Öneri 4: Özgünlüğü terk etme

307 29 2
                                    

"Özgünlük daha önce kimsenin söylemediğini söylemek değil, tam olarak kendi düşündüğünüzü söylemektir." James Stephen


Kabul edelim: Çoğumuz özgün olduğumuzu düşünürüz, değil mi? Peki gerçekte öyle miyiz?

Özgünlük; yapıtların kendine özgü özellikler taşımasıdır. Başka bir deyişle sanatçının, yapıtını oluştururken başkasına benzememesi, taklitten uzak durması, orijinal olması, yeni, farklı şeyler söylemesidir. 

Duygu ve düşüncelerin açık ve net bir şekilde anlatılması gerekir. Anlatılacak hâl ve olay, betimlenecek görüş ve sezgi, dile getirilecek duygu ve düşünce anlatıcının zihninde açık ve net biçimde belirlenmelidir. Anlatılacak, betimlenecek hususlar, dilin bilinen ve kabul edilen kurallarına uyularak düzenlenmek zorundadır.

Akıcı bir metinde cümleler, gereksiz ve anlaşılması güç ifadelerden arındığı için metnin anlaşılması daha kolaydır.

Yalın bir metinde ifadenin sade, gösterişsiz, kısa ve kesin olması metni okuyan herkesin anlamasını sağlar.

Söylenişi zor seslerin kullanılması, ses düzeyinde, arka arkaya sert ve yumuşak hecelerden meydana gelmiş sözcüklerin kullanılması sözcük düzeyinde; sözcük tekrarları ve aynı anlama gelen sözcüklerin bir arda kullanılması, cümle düzeyinde; cümlelerin dil ve düşünüş yönünden sağlam bir bütünlük oluşturması paragraf düzeyinde akıcılığı bozar. Açık olmayan yazılarda anlatım kapalıdır.

İyi bir anlatımı yakalayabilmek için anlatımın özelliklerini bilmek gerekir. Anlatım özellikleri, anlatımın nasıllığı ile ilgilidir. "Karşılıklı konuşmada, karşılıklı anlayış birliğine varabilmek için anlatım nasıl olmalıdır?" sorusunun karşılıkları bizi iyi bir anlatımın özelliklerine götürür. 


İyi, güzel, doğru bir anlatımın şu özelliklere sahip olması gerekir:


▷ Açıklık

Edebi sanatlardan ve süslü cümlelerden kaçınan açık ve sade bir anlatımın kullanılmasıdır.


▷ Duruluk

Anlaşılması zor ifadelerin kullanılmadığı özelliktir. Kısaca nasıl dalgalı olmayan bir suya baktığımızda suyun içini rahatça, zorlanmadan görebiliyorsak, yazıda da açık, anlaşılır, imge ve sembollerin çok az ya da hiç kullanılmadığı parçalar için duru ifadesi kullanılır.


▷ Yalınlık (Sadelik)

Yazarın düşünce ve duygu aktarımı sırasında, zorlamalardan, gereksiz söz sanatlarından ve süsten uzak durmasına yalınlık denmektedir. İnandırıcılığın artırılması için kullanılan söz sanatları yalınlık ilkesine ters düşmektedir.


▷ Doğallık

Duygu ve düşünceler aktarılırken, zorlamalardan ve yapaylıktan uzak durulmasına doğallık denmektedir. Yazarın fikirlerini ve hissettiklerini içten bir şekilde dile getirmesi, inandırıcılığını artırmaktadır.


▷ Akıcılık

Parçada okunması zor ve anlaşılması zor kelime ve kelime gruplarından sakınılarak, kelimeleri rahat bir şekilde okunacak şekilde sıralayabilmektir. Ses ve ritme dikkat edilmelidir. Birbirine ses ve ritm bakımından uymayan sözcükler yan yana getirilmemelidir.

Bilim Kurgu Nasıl Yazılır?Hikayelerin yaşadığı yer. Şimdi keşfedin