Kürt Milliyetçiliği Ve Kürdistani Duruş

Qazi Muhammed I

Kürdistan Cumhuriyeti Lideri Qazî Muhammed'in Şehadeti'nin Yıldönümü

Programı birleşik Kürdistan olan ve Güney Kürdistan'ın Musul, Kerkük, Hewler, döneminde İran'ın egemenliğindeki Kürdistan parçası için özerlik mücadelesi veren 'Jiwavewey Kûrdistan' (Kürdistan'ın dirilişi) örgütü içinde kısa sürede liderlik vasıf, yetenek ve ahlakıyla önderlik konumuna yükselir.Sovyetlerin İran'ı işgalinden doğan yönetim boşluğundan yararlanmak için örgüt feshedilir ve yerine, Kürdistan Demokrat Partisi -KDP- kurulur.

12 Aralık 1945'te Azerilerin özerkliklerini ilan etmelerinin ardından 22 Ocak 1946'da Mahabad Çarçıra Meydanı'nda Qazî Muhammed'in öncülüğünde, Mahabad halkı, tüm Kürdistan parçalarından misafirler, KDP yöneticileri, aşiret liderleri ve Peşmergeleriyle Mele Mustafa Barzani'nin de hazır bulunduğu toplantıda Kürt ulusal bayrağının göndere çekilmesi, Milli marş Ey Raqip'in okunması ve dualar eşliğinde Komara Kurdistan (Kürdistan Cumhuriyeti) ilan edilir.

Kısa sürede anayasa ve hükümet çalışmaları tamamlanarak 11 5ubat 1946'da 30 üyeli ulusal parlamento'nun ilk toplantısında Qazî Muhammed Cumhurbaşkanı seçilir. On üç üyeli Bakanlar Kurulu oluşturulur: Başbakan ve Bakanlar Kurulu Başkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Savaş Bakanı, Eğitim, Sağlık Bakanı, Dış işleri Bakanı, Ulaştırma Bakanı, Ekonomi Bakanı, Tarım Bakanı, Ticaret Bakanı, İç işleri Bakanı, Adalet Bakanı, Çalışma Bakanı, Haberleşme Bakanı.

Irak işgalindeki toprakların direniş önderi Efsanevi ulusal kahraman Mele Mustafa Barzani de hizmet olarak Genelkurmay başkanlığına layık görülür.

Parlamento yemin töreninde Cumhurbaşkanı Qazî Muhammed -Bugün Güney Kürdistan'da dalgalanan- Kürdistan bayrağıyla süslenmiş kürsüde yeminini eder: "Allah'ın büyüklüğü, Kuran-ı Kerim'in kutsallığı, ülkem ve bayrağım üzerine ant içiyorum ki, kanımın son damlasına ve son nefesime kadar, canımla ve malımla, özgürlük yolunda bayrağımızın göklerde dalgalanması için çalışacağıma söz veriyorum."

Siyasetin, aydınlanmanın merkezi haline gelmeyi başaran Kürdistan Cumhuriyeti, bir yıla sığmayan ömrüne ulusal miraslar bırakacak birçok kapsamlı eylemler sığdırır.

Başkenti Mahabad olmak üzere Uşnu, Miandoap, Serdest, Bane, Sagiz, Senendec şehirlerini kapsayan Kürt Cumhuriyetinin Resmi dili Kürtçedir. Okullarda eğitim Kürtçe ders kitaplarıyla ve Kürtçe verilir.

Kürt devletinin günlük ve aylık resmi yayın organı 'Kürdistan' yayınlanmaya başlar. Hawar, Hilale (kadın dergisi), Agir, Gelawêj, Nıştiman dergileri yayınlanır.

Kürtçe radyo yayınları yapılır. Kürt dili ve edebiyatının gelişimi için Edebiyatçı şahsiyetler desteklenir. Bu program çerçevesinde eğitim için yurtdışına öğrenciler gönderilir.

Zengin aileler Cumhuriyete bağış yapmakla yükümlü tutulur. Vergiler ve aidatlar düzenli toplanır. Halka yiyecek ve gıda yardımı yapılır.

Kürdistanlı Yahudi ve Ermenilerin kültürel, milli ve dini hakları temin edilir.

İşgal amacını tamamlayan SSCB'ın İran'dan çekilmesiyle İran devleti yeniden eski işgal topraklara yönelir. 16 Kasım 1946'da saldırı ve talanların sonucunda Azerbaycan İran'a teslim olur.

İngiltere'nin desteĝindeki İran, bütün gücüyle saldırır. SSCB söz verdiĝi silah sözünü yerine getirmeyince, tüm direniş yollarını deneyen cumhuriyet, Qazî Muhammed'in önerisiyle, halkın düşman katliamına uğramaması için düşmanla anlaşma/teslim kararı alır. Qazî Muhammed'in kardeşi Sadr Qazi, düşman güçlerinin Generali Humayuni'ye, Mahabad'ı barışçı yoldan teslim etmeye hazır olduklarını bildirir. Humayuni, kendisi şehre girerken, Barzanilerin orada bulunmaması şartıyla kabul eder.