Con quỷ giữa ban trưa - Atlas Về Trầm Cảm

Trầm Cảm

Trầm cảm là vết rạn của tình yêu. Để trở thành một sinh vật biết yêu, ta cần phải là một sinh vật có thể thất vọng trước điều ta đánh mất, và trầm cảm là chính là cơ chế của nỗi thất vọng ấy. Khi điều đó xảy ra, nó làm giảm giá trị của cái tôi của một người và rốt cuộc làm lu mờ khả năng trao đi hoặc đón nhận sự yêu thương. Sự cô độc trong chúng ta trở nên rõ ràng, và nó không chỉ hủy hoại sự gắn kết với những người khác mà còn cả cái khả năng bình thản khi ở một mình. Tình yêu, dù tự nó không có khả năng ngăn chặn trầm cảm, lại là thứ có thể làm dịu tâm trí và bảo vệ nó trước chính nó. Thuốc men và liệu pháp tâm lý có thể làm hồi phục sự bảo vệ đó, khiến cho việc yêu và được yêu trở nên dễ dàng hơn, và đó là lý do vì sao chúng lại tỏ ra hiệu quả. Theo một cách tích cực, một số người thì yêu bản thân mình và một số người thì yêu những người khác và một số người thấy yêu công việc và một số người yêu Chúa: bất kỳ một sự đam mê nào trong đó cũng có thể nuôi dưỡng cho cái cảm giác quan trọng của việc có một mục đích mà hoàn toàn trái ngược với trầm cảm. Tình yêu từ bỏ chúng ta hết lần này tới lần khác, và ta thì từ bỏ tình yêu. Trong tuyệt vọng, sự vô nghĩa của mọi sự việc và mọi cảm xúc, sự vô nghĩa của chính cuộc đời này, trở nên thật hiển nhiên. Cảm giác duy nhất còn sót lại trong cái trạng thái không có tình yêu chính là sự vô nghĩa.

Đời sống vốn dĩ đầy những muộn phiền: dù ta có làm gì đi chăng nữa, thì cuối cùng ta cũng sẽ chết đi; chúng ta, mỗi một người trong chúng ta, hàm chứa nỗi cô đơn trong một cơ thể độc lập; thời gian trôi qua, và những gì đã diễn ra sẽ không còn trở lại. Nỗi đau là trải nghiệm đầu tiên trong cái thế giới bơ vơ này, và nó chẳng bao giờ từ bỏ chúng ta. Chúng ta giận dữ về việc bị ép buộc phải rời bỏ sự dễ chịu trong bụng mẹ, và ngay khi sự tức giận đó phai đi, sự đau khổ đến thay thế nó. Ngay cả những người có trong mình đức tin với lời hứa hẹn rằng mọi thứ rồi sẽ khác đi khi họ bước sang thế giới bên kia cũng không thể tránh khỏi cảm giác đau khổ trong thế giới này; ngay cả Chúa Jesus cũng là con người của đau khổ. Tuy vậy, chúng ta đang sống trong thời đại không ngừng gia tăng của những biện pháp tạm thời; việc quyết định cảm thấy gì và không cảm thấy gì trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Ngày càng ít hơn những điều khó chịu mà không thể tránh được trong đời sống, đối với những người muốn tránh khỏi chúng. Nhưng bất chấp những tuyên bố đầy hăng hái của ngành khoa học dược phẩm, không thể hoàn toàn xua tan trầm cảm bởi vì chúng ta là những sinh vật có ý thức về bản thân mình. Tốt nhất là có thể kiềm chế - và sự kiềm chế là tất cả những gì mà các liệu pháp chống trầm cảm hướng tới.

Những lời lẽ hoa mỹ mang tính chính trị đã làm lu mờ sự khác biệt giữa trầm cảm và những hệ quả của nó – sự khác biệt giữa việc bạn cảm thấy như thế vào và việc bạn hành động để phản ứng ra sao. Đây là một phần của hiện tượng xã hội và y học, nhưng nó cũng đồng thời là kết quả của sự bất thường trong ngôn ngữ gắn liền với sự bất thường trong biểu lộ cảm xúc. Có lẽ trầm cảm tốt nhất có thể được mô tả như là nỗi đau về mặt cảm xúc tự ép buộc chúng ta chống lại ý chí của chính mình, và rồi trốn thoát khỏi lớp vỏ bên ngoài của nó. Trầm cảm không chỉ là rất nhiều nỗi đau; mà là quá nhiều nỗi đau có thể hòa trộn thành trầm cảm. Nỗi đau buồn là sự trầm cảm theo tỉ lệ với hoàn cảnh; trầm cảm là sự đau buồn không tương xứng với hoàn cảnh. Đó là những khóm cỏ lăn của nỗi đau đớn sinh sôi nảy nở từ hư không, lặng lẽ vươn mình bất kể việc bị tách rời khỏi đất mẹ phì nhiêu. Điều này chỉ có thể được mô tả trong phép ẩn dụ và phúng dụ. Thánh Anthony sống ở nơi hoang mạc, khi được hỏi rằng làm sao ngài có thể phân biệt được giữa những thiên thần có bề ngoài khiêm nhường với lũ ma quỷ ngụy trang trong vẻ giàu sang, đã trả lời rằng anh có thể biết được điều đó dựa vào cảm nhận của anh sau khi họ đã rời đi. Khi một thiên thần rời đi, bạn cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh bởi sự hiện diện của người đó; khi một ác quỷ rời đi, bạn cảm thấy khiếp sợ. Nỗi đau buồn là một thiên thần khiêm nhường để lại cho bạn những suy nghĩ mạnh mẽ, sáng suốt và một cảm giác về chiều sâu của bản thể khi rời đi. Trầm cảm là một tên ác quỷ, kẻ để lại cho bạn nỗi kinh hoàng.