Học tốt văn bản SGK Ngữ Văn: Lớp 8

#12: Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

I. Đôi nét về tác giả Phan Bội Châu

- Phan Bội Châu 1867- 1940) tên thuở nhỏ là Phan Văn San, tên hiệu là Sào Nam

- Quê quán: làng Đan Nhiệm nay là xã Nam Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An

- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác

+ Năm 33 tuổi ông đỗ Giải Nhất kì Thi Hương đầu

+ Phan Bội Châu là một nhà yêu nước, nhà cách mạng lớn nhất của dân tộc ta trong vòng 20 năm đầu thế kỉ XX

+ Ông đã từng sang nhiều nước để mưa đồ sự nghiệp cứu nước

+ Ông còn là một nhà văn, nhà thơ lớn với những sáng tác ở nhiều thể loại

+ Những tác phẩm tiêu biểu: Sào Nam thi tập, Văn tế Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu niên biểu...

- Phong cách sáng tác: Những sáng tác của ông đều thể hiện lòng yêu nước thương dân tha thiết và khát vọng độc lập tự do, ý chí bền bỉ kiên cường

II. Đôi nét về bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Bài thơ được sáng tác khi Phan Bội Châu bị bọn phiệt tỉnh Quảng Đông bắt giam, trong hoàn cảnh ấy ông đã viết tác phẩm Ngục trung thư tập, "Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác" là bài thơ Nôm nằm trong tập Ngục trung thư tập

2. Thể loại

- Bài thơ sáng tác theo thể loại thất ngôn bát cú Đường luật

3. Giá trị nội dung

- Bài thơ thể hiện phong thái ung dung đường hoàng đĩnh đạc, phí phách kiên cường bất khuất vượt lên cảnh tù túng của người chiến sĩ yêu nước Phan Bội Châu

4. Giá trị nghệ thuật

- Bài thơ sử dụng thành công thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật với phép đối chặt chẽ, giọng thơ hào hùng có sức lôi cuốn, có sự vui đùa hóm hỉnh nhưng vẫn đầy hào khí anh hùng

III. Dàn ý phân tích bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

I. Mở bài

- Trình bày khái quát những nét chủ yếu nhất về cuộc đời và sự nghiệp Phan Bội Châu: Đôi nét về cuộc đời hoạt động cách mạng và sự nghiệp văn chương...

- Giới thiệu khái quát nội dung và nhấn mạnh tầm quan trọng của bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác : Bài thơ ấy là tiêu biểu cho phong thái ung dung, kiên cường và khí phách Phan Bội Châu

II. Thân bài

1. Hai câu đề

- "Vẫn là hào kiệt, vẫn phong lưu": Hoàn cảnh nhân vật trữ tình ở tù nhưng cái cốt cách hào kiệt, phong thái phong lưu vẫn còn

⇒ Từ hán Việt được sử dụng ⇒ câu thơ mang ý nghĩa khẳng định tư thế cốt cách đàng của người chiến sĩ

- "Chạy mỏi chân thì hãy ở tù": nhà tù chỉ là nơi nghỉ chân tạm trên chặng đường hoạt động cách mạng

⇒ Cách nói làm cho câu thơ khỏe khoắn, không hề mang màu sắc đau khổ u buồn

- Đối với nhân vật trữ tình, "ở tù" còn là nơi tôi luyện, thử thách để bộc lộ bản lĩnh và khí phách anh hùng