CHƯƠNG 8. HỆ THẦN KINH
I. Đại cương về hệ thần kinh
Hệ thần kinh của ngựa: Màu vàng: trung ương. Màu tím: Ngoại biên.
- Đảm bảo mối quan hệ thống nhất giữa cơ thể với môi trường và giữa các cơ quan trong cơ thể, kinh thực hiện chức năng thông qua tính cảm ứng.
- Dựa vào cơ chế hoạt động, hệ thần kinh được phân thành: thần kinh động vật và thần kinh thực vật. Thần kinh động vật điều khiển hoạt động của cơ vân và hoạt động theo ý muốn. Thần kinh thực vật điều khiển hoạt động của các cơ trơn, cơ dưới da, hệ thống mạch quản, các tuyến.
- Về phương diện giải phẫu hệ thần kinh được phân thành: Thần kinh trung ương gồm não và tuỷ sống; Thần kinh ngoại vi gồm các dây thần kinh, các hạch thần kinh. Sự phân chia chỉ là tương đối. Hoạt động của hệ thần kinh chịu sự điều khiển của vỏ đại não.
1.Trung ương thần kinh
1.1. Màng não tuỷ:
Là những lớp màng có cấu tạo dạng tổ chức liên kết bao bọc não và tuỷ
sống. Màng não tuỷ gồm 3 lớp:
- Màng cứng
- Màng nhện
- Màng nuôi
1.1.1. Màng tuỷ sống :
(1) Màng cứng là lớp dày nhất, dai và chắc bao bọc theo chiều dọc của tuỷ sống. Giữa màng cứng và mặt trong ống sống còn một khoảng gọi là khoang trên cứng chứa các dây thần kinh tuỷ, mạch quản, tổ chức liên kết, và mỡ. Khi gây tê tuỷ sống, thuốc tê được tiêm vào khoang này..
(2) Màng nhện: Nằm phía trong màng cứng. Cấu tạo bằng tổ chức liên kết sợi xốp, trên màng có nhiều mạch quản, thần kinh. Mặt dưới có các chồi mạch. Giữa màng nhện và màng cứng lá xoang dưới cứng có chứa một lượng rất nhỏ thanh dịch
(3) Màng nuôi: Là lớp màng trong cùng và phủ lên bề mặt tuỷ sống. Giữa màng nhện và màng nuôi có xoang dưới nhện. Trong xoang chứa các chồi mạch của màng nhện, các mạch quản và đặc biệt được lấp đầy bởi dịch não tuỷ.
1.1.2. Màng não
(1) Màng cứng: Lót trong hộp sọ và phủ mặt ngoài não, màng này dai chắc và dính sát vào mặt trong của hộp sọ. Mạt ngoài có những tế bào dẹp và giáu mạch máu; mặt trong nhẵn. Trong màng cứng có các xoang là nơi tách màng cứng thành hai lá, đây là nơi thu hồi máu tĩnh mạch. Màng cứng biệt hoá thành các cấu trúc sau:
-Liềm não: hình lưỡi liềm, ngăn cách hai bán cầu đại não.
-Lều não: ngăn cách bán cầu đại não và tiểu não.
-Gấp nếp tuyến yên hay vòm hố yên: là phần gấp nếp nằm ở mặt dưới não, bao bọc lấy tuyến yên, củ vú à củ tro.
(2) Màng nhện: Nằm trong màng cứng, chứa các mao mạch vào nuôi não và là nơi sinh ra dịch não tuỷ. Giữa màng cứng và màng nhện có xoang dưới cứng
