F-16

Vietnam Deneyimi

Kuzey Vietnam'da Amerikan pilotları Kore Savaşındaki kadar başarılı olamıyordu. Kore'deki düşman uçağı düşürme oranı olan 10:1 Vietnam'da 3:1'e kadar düşmüştü. Amerikalıların aksini iddia etmelerine rağmen bazı hava muharebelerinde Vietnam Mig'leri daha başarılı olmaktaydılar.

Sorunun bir bölümü eğitim programlarından kaynaklanmaktaydı, pilotların eğitiminde it dalaşına gereken önem verilmiyordu. Amerikalılara göre modern hava savaşlarında it dalaşının pek yeri yoktu. Yüksek süratli jet avcı uçakları ve süpersonik avların ortaya çıkması ile it dalaşının önemi daha da azaldı. Uzmanlar uçakların çok süratli olduklarından bahisle bir hava muharebesinde pilotların düşman uçağına ateş edecek zamanı pek bulamayacaklarını belirtiyordu.

Geleceğin hava muharebelerinde savaş paterni havadan-havaya füzeler olacaktı. Fakat Kore, Süveyş ve Pakistan-Hindistan semalarında bu kuramın yanlış olduğu belirlendi. Vietnam tecrübesinden sonra da ABD bu kuramı terk etti.

ABD Hava Kuvvetleri daha 1965 yılında yeni yüksek performanslı avcı uçakları kavramını formüle etmeye başlamıştı. 27.000 kg ağırlığındaki Deneysel Av (FX) olarak tanımlanan önleme/hava üstünlüğü avcı uçağı ile hafif ve İleri Gündüz Avcı Uçağı (ADF) olarak tanımlanan uçak bu tür projelerdendi. FX iki motoru ve değişken kanatları ile F-4 Phantom'dan daha ağır, ADF ise 11.000 kg ağırlığı, daha üstün güç/ağırlık oranı ve kanat yükü ile Mig-21'lerden %25 daha iyi performansa sahip olacaktı.

1960'ların ortalarında Sovyetlerin Mig-25 Foxbat'larının ortaya çıkması ile ABD Hava Kuvvetlerinin gelecek konusundaki planlarında bir duraklama meydana geldi. ABD'nin elinde sadece bir kaç adet 3 Mach süratinde YF-12 deney uçağı varken ve bu tür bir uçağın yapımı henüz planlanmamışken Sovyetlerin ve Varşova Patkı hava kuvvetlerinin Mach 3 süratinde savaş uçakları ile donatılmaları büyük bir tehdit oluşturmaktaydı. F-108 Rapier önleme uçağının geliştirilmesi 1950'lerin sonunda başlamış fakat 3 Mach süratindeki bu uçağın yapım programı 1959 Eylülünde iki prototipin uçuşa başlayacağı tarihten 18 ay önce iptal edilmişti.

Foxbat'ın Mach 3 süratinde bir uçak oluşu ABD Hava Kuvvetlerinin av uçağı yapımı planlarında yön değişimine neden oldu. Artık amaç Sovyetlerin eski Mig-21 ve yeni Mig-25 uçaklarına benzer yüksek sürat ve performansa sahip uzun menzilli füzeler taşıyabilecek bir savaş uçağı dizaynı geliştirmekti.

Fakat ADF'e benzer hafif avcı uçağı kavramı da iptal edilmemişti. Hafif av uçağı kavramını canlı tutmaya çalışan iki kişiden biri eski uçuş öğretmeni Binbaşı John Boyd, diğeri de Savunma Bakanlığında sistem analizcisi olan bir sivil, Pierre Sprey idi. Boyd, "Manevra yeteneğinin bir enerji sorunu olduğunu varsayalım" diyordu, "Bir uçağa manevra yaptırırken enerjiye gereksinim duyulur; irtifa, sürat veya her ikisini de kazanırken enerji kaybedersiniz. Normal olarak bir dönüşte enerji kaybedilir. Bu durumda sürtünme yani havanın aerodinamik direnci motorun itiş gücünü aşar ve bu noktada siz bir negatif enerji oranına sahipsinizdir. Bu negatif oran irtifa sürat ya da her ikisinin birleşiminden çıkmak zorundadır. Öyle bir noktaya erişirsiniz ki, afterburner bile kullansanız havanın direnci itiş gücünden büyüktür. Bu da negatif bir sektöre sahip olmanız demektir. Net hava direncini süratle çarparsanız ne kadar enerjiye sahip olmanız gerektiği ortaya çıkar."

Boyd, önceleri bu basit fikrin yeni bir av performansına bakış olduğuna inanamadı. Sonra gerçeği kabul edince aerodinamik ve motor güçlerinin daha iyi bir uçak yapımı için nasıl birleştirilebileceğini düşündü. Doğru bir güç/ağırlık oranı, manevra yeteneği yüksek bir uçak yapımını gerçekleştirebilecekti.Boyd'un kuramı, FX'in (Deneysel Av Uçağı) daha önce yapılan uçaklardan daha iyi bir güç/ağırlık oranına gereksinim göstereceğini ortaya çıkardı. Bunun sonucu yapılan F-100 motoru sadece F-15 uçağına güç vermekle kalmadı, aynı zamanda yüksek performanslı ve tek motorlu bir uçağın da geliştirilebileceğini gösterdi.

1960'ların sonuna doğru Boyd ve Sprey, F-XX olarak tanımlanan bir hava üstünlüğü dizaynı geliştirdiler. Sonradan ağırlığı 17.000 lb'ye düşürülen bu hafif uçak kavramı bazı uzmanlarca benimsenmedi.

Amerikan Hava Kuvvetleri Vietnem Savaşından alınan derslerle Ocak 1972'de Amerikan uçak üreticilerinden LFP (Ligthweigth Figther Program - Hafif Avcı Programı) dahilinde mutlak bir hava üstünlük savaşçısını ortaya çıkaracak spefikasyonları talep etti. Yapılan değerlendirmeler sonucundan General Dynamics ve Northrop firmalarından hiç bir üretim taahhüdü içermeksizin prototip yapmaları istendi. Her iki firma bir kaç belirlenmiş performans kriterleri dışında tasarım konusunda serbest bırakıldı. Uzun çalışmalar ve tartışmalar sonucunda Northrop, klasik aerodinamik kurallarını alt üst eden ve iki motor kullanan YF-17'yi -bugün kullanılan F/A-18 Hornet'ın ilk spefikasyonu- sunarken buna karşı General Dynamics daha derli toplu, güç ve çevikliği ön plana çıkaran, tek motorlu YF-16'yı ortaya koydu. İki adet deneysel YF-16 prototip yapımı ve uçurulması için General Dynamics'e 38 milyon dolar, yine aynı amaçla Northrop'a 39 milyon dolar verildi ve kontratlar imzalandı.Aynı zamanda bu tip uçakların motor yapımı için Pratt & Whitney (F-100 turbofan) ve General Electric (YF101 motoru) firmaları ile de anlaşma yapıldı.