"Nhớ đường Hà Nội là nhớ được Sử, nhớ Sử là nhớ được đường Hà Nội..."
QUY TẮC ĐẶT TÊN ĐƯỜNG PHỐ HÀ NỘI
Thật ra tên đường phố Hà Nội có quy luật cả đấy.
📖 Bối cảnh:
Thời thuộc Pháp, các phố của Hà Nội được đặt tên bằng tên Pháp - tên của những nhân vật của chính quyền bảo hộ, như Paul Bert, hay Gambetta. Ngay cả hai tên tướng Pháp bỏ mạng trong trận Cầu Giấy là Francois Garnier và Henri Rivière cũng được dùng để đặt tên phố.
Tháng 3/1945, Nhật đảo chính Pháp. Ngày 20/7, bác sĩ Trần Văn Lai nhậm chức Đốc lý Hà Nội. Tới ngày 19/8 thì Cách mạng tháng Tám thành công, vì vậy nhiệm kỳ của cụ Lai kéo dài chưa được 1 tháng.
Tuy nhiên trong quãng thời gian ngắn ngủi này, cụ đã kịp đổi tên cho các con phố ở Hà Nội
Điều tuyệt diệu ở chỗ, cụ Trần Văn Lai không hề đặt tên một cách ngẫu hứng mà sắp xếp tên các tuyến phố theo cụm cực kì hợp lý (chi tiết sẽ nói ở dưới).
Đến khi Hà Nội được giải phóng, các phố của Hà Nội vẫn được giữ lại những cái tên cụ Lai đã đặt. Sau này, với các đường phố mới, các nhà chức trách cũng noi theo cách đặt của cụ Lai.
🎉 Kết quả:
(Mình sẽ nêu tất cả các tuyến phố theo cụm, gồm các phố do cụ Lai đặt và cả các phố sau này nữa.)
Tất nhiên là trong các cụm phố không tính các địa danh tiếng Việt có sẵn từ thời xa xưa (như các phố Hàng, Tràng Thi, Lò Sũ, … không phải tên được đặt sau này)
⭐️ Cụm “truyền thuyết-cổ đại”:
🖊 Bao quanh Hồ Tây: Lạc Long Quân, Âu Cơ, An Dương Vương, Hùng Vương.
-> 4 cái tên này là những nhân vật trong truyền thuyết/lịch sử cổ đại của Việt Nam.
⭐️ Cụm “chống Bắc thuộc”:
🖊 Phía dưới Hồ Gươm: Hai Bà Trưng, Bà Triệu
🖊 Song song với đoạn phía nam Bà Triệu: Mai Hắc Đế, Triệu Việt Vương
🖊 Song song với đoạn phía bắc Bà Triệu: Triệu Quốc Đạt, Phùng Hưng, Lý Nam Đế
🖊 Song song nhưng xa hơn tẹo: Khúc Hạo (do cách một đoạn thành Hà Nội, ưu tiên đặt tên danh nhân khác, sẽ nói ở phần dưới).
-> Các danh nhân trong thời kì chống Bắc thuộc.
Hơi tiếc vì Khúc Thừa Dụ, Dương Đình Nghệ sau này mới được đặt tên, và ở tít bên Cầu Giấy - quận mới sau này.
⭐️ Cụm “thời đầu tự chủ, độc lập”:
🖊 Đông Hồ Gươm: Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Ngô Quyền
=> 3 vị vua có công lớn trong thời kì đầu của độc lập tự chủ.
🖊 Cắt Bà Triệu ở phía dưới: Lê Đại Hành và phố này giao với Hoa Lư và Đại Cồ Việt ở hai đầu.
=> Lê Đại Hành là vua thời Tiền Lê và Hoa Lư là kinh đô của Đại Cồ Việt dưới thời Đinh-Tiền Lê.
🖊 Giao với Lý Thái Tổ và gần với ngã 6 Tràng Tiền: Lê Phụng Hiểu, Lý Đạo Thành, Tông Đản, Lý Thường Kiệt.
=> Các danh thần thời Lý.
Lý Quốc Sư cũng là một danh nhân thời Lý, phố Lý Quốc Sư tuy cũng ở gần Hồ nhưng ở phía bên kia do ở đó có Đền Lý Quốc Sư (chùa Lý Triều Quốc Sư).
BẠN ĐANG ĐỌC
Sưu Tầm Sử Việt
Historical Fiction"Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam." ( Hồ Chí Minh) "Tại sao người Việt Nam có thể chiến đấu không biết mệt mỏi trong gần 100 năm, trong điều kiện khó khăn như thế, trong tương quan lực lượng như vậy, tại sao họ đã luôn chi...
