SIRA DIŞI BİLGİLER

DANONE'NİN MUHTEŞEM HİKAYESİ

Selanik e 1900lerin basinda bir Yahudi aileye günasiri bir tepsi yogurt birakan Türk mandiraci, dünyanin en büyük sanayi gruplarindan birinin esin kaynagi olacagini aklina getirir miydi?
Huzurlarinizda Carasso ailesinin öyküsü. 

Selanik e o yıllarda Karasular önde gelen ailelerden biriydi. Izak Karasu tıp ögrenimini tercih etti. Muayenehane açti. Evlendi. Bir oglu oldu.Adini Daniel koydu. Sonra iki de kizi dünyaya gelecekti. Balkan Savaslari da Selanik düsünce, yani Yunanistan tarafindan isgal edilince, Yahudi toplulukta büyük bir panik patlak verdi.Çogu Avrupa yollarina düstü. (Kalanlar 30 yil sonra, Hitler ordulari Yunanistani isgal edince toplama kamplarina gönderilecekti.) Yunanlilarin Selanike girmelerinden kisa bir süre sonra Izak Karasu,eşi ve ogluyla birlikte Ispanyaya göç etti. Tam 420 yil sonra,kovulduklari topraklara geri dönüyorlardi.  Ilginç ayrinti; Ispanya 1492de Yahudileri topluca sürmüs ama vatandasliktan çikarmamisti. 

Karasu ailesi Barselonaya yerlesti. Yil:1912. Önce adini Latin alfabesine uyarladi. Izak oldu Isaac,Karasu ise Carasso. Sonra bir muayenehane açti. Çok az hastasi vardi, ailesini geçindirmek için zeytinyagi ticaretine de giristi. Birinci Dünya Savasi dan sonra Avrupada müthis bir yoksulluk dönemi basladi. Ispanyada bundan nasibini aldi.En çok ilaç sikintisi çekiliyordu. Tam da o günlerde Barselonada çocuklar arasinda salgin halinde bagirsak hastaliklari patlak vermesin mi! 

Gözleri yasli anne-babalar kucaklarinda bir deri bir kemige dönmüs yavrulariyla diger doktorlar gibi Isaac Karasu un da muayenehanesine dayaniyor, "Kurtar çocugumuzu" diye yalvariyorlardi. Ama diger doktorlar gibi Carasso un elinden de pek bir sey gelmiyordu. Gözünün önünde ölüp giden çocuklarin acisiyla uykusunun kaçtigi gecelerin birinde, bir ses yankilandi belleginde:"Yogurtçu geldi. Kaymakli yogurtlarim var." Irkildi. Selanik e günasiri evlerine bir tepsi kaymakli yogurt birakan Türk saticinin sesiydi bu. Ve "Eureka" çigliklariyla hamamdan disari kosan Arsimed gibi yataktan firladi. "Tabii ya" dedi, "Tabii ya." Selanik e bagirsak hastaliklarinin tedavisinde yogurt kullanildigini animsamisti. Günde üç ögün birer kase yogurt yediriyorlardi hastaya ve birkaç günde sagligina kavusuyordu. Yogurdun nasil yapildigini biliyordu.Hemen ertesi gün, evinin bodrumunu hazirlamaya koyuldu. Orasi artik mandıraydi. Birkaç çiftlikten topladigi sütle yogurt imalatina giristi.

Yil:1919.
ILAÇ YERINE YOGURT

Ancak bir sorun vardi. Avrupada yogurt bilinmiyordu. Evet,1500lerin ortalarina dogru Kanuni Sultan Süleyman bagirsak enfeksiyonuna yakalanan dostu Fransa Krali I.Françoisya bir yogurtçu göndermisti. Ne var ki, kral iyilesince yogurtçu sirlariyla birlikte Istanbula dönmüstü. Kayitlarda öyle yaziyordu. Isaac . Carasso, ürettigi seyin Balkanlarda ve Anadoluda yaygin bir tüketim maddesi oldugunu nasil anlatabilirdi? 

Çareyi yogurdunu ilaç olarak kabul ettirmekte buldu. Ve Carasso un yogurdu eczanelerde satilmaya basladi! Hasta çocuklarda etkisi çok çabuk ortaya çikti.Doktor meslektaslari ona bir tavsiyede bulundular: Paris eki Pasteur Enstitüsü den fermante edilmis laktik . getirtirse, yogurdun ömrünü uzatabilirdi. Sözlerini dinledi. Böylece pastörize yogurt dogacakti.Ama Isaac Carasso bu bulusun önemini pek kavrayamayacakti."Ilaç" tutunca, Isaac özel ambalajlar yapmayi akil etti. Kapaklari porselen cam kaseler. Sira artik ilaca patent almaya gelmisti. Onun için de bir ad koymaya.Bir isik çakti; neden oglunun adi olmasin? Yani minik Danielin? Yasadiklari Barselona in yaygin dili Katalancada küçük Danielin ya da "Danielcik" in karsiligi çok hostu dogrusu: "Danon!" Ancak bu özel ad
oldugu ve marka namiyla tescil edemeyecegi için sonuna bir "e" ekledi.Hosgeldin "Danone" yogurtlari!

Yogurtçuluk çok kisa sürede Isaacin asil meslegi haline gelince oglunu,Danieli onun "tahsili" ni yapmaya gönderdi Fransanın .Marsilya  ticaret lisesinde okuttu. Isin pazarlama, satis, muhasebe bölümünü bilimsel olarak ögrenmesi için. Ardindan Paris e Pasteur Enstitüsü de bakteriyoloji staji yaptirdi. 

Isin üretim asamasina hakim olabilmesi için. Daniel ögreniminden sonra Fransada kaldi, çünkü babasi Isaac Carasso dünyadan göçmüstü. 6 Subat 1929da Paris e 18inci bölgedeki bir dükkanda "Danone Yogurtlari Paris Sirketi" kapilarini açti. Onu 1932de Levallois-Perretde ilk fabrika izledi. 

Danone imparatorlugu iste böyle dogdu.Bugün öyle bir imparatorluk ki o, 5 kitada at kosturuyor. Cirosu 15 milyar euro un üstünde. 100 bin kisi . çalistiriyor. Sütlü ürünlerde dünya birincisi. 18 ülkede (Türkiye dahil) 48 fabrikasi var.Sise suyunda dünya ikincisi. 13 ülkede (Türkiye dahil) 97 fabrikasi var. Bisküvi ve tahilli kahvalti ürünlerinde dünya ikincisi. 21 ülkede 53 fabrikasi var.Imparatorluga -babasinin sayesinde- adı verilen Daniel Carasso, Danielcik, Danone hala hayatta. 99 yasinda. Barselonada yasiyor.
Uzun yasamasinin sirri mi? Herhalde söylemeye gerek yok; her gün birkaç kase yogurt!
Ve Danielin kulaklarinda -babasinin anlattigi- Selanikli yogurtçunun evlerinin kapisini çalarken seslenisi yankilaniyor: "Yogurtçu geldi. Kaymaklı yoğurtlarım var