Câu 83: Mô tả hình ảnh của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng trên phim chụp bao rễ cản quang đồng thời cho biết các nguyên nhân của trượt thân đốt và hình ảnh X quang??
*Hình ảnh của thoái vị đĩa đệm cột sống thắt lưng trên phim chụp bao rễ X quang :
- Dùng các thuốc cản quang có Iod, không ion hóa, không độc với tủy sống (như Amipaque, Lipamiro...) bơm vào bao rễ thần kinh, rồi chụp phim thẳng, nghiêng và chếch 3/4 phải và trái.
Trên phim chụp bao rễ, ta thấy hình ảnh bao rễ bị chèn ép có thể cắt cụt một rễ hay toàn bộ bao rễ. Đôi khi chỉ thấy dấu hiệu "đồng hồ cát" hoặc các trường hợp chèn ép bao rễ nhẹ. Đồng thời chúng ta có thể biết được chính xác vị trí đĩa đệm thoát vị, và thể thoát vị ra sau hay sau bên
-Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm :cho thấy khuyết bờ trước cột sống cản quang hình ấn ngón tay,tương đương vị trí của khe đĩa đệm gây chèn ép cắt cụt hoàn toàn cột thuốc cản quang trông như hình ảnh một u tủy.Việc chẩn đoán phân biệt trong trường hợp này cần có sự hỗ trợ của phim chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ.
-Thoát vị đĩa đệm thể lệch bên:nhân nhầy đĩa đệm có thể di chuyển vào cạnh lỗ ghép để chèn vào các rễ thần kinh .Hình ảnh X quang trên phim chụp bao rễ tư thế thẳng hoặc chếch 3/4 cho thấy ống tủy có thể hoàn toàn bình thường ,nhưng rễ thần kinh có thể bị cắt cụt một bên
Các nguyên nhân của trượt thân đốt:
– Trượt đốt sống được phân thành 5 loại, đó là trượt do loạn sản, do khuyết eo đốt sống, do thoái hoá, do chấn thương và do bệnh lý.
+Trượt đốt sống do loạn sản thực sự là trượt bẩm sinh do sự dị dạng chỗ nối cùng cụt với hai mấu khớp bên nhỏ, thiểu năng. Hiếm gặp nhưng thường tiến triển nhanh và hay gây liệt vận động nặng. Điều trị khó do các thành phần phía sau và các mấu ngang kém phát triển, khó hàn xương sau-bên.
+Trượt đốt sống do khuyết eo là dạng thường gặp nhất. Trong trượt đốt sống do khuyết eo đốt sống, có sự khiếm khuyết một phần khớp liên mấu sau. Nếu khuyết eo mà không trượt thì được gọi là tình trạng khuyết eo đơn thuần. Trượt có thể xảy ra do chấn thương lặp đi lặp lại nhiều lần, thường ở những vận động viên thường có những cử động ưỡn quá mức cột sống như vận động viên thể dục dụng cụ, cử tạ, bóng đá ...