سەرەتایەک بۆ دەروونناسی 2

22 1 1
                                    

سڵاوی خوای گەورەتان لێبێت
ئەم پارتەشیان تەواو کەری پاڕتی ڕابردووە  دە توانم بڵێم ئەم کتیبە  هەر تایبەتە بە سەرەتای سەرهەڵدانی دەروونناسی  بۆیە تکایە ڕای خۆتان بڵێن
وە ڤۆتان لە بیر نەچێت
سوپاس
با دەست پێبکەین

بیردۆزی پەروەردەیی جۆن دیوی لە1890 کان نموونەیەکی تر بوو . هەروەها لە ساڵی1890 هۆگۆ مونستەربێرگ دەستی کرد بە نووسین دەربارەی بە کارهێنانی دەروونناسی لۆ  پیشەسازی،یاسا ،و بوارەکانی تر . لایتنەر ویتمەر یەکەم کلینیکی دەروونی فامەزراند لە ساڵی 1890 جەیمس مککین کاتڵ شیوازی ئەنترۆپۆمەتری  فرانسیس گاڵتۆنی گونجاند بۆ دروستکردنی یەکەم بەرنامەی تاقیکردنەوەی میشک لە1890کان لە ڤییەنا لە هەمان کاتدا سیگمۆند فرۆید ڕێگایەکی نا زانستی بۆ لێکۆڵینەوەی لە مێشک پەرەپێدا کە پێیدەوترا شیکردنەوەی دەروونی.

سەدەی بیستەم کاردانەوەیەکی بینی بەرانبەر رەخنەکانی  ئێدوارد تیتچنەر لە ئەزموونی ووندت ئەمە بووە هۆی ڕێکخستنی  هەڵسوکەوتی جۆن بینراوە واتسۆن  کە بەناوبانگ بوو لەلایەن B.F.skinner  هەڵسوکەوت پێشنیاری جەختکردنەوە لەسەر لێکۆڵینەوەی هەڵسوکەوتی  ئاشکرا دەکات . چونکە دەتواندرێت بە چەندێتی دیاری بکرێت وە بە ئاسانیش پیوانە بکرێت . زانایان پێیان  وا بوو کە لێکۆڵینەوە لە" مێشک"  زۆر نا ڕوونە بۆ توێژینەوەی زانستی بەرهەمدار لەگەڵ ئەمەشدا سکینەر و هاوکارەکانی بیرکردنەوەیان وەک جۆرێک لە هەڵسوکەوتی نهێنی خوێندەوە کە دەتوانن هەمان بنەمای هەڵسوکەوتی ئاشکرا جێبەجێ بکەن .

لە دەیەکانی کۆتایی سەدەی بیستەمدا سەرهەڵدانی زانستی زانستی بینی ،کە ڕێگایەکی فرە زانستی بوو بۆ لێکۆڵینەوە  لە مێشکی مرۆڤ . زانستی زانستی جارێکی دیکە مێشک وەک بابەتیک بۆ لێکۆڵینەوە  ڕەچاو دەکات بە بەکارهێنانی ئامرازەکانی دەروونناسی،زانستی، زماناسی، زانستی کۆمپیوتەر، فەلسەفە،  هەلسوکەوت،دەرمانزانی.  ئەم جۆرە لێکۆڵینەوەیە پێشنیاری ئەوەی کردووە کە تێنەگەیشتنێکی  فراوان لە مێشکی مرۆڤ ئەگەری هەییە، وە ئەم تێنەگەیشتنە لە وانەیە بۆ بوارەکانی تری توێژینەوە وەک زیرەکی دەستکرد جێبەجێبکرێت . لە خاڵێکی تردا دابەشبوونی چەمکی دەروونناسی هەییە کە پێی دەوترێت "هێز" یان"شەپۆڵ" لە سەر بنەمای قوتابخانەو ئاراستە مێژووییەکانی   ئە دەستەواژەیە لە نێو دەروونناسەکاندا  بڵاودەبێتەوە بۆ جیاکردنەوەی گەشەکردنی مرۆڤایەتی لە کرداری چارەسەریدا لە ساڵانی1930ەکانەوە بەرەو پێشەوە لە پێیدەوترێت "هێزی سێیەم" لە وەڵامدانەوەی مەیلی دیاریکراوی هەڵسوکەوتی واتسن و شیکردنەوەی دەروونی فرۆید . دەروونناسی مرۆڤایەتی وەک لایەنگرانی گرنگ کاڕل ڕۆجەرز، ئەبراهام ماسلۆو، گۆردۆن ئۆلپۆرت،  ڕۆلۆ مەی هەییە  بە دەروونناسی بوونی ڤیکتۆر فرانکڵ ، دەروونناسی ئەرێنی ڤیکتۆر فرانکڵ (کە مارتی سێلێگمانی  وەک یەکێک لە کەسایەتییە سەرەکیەکان هەییە) ڕێگای سی ئاڕکۆلۆنیتگەر  بۆ خۆشگوزەرانی و گەشەپێدانی کەسایەتی هەروەها لەگەڵ دەروونناسی  ترانس کەسی کە چەمکەکانی وەک ڕۆحیەت، خۆ تێپەڕاندن، خۆ بەدیهێنان،خۆ راستەقینەکردن و بیرکردنەوە . لە چارەسەری دەروونی  هەڵسوکەوتی زانستیدا ،زاراوەی هاوشێوە تێکەڵ کراوە . کە بە هۆیەوە " شەپۆلی یەکەن" بە چارەسەری هەڵسوکەوتی سەرەتایی دادەندرێت ؛سەرەکی " هەمەڕەنگ " ئەلبێرت ئێلبس ؛  هەروەها  "شەپۆلی سێیەم"  لەگەڵ قبوڵکردن و چارەسەری پابەند بوون ، کە جەخت دەکاتەوە لە سەر  بە دوا داچوونی بەهاکان ، ڕێگاکانی خۆ ئاگابوون ، قبوڵکردن و نەرمی دەروونی  ، لە جیاتی بەرەنگاربوونەوەی بیرکردنەوەی نەرێنی . شەپۆلی چوارەم گەشەکردنی ئەرێنی لە خۆدەگرێت بە شیوەیەک لە لەلایەن هەندیک لە توێژەرەوان ڕەخنەی لێدەگیرێت بەهۆی جیاوازی و ئاراستەی تیۆرییەوە  کە پشت دەبەستێت بە تێڕوانینی چارەسەرەکە ئێستا  " شەپۆلی پێنجەم" پێشنیارکراوە لەلایەن کۆمەڵێک توێژەرەوە کە دەیانەوێت چەمکەکانی پێشوو تێکەڵ بکەن بە بیردۆزی یەکخستن.














ئەمەیان تەواو بوو  

تکایە  ڕای خۆتان لە کۆمێنت دەرببڕن  وە ڤۆتان بیت نەچێت

بۆ جاری داهاتوو حەزدەکەن زانیاری لە سەر چ نەخۆشیەکی دەروونی دابنێم

خۆشمەوێن 🥰😍😍💜💖💖


You've reached the end of published parts.

⏰ Last updated: Jul 14, 2023 ⏰

Add this story to your Library to get notified about new parts!

the story of psychology Where stories live. Discover now