TS. Lê Quốc Tuấn
Khoa Môi Trường và Tài Nguyên, ĐH Nông Lâm TP.HCM
Chương 4
ĐỘC CHẤT HỌC MÔI TRƯỜNG
4.1. Nền tảng độc chất học môi trường
Các khu công nghiệp và nông nghiệp thường xuyên sử dụng nhiều loại
hóa chất cùng với chất thải hóa học phát sinh từ khu chế xuất được thải vào môi
trường. Các loại khí thải phát tán trong không khí; chất thải lỏng hòa tan vào các
nguồn tiếp nhận và được vận chuyển xa nguồn thải một cách nhanh chóng. Giống
như các chất diệt cỏ và các hóa chất nông nghiệp khác làm thay đổi sản lượng
nông nghiệp và lâm nghiệp. Trong thực tế, lợi nhuận từ việc sử dụng các loại hóa
chất cho phát triển công nghiệp thường có ảnh hưởng không tốt đến môi trường.
Việc sử dụng các chất diệt côn trùng có thể làm cho cá và chim chết hàng loạt.
Ngoài ra ảnh hưởng của các độc tố phát sinh trong quá trình sử dụng, các loại
hóa chất còn gây ảnh hưởng đến đời sống hoang dã và trong nhiều trường hợp có
thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và cộng đồng. Điều này đã gióng
lên một hồi chuông cảnh báo về tác hại của các hóa chất được sử dụng. Do đó đã
có một vài khuyến cáo đưa ra nhằm điều tiết và hạn chế việc thải các hóa chất
vào môi trường. Việc thải hóa chất vào trong môi trường đòi hỏi có một sự hiểu
biết về thuộc tính của độc chất và hậu quả chúng đối với môi trường. Từ đó
ngành độc chất học môi trương ra đời.
Độc chất học môi trường là ngành khoa khoa học nghiên cứu "số phận"
và ảnh hưởng các hóa chất trong môi trường. Cho dù, định nghĩa này đầu tiên đề
cập đến các hóa chất tự nhiên có trong môi trường, độc chất học môi trường về
cơ bản kết hợp với ngành hóa môi trường nghiên cứu về các hợp chất do con
người tạo ra. Độc chất học môi trường có thể chia ra thành 2 chuyên ngành: độc
chất học sức khỏe môi trường và độc chất học sinh thái. Độc chất học sức khỏe
môi trường là ngành nghiên cứu ảnh hưởng của các hóa chất lên sức khỏe con
người, trong khi độc chất học sinh thái tập trung vào ảnh hưởng của độc chất môi
trường lên hệ sinh thái và các cấu thành của hệ sinh thái. Đánh giá ảnh hưởng
độc tính của các hóa chất lên con người có liên quan đến việc sử dụng các mẫu
sinh vật chuẩn (vd. chuột) cũng như các đánh giá về sự phát nhiễm của cộng
