Yazıya Dair Notlar

Çehov'un Silahı - Gereksiz Detaylar

“İlk bölümde duvarda asılı bir tüfek olduğunu söylüyorsanız, ikinci ya da üçüncü bölümde o tüfek patlamalıdır. Eğer patlamayacaksa o tüfek orada asılı olmamalıdır.” -Anton Çehov

Hikayeyi sıkıcı yapan, yavaşlatan bozukluklardan biri de okuyucuyu gereksiz detaylara boğmaktır.

Wattpad'de okuduğum çoğu hikayede bunu görüyorum. Hikayenin bir noktasında bahsedilen, atıfta bulunulan bir durum veya baş karakterin kullandığı eşya, görüştüğü kişi gibi unsurlar bir daha kullanılmıyor. Güzel bir öykülemede gereksiz detaylara yer verilmez.

"Ayşe, yolda yürürken Ali'yi gördü. Annen nasıl diye sordu."

Bu cümlede Ali'nin ve annesinin hikayeye bir etkisi yoksa, buna hikayede yer vermek mantıksız olacaktır. Hikaye her şeyi olduğu gibi anlatmak değildir.

Başka bir örnek olarak:

Baş karakterimiz evden okula gidecek olsun.

"Evden çıktı. Metro istasyonuna gidip beklemeye başladı. Tren gelince bindi. İndikten sonra okula yürüyerek devam etti."

Ne kadar gereksiz detaylar öyle değil mi? Baş karakterimizin metroyla okula gitmek için beklediği, sonra yürüyerek devam ettiği bilgisi okuyucuda herhangi bir duygu oluşturmuyor. Onun yerine şöyle diyebiliriz.

"Okula ulaşımını metroyla sağlıyordu."

Anlatılmak istenen şeyi bir cümleyle anlattık. Hem basit oldu hem de okuyucuyu gereksiz detaylarla uğraştırmadı.

Tabi ki şöyle bir durum olabilir: Baş karakter trenden indikten sonra bir cinayete tanıklık eder veya aşık olduğu kız arkadaşını görür, başına bir iş gelir vs. Bu durumda zaten bu olaylar gereksiz detay olmaktan çıkacaktır.

Polisiye romanlarda da iş biraz farklı yürüyor. Gereksiz gibi görünen detaylar çoğu zaman hikayenin kilit noktalarını oluşturuyor. Bu yüzden polisiye romanlar bence bu tanımların dışında kalıyor.

Wattpad'de gördüğüm çoğu hikayede daha hikayenin giriş aşamasında bahsedilen onlarca karakter var oluyor. Onlarca karakter... Oysa aralarından birkaçı hariç diğerlerini ilerleyen aşamalarda ya göremiyoruz ya da yine gereksiz bir detay olarak görüyoruz. Hikayenin daha başında bahsedilen Mehmet, Ahmet, Fatma hikayenin ortalarında yine gereksiz bir şekilde karşımıza tekrar çıktığında bu kimdi acaba diye düşünüyoruz.

Hikayede karakterler de olay kadar önemlidir. Bir karakterin hikayeye bir etkisi yoksa onu çıkarmaya bakın. Hikayeler sizin tuvaliniz. Tuvalinizi uyumsuz, anlamı olmayan fırça darbeleriyle heba etmeyin. Hem bu tuval sonsuz değil. Onu daha güzel şeylerle doldurmak için uğraşın.

Karakterlerinizden birinin kronik astımı olduğundan bahsediyorsanız, hikayenin bir aşamasında bunu kullanın. Kullanmayacaksanız bu rahatsızlığı hikayeye katmanın ne önemi olabilir ki.
(Yakın zamanda Wattpad'de denk geldiğim bir hikayeden)