THÁNH TÔNG DI THẢO

Chương 5: Nhị thần nữ truyện

chương 5: Chuyện hai gái thần

Hồi ấy là năm thứ tư niên hiệu Thuận Thiên. Sau khi đại định, khách bộ hành sung sướng được đi trên đường sá của ta, người buôn bán vui mừng được bày hàng hóa ở chợ của ta. Thượng kinh là nơi đô hội. Bỗng một hôm có hai người đàn bà đến ngồi trong một quán chợ để xem bói và đoán số. Hai người này sáng ở chợ Thanh Xuân, chiều ở chợ Dừa, khi ra Kinh Ấp, lúc về Tràng An, không nhất định ở nơi nào, hình như có ý ngược xuôi để dò xét sự gì. Nhìn kỹ hình dung thì thấy một người ước ngoài bốn mươi, tóc xanh đã điểm sương trắng, mặt ngọc đã nhạt màu hồng, nhưng cái vẻ phương phi thùy mị còn đủ làm cho thiên hạ xao lòng. Còn cô gái trẻ thì đương tuổi cập kê, mặt hoa da tuyết. Thực là:

"Triệu Yến cùng xe hờn kém sắc
Thôi Oanh đối diện thẹn thua xinh"

Tuy ăn mặc mộc mạc, quần nâu áo vải, mà gương mặt sáng sủa ưa nhìn. Nhiều chàng trai ham sắc sinh lòng mơ tưởng. Nhưng hễ kẻ nào manh tâm trêu ghẹo thì tự nhiên rối trí nhức đầu. Bởi vậy, không ai dám đến gần cả. Ngày nọ đến quán chợ từ sáng sớm, trải hai chiếc chiếu cói, trên đặt nữa bộ sách số và một con rùa bề ngang độ một tấc, trên treo mảnh vải đỏ, có hai câu viết chữ mực: "Bói toán không thần -  Ba đồng một quẻ". Bày xong, hai người cùng ngồi xuống chiếu, cất tiếng hát.
Người nhiều Tuổi hát rằng:

"Ngựa không vảy! Ngựa không vảy(1),
Con báo thù cha, ai rằng không phải?
Thấm thoắt giáp hoa gần nửa đấy (2)!
Mẹ vậy, mẹ vậy!
Gió cuốn không thể nhờ,
Cánh bay không thể cậy.
Mối giận Kim Lân(3) dốc sông ngòi,
Đêm ngày tóc bạc lo ngay ngáy,
Ngựa không vảy! Ngựa không vảy!"

Cô gái trẻ hát:

"Đông Ngu! Đông Ngu!
Đã trải ba thu
Ba thu chữ "Độc" nặng căm thù(4).
Núi có cây dâu, thiếp có hiền phu.
Thế nào ru? Thế nào ru?
Khua ngọc chơi đế đô,
Chưa thể chừa cơm lên thiên cù(5),
Lên thiên cù, cùng hoạn ngu.
Kìa kìa đỉnh núi tượng nàng Tô."

Khúc hát chuyển nghìn vạn đoạn, tiếng hát rất thảm buồn. Người di chợ đứng nghe xung quanh, có kẻ phải sa nước mắt.

Họ hát xong mới tiếp khách. Cách đoán số thì chỉ khẽ bấm đốt ngón tay mà đoán được giàu, nghèo, thọ, yểu, việc sinh tiền, việc tử hậu... Rất thần tình; cách xem bói thì chỉ hơ qua mai rùa mà tính rõ năm, tháng, ngày, giờ, chuyện còn mất, chuyện tử sinh... Đều đúng cả. Đoán xong, hé môi son, bảo nhỏ khách rằng:

- Trả cho tôi ba đồng tiền và đặt cạnh chiếu cho tôi. Khi người xem đã đi khuất, họ trông thấy người nghèo đói nào đi qua là gọi lại chỉ cho tiền, không từng thò tay cầm của người đưa hay tự tay cầm đưa cho người khác. Cả chợ chưa ai trông thấy họ ăn uống ra sao. Hể mặt trời lặn là họ ra về . Có kẻ hiếu kỳ dò theo, có ý muốn xem họ trú ngụ nơi đâu, nhưng chỉ được vài bước là chóng mặt, ngã lăn, không theo được nữa. Cứ như thế đến hơn ba tháng thốt nhiên một hôm kia, người nhiều tuổi tuy cùng đi với Cô gái trẻ nhưng không hát, cũng không xem bói, đoán số, mà nét mặt buồn rười rượi. Cô gái trẻ vẫn hát như mọi hôm. Người không biết thì cho là điên.