli etkisi bulunan hormonlar bu hormonlardır . Yapılan bazı araştırmalara göre testesteron hormonunun sayısal zekayı arttırdığı gözlemlenmiş ve östrojen hormonun ise felsefi ve sözel zekalarda etkili olduğu düşünülmekte.
Ama kadın ve erkeklerde ortak olan hormonlardan biri olan dopamin öğrenme üzerinde olan büyük etkisinden dolayı belkide algımızı ve öğrenme stilimizi şekillendirmesi yönünden ilk sıralarda .
Öğrenmede en önemli olan bir hormonda serotonin yani mutluluk hormonu . Geçen bölümde rem uykusunda azalan seratonin hormonundan bahsetmiştim . Seratonin hormonu ezberleme ve başarılı olmada olan önemli etkisi sayesinde sevilen bir özelliğe sahip .
Mesela sevmediğiniz bir dersi yapamamanızın nedeni o derste mutlu olmamanız o derse girdiğinizde uykunuz geliyorsa bilin seratonin hormonunuz azalmış demektir ve öğrenme algınız birden düşüşe geçecektir . Sevemediğiniz bir konuyu sevmeye ve mutlu olmaya çalışın elbet ilerleme kayıt edeceksiniz ve unutmayın öğrendiğiniz şeyler algınızı oluşturan binanın temel taşları gibi olacaktır algı temelinizi iyi inşa etmez iseniz bilin ki üstüne ekleme yapmanızın olanağı yok .
öğrenme kapasitesi ile algı ayrılmaz bir bütün ve bu bütün hormonlarınızın seviyesine göre de çok büyük bir şekilde değişmekte . Size bu bölümde hormonlarınızın algınızda ki ve öğrenme sisteminizdeki yaptığı değişiklikleri anlatmaya çalıştım okuduğunuz için teşekkürler.
YENİ BÖLÜM ÇOK YAKINDA ..
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Aynadan yansıyan gerçekler
Science Fictiongerçek kavramını bilimsel bilgiler yolu ile eğlenerek öğreneceksiniz . Bu hikayemde sizlere bellek algısı nedir ? ilk diller nasıl oluştu ? geleceğin dilleri neler olacak ? sanatı ruh mu üretir yoksa beyin mi ? duyguları etrafında olduğumuz dünyaya...