Tâm lí bất thường và tâm lí tội phạm

kỳ 10: Thế Nào Gọi Là Tâm Lý Bất Thường?

Có rất nhiều nguời nghĩ bệnh tâm thần chỉ xảy ra với một ít người không may mắn và không ngờ rằng nó có thể xảy ra với chúng ta hay những nguời mà chúng ta yêu mến. Thật sự các bệnh về tâm lý không hiếm gặp. Cứ mỗi bốn người thì sẽ có ít nhất hai người từng trải qua các loại tâm lý bất thường nghiêm trọng như nghiện rượu, trầm cảm, hoặc ngay cả tâm thần phân liệt. Như những vấn đề sức khoẻ khác, tôi, bạn, và tất cả mọi người xung quanh chúng ta đều có thể mắc bệnh tâm thần và bị ảnh hưởng bởi chúng.

Lâu rồi có một bạn hỏi tôi, căn cứ vào tiêu chuẩn nào thì xác định một người có bình thường hay không? Các bạn nghĩ như thế nào?

Thực ra câu trả lời là không. Chúng ta không có bất kỳ tiêu chuẩn, thước đo nào cho sự bình thường hay bất thường cả.

Tuỳ theo từng xã hội mà những hành vi được coi là bất thường khác nhau.Ví dụ ở các nước Hồi giáo, đàn ông được quyền lấy đến 4 người vợ, trong khi ở nuớc ta, hành vi đó được coi là không bình thường và coi thường luật pháp. Từ ví dụ trên, ta có thể nói rằng hành vi bất thường là những hành vi đi ngược lại với những tiêu chuẩn, đạo đức xã hội.

Nhưng một câu hỏi khác đặt ra, cần bao nhiêu hành vi bất thường thì mới có thể xác định được người đó có tâm lý bất thường hay không? Lady Gaga mặc một bộ váy thịt đi dự lễ vậy, hành động đó rõ ràng là không bình thường vậy cô ta có vấn đề gì về tâm lý hay không?

Jerome Wakefield của trường đại học Rutgers (trường tôi đang theo học) đã đề xuất một định nghĩa được sử dụng rộng rãi khi nói về tâm lý bất thường, theo ông một nguời được coi là mắc chứng bệnh tâm thần phải thuộc một trong hai trường hợp sau:

Một số cơ quan hay cơ chế sinh học trong cơ thể họ không thể vận hành một cách bình thường. Các cơ chế đó bao gồm cảm xúc, suy nghĩ, nhận thức...Có tình huống gây hại đến bản thân trực tiếp hay gián tiếp theo tiêu chuẩn xã hội của người đó. Những hệ quả xấu này được đo dựa trên việc nguời đó bị ảnh huởng như thế nào (mệt mỏi, khó chịu, đau đớn) hoặc sự khó khăn khi phải đáp ứng yêu cầu nhỏ nhặt nhất trong xã hội.

Do đó bệnh tâm thần được định nghĩa dựa trên sự rối loạn gây hại đến người bệnh. Chức năng của nhận thức là tiếp thu và đón nhận sự vật sự việc theo cách mà chúng ta chia sẻ với mọi nguời xung quanh, suy nghĩ lý trí và giải quyết tình huống. Sự rối loạn trong bệnh tâm thần là hậu quả của việc suy nghĩ, giao tiếp, cảm xúc, nhận thức và động lực bị gián đoạn và người không nhận ra hoặc không có khả năng liên kết chúng lại với nhau.

Vì thế, dựa vào định nghĩa trên thì Lady Gaga chỉ là một nguời có hành vi bất thường chứ cô hoàn toàn không có vấn đề gì về tâm lý cả. Cô giao tiếp suôn sẻ, cảm xúc dạt dào, vẫn đi hát và làm việc bình thường.

Các bạn đã hiểu định nghĩa về tâm lý bất thường chưa? Nếu rồi thì hãy cùng tôi áp dụng vào trường hợp duới đây nhé:

Kevin và Joyce đã kết hôn được tám năm trước khi họ tìm đến nhà tâm lý để nhờ giúp đỡ cho cuộc hôn nhân của họ. Joyce đã 34 tuổi là nữ y tá trẻ em và giờ đang mang thai đứa con đầu lòng được sáu tháng. Kevin, 35 tuổi, đang chuẩn bị kết thúc ba năm công việc thủ thư tại một thư viện trường đại học gần nhà. Joyce cực kỳ lo lắng chuyện gì sẽ xảy ra nếu Kevin bị mất việc làm nhất là khi con của họ chuẩn bị chào đời.