Stefan Zweig - Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar

Part 7

BÖLÜM II STENDHAL

YALAN SÖYLEME ZEVKİ VE GERÇEK SEVGİSİ

Yüzüme bir maske takacağım ve ismimi değiştireceğim ve bunu severek isteyerek yapacağım

(Bir mektuptan)

Stendhal kadar yalan söyleyen ve herkesi aldatmaktan hoşlanan pek az yazar vardır yine pek

az yazar gerçeği ondan daha iyi ve daha derin bir şekilde dile getirebilmiştir

Kılık değiştirmeleri ve aldatmacaları sayılamıyacak kadar çoktur Daha kitaplarını açmadan

önce kapağın üzerinde değişik bir kılıkta görünür size çünkü Henri Beyle gerçek adını hiçbir zaman

açıkça söylemez Bazen kendisine küçük bir soyluluk ünvanı verir bazen Cesar Bombet olur ya da

adının baş harflerine esrarlı bir AA ( Eski İdari Mahkeme Üyesi anlamına gelen Ancien Auditeur ün baş

harfleri) ekler Bu harflerin arkasında aşırı bir alçakgönüllülükle kendini gizleyen bir eski idari

mahkeme üyesi nin bulunabileceği kimin aklına gelirdi ki Ancak takma bir adın perdesi altında kendini

güvenlikte hissetmektedir Kendine bir gün Avusturya Hükümeti Emeklisi lakabını takıyor bir başka

sefer eski süvari subayı diyor çoğu zaman da vatandaşları için anlaşılmaz olan Stendhal adını

kullanıyor (böylece ölümsüzleştirdiği küçük bir Prusya şehrinden aldığı bir ad) Bir tarih mi belirtiyor

doğru olmadığına yemin edebilirsiniz Parme Manastırının önsözünde bu kitabın 1830da ve Paristen

1200 fersah ötede yazıldığını mı söylüyor bu muziplik aslında bu romanı 1839da ve Parisin göbeğinde

yazmış olmasına engel değildir Stendhalın anlattığı vakalar da birbirleriyle pervasızca çelişirler Bir

otobiyografide tumturaklı bir şekilde Wagram Aspern ve Eylau savaşlarını gördüğünü bildirmiştir

bunun bir kelimesi bile doğru değildir Günlüğünde kesinlikle kanıtlanmıştır bu Aynı saatlerde sakin ve

rahat bir şekilde Paristeydi Bir seferinde Napoleonla yapmış olduğu uzun ve önemli bir konuşmadan

söz etmişti Ama ne yazık ki başka bir ciltte Napoleonun kendisi gibi delilerle konuşmadığı gibi çok

daha inandırıcı bir itirafta bulunmuştu Stendhalda söylenmiş olan her şey çok büyük bir ihtiyatla

kabul edilmelidir ve öyle görünüyor ki polis korkusu ile sistemli bir şekilde yanlış tarih attığı ve her

seferinde başka bir takma adla imzaladığı mektuplarına inanmamak gerekir Canı istediği gibi Romayı

mı geziyor Gittiği yeri Orvieto olarak göstereceğine şüphe yoktur Sözde Besançondan mı yazıyor

Gerçekte o gün Grenobledaydı Bazen yıl çoğu zaman ay hemen her zaman imza yalan yanlış

belirtilmiştir Gayretli biyograflar şimdiye kadar iki yüzden fazla hayali imzası olduğunu ortaya

çıkarmışlardır Stendhal (yani Henri Beyle) mektuplarını bazen Cottinet Dominique don Flegme

Gaillard AL Feburier Baron Dormant AL Champagne ve hatta de Lamartine ya da Jules Janin olarak