Học tốt văn bản SGK Ngữ Văn: Lớp 8

#13: Đập đá ở Côn Lôn

I. Đôi nét về tác giả Phan Châu Trinh

- Phan Châu Trinh (1872-1926)

- Tự Tử Cán, hiệu Tây Hồ, biệt hiệu Hi Mã

- Quê: phủ Tam Kì (nay là huyện Phú Ninh) - Quảng Nam

- Thời đại: Đất nước có nhiều biến động mạnh mẽ, phong trào Cần Vương thất bại , khủng hoảng về đường lối

- Cuộc đời:

+ 1901: đỗ Phó bảng, làm quan trong thời gian ngắn rồi rời quan trường đi làm cách mạng với chủ trương bất bạo động

+ 1908, bị bắt tù đày ở Côn Đảo 3 năm

+ 1911, tiếp tục sang Pháp thực hiện chủ trương nhưng không thành

+ 1925, về Sài Gòn.

+ 24/3/1926, mất do ốm nặng (ông mất khi con đường giải phóng dân tộc mà ông theo đuổi vẫn còn chưa hoàn thành)

⇒ PCT là nhà yêu nước và cách mạng lớn của Việt Nam đầu thế kỉ XX

- Sự nghiệp sáng tác:

+ Thể loại: sáng tác cả văn xuôi chính luận và thơ trữ tình yêu nước cách mạng bằng chữ Nôm, chữ Hán và chữ Quốc ngữ ⇒ đa dạng

+ Tác phẩm tiêu biểu: Đầu Pháp chính phủ thư (1906); Thất điều trần (1922); Đạo đức và luân lí Đông Tây (1925)...

- Phong cách sáng tác:

+ Nổi tiếng với áng văn chính luận đầy tính hùng biện, có lập luận đanh thép, sáng tác cả thơ...tất cả đều thấm nhuần tư tưởng yêu nước

II. Đôi nét về bài thơ Đập đá ở Côn Lôn

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Bài thơ được sáng tác vào thời gian Phan Châu Trinh bị bắt giam tại nhà tù ở Côn Đảo

2. Bố cục

- Phần 1: (4 câu thơ đầu): Hình ảnh hiên ngang khí phách của người anh hùng mặc dù trong cảnh tù đày

- Phần 2: (4 câu thơ sau): Ý chí sắt thép, tinh thần kiên trung và nghị lực của người anh hùng trong cảnh tù đày.

3. Giá trị nội dung

- Bài thơ giúp ta cảm nhận một hình tượng đẹp, một khí thế ngang tàng, vẻ đẹp lẫm liệt của người anh hùng dù gặp phải tình cảnh gian nguy nhưng vẫn không hề ờn lòng đổi chí

4. Giá trị nghệ thuật

- Bài thơ sử dung bút pháp lãng mạn, hình ảnh thơ phóng đại và khoa trương. Giọng thơ hào hùng lẫm liệt giàu sức biểu cảm.

III. Dàn ý phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn

I. Mở bài

- Giới thiệu vài nét tiêu biểu về Phan Châu Trinh

- Nêu ngắn gọn hoàn cảnh và nội dung chính của bài thơ: sáng tác vào thời gian Phan Châu Trinh bị bắt giam tại nhà tù ở Côn Đảo, thể hiện rõ lí tưởng và ý chí quyết tâm của tác giả

II. Thân bài

1. Bốn câu đầu: Khí phách, uy dũng của người chiến sĩ