CHƯƠNG 4. HỆ TUẦN HOÀN
1. Máu
Máu thuộc loại mô liên kết . Trong máu chứa các tế bào máu, các mảnh tế bào và huyết tương. Máu lưu thông trong tim và các mạch máu. Máu chiếm khoảng 8% khối lượng cơ thể.
Chức năng của máu
(1) Chức năng Vận chuyển
- Vận chuyển khí (CO2 và O2)
- Vận chuyển chất dinh dưỡng, các chất điện giải và nước từ đường tiêu hoá đến các mô bào và các chất thải từ các mô bào đến thận cho quá trình lọc nước tiểu.
- Vận chuyển vitamin D, axit lacộtic, hormon...
(2) Chức năng duy trì
- Máu động vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng nội môi, là dung dịch của các loại hormon, enzyme.
- Duy trì cân bằng chất điện giải
- Điều hoà thân nhiệt
- Hàn gắn vết thương và giúp cho quá trình phục hồi chức năng.
(3) Chức năng bảo vệ
- Máu đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch giúp chống lại các tác nhân bên ngoài như với sinh vật và chất độc. Các thành phần của Máu:
(1) Huyết tương (plasma) chứa các protein huyết tương (plasma proteins) bao gồm albumin, globulin và fibrinogen. Ngoài ra trong huyết tương còn có các ion, chất dinh dưỡng, các chất thải của quá trình trao đổi chất, khí và các thành phần lưu thông trong máu.
(2) Các thành phần hữu hình trong máu (formed elements) bao gồm:
- Hồng cầu.
- Bạch cầu gồm các bạch cầu trung tính, bạch cầu ái toan, bạch cầu ái kiềm, lâm ba cầu và bạch cầu đơn nhân.
- Tiểu cầu.
2. Tim
Tim động vai trò như một cái bơm vừa hút vừa đẩy máu lưu thông trong các mạch máu. Tim bên phải thu máu từ các cơ quan đi về theo hệ tĩnh mạch và bơm máu theo vòng tuần hoàn phổi đưa máu đến phổi ( phổi diễn ra quá trình thải CO2 và nhận O2 sau đó trở về tim qua tâm nhĩ trái).
2.1. Vị trí
Tim là một khi hình nón lộn ngược (đáy trên; đỉnh dưới) nằm trong lồng ngực, chéo từ trên xuống dưới, từ trước ra sau, từ phải sang trái trong khoảng xương sườn từ 3-6.
2.2. Hình thái ngoài
Mặt ngoài tim có một rãnh vành tim chạy vòng quanh tim chia tim thành hai nữa, nữa trên là khối tâm nhĩ hơn. Nữa dưới là khối tâm thất.
2.2.1. Khối tâm thất :
Là phần nằm dưới rãnh vành tim. Khi này có hai mặt, hai cạnh, một đáy, một đỉnh.
- Mặt phải tròn trơn có một rãnh mạch quản đi đến đỉnh tim và song song với trục tim chứa nhánh động mạch vành phải và tĩnh mạch vành phải. Rãnh này chia mặt phải làm 2 phần: phần trước thuộc tâm thất phải, phần sau thuộc tâm thất trái.
