အတိတ်တစ်ခုရဲ့ခြေရာကောက်ကြောင်း

ရှေးမြန်မာမင်းများလက်ထက် စစ်ဘက်အရပ်ဘက် အမှုထမ်း‌များရွေးချယ်ခြင်း

ယနေ့ခေတ်တွင် အစိုးရအရာထမ်း စစ်ဘက်အရာထမ်းများအဖြစ် ဝင်ရောက်လိုပါက သက်ဆိုင်ရာစာမေးပွဲများ အရည်အချင်းစစ်ဆေးခြင်းများကိုဖြတ်ကျော်ကာ ဝင်ရောက်ရသည်ကို မိတ်ဆွေတို့သိရှိပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော် ရှေးမြန်မာမင်းများလက်ထက်တွင် အမှုထမ်း အရာထမ်းများကို မည်သို့ရွေးချယ်သနည်းဆိုသည်ကို သိရှိသူနည်းပါးလှလေသည်။ ယခုဆောင်းပါးအား ရေးသားရသည်မှာ ခင်မင်ရင်းနှီးသော ညီငယ်တစ်ဦးမှ ကိုရီးယားနန်းတွင်းကားများအကြည့်များကာ မေးခဲ့သော မေးခွန်းတစ်ခုကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုညီငယ်မေးသည်က ကိုရီးယားတို့သည် ဂျိုဆွန်းခေတ်တွင် စာမေးပွဲများ ကျင်းပကာ အရာရှိများရွေးချယ်သည်။ထို့အတူ တရုတ်တို့သည်လည်း စာမေးပွဲစနစ်ဖြင့် ရွေးချယ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ မြန်မာတို့သည် မည်သည့်နည်းလမ်းဖြင့် အစိုးရယန္တရားအတွက်လိုအပ်သော အမူထမ်းအရာထမ်းများရွေးချယ်သနည်းဆိုသော မေးခွန်းပင်ဖြစ်သည်။ ထိုမေးခွန်းနှင့်ပက်သက်၍ သိသလောက်တတ်သလောက် ဖတ်မှတ်ဖူးသော သမိုင်းစာပေများကို ကိုးကားကာ ရေးသားရပေမည်။

#အရာထမ်းဟူသောဝေါဟာရ

ယနေ့ခေတ်တွင် အရာရှိဟုဆိုသော်လူတိုင်းသိသော်လည်း ပြန်တမ်းဝင်အရာရှိဆိုသောအဆင့်အတန်းသည်သာလျှင် ရှေးခေတ်က အရာထမ်းစာရင်းဝင်မည်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ယနေ့ခေတ်တွင် ပြန်တမ်းဝင်အရာရှိ (Gazette Officer) အဖြစ်ခန့်အပ်သည်ဆိုပါက နိုင်ငံတော်ပြန်တမ်း(Gazette) တွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြသလို ရှေးယခင်ကလည်း ရွှေတိုက်တော်စာရင်းဟူသော နိုင်ငံတော်ပြန်တမ်းနှင့်အလားတူသည့် ပြန်တမ်းတွင် ဖော်ပြခြင်းခံရမှသာလျှင် အရာထမ်းဟူသောအဓိပ္ပါယ်ပေါ်လွင်လေသည်။ စစ်ဘက်အရာထမ်းများတွင် အငယ်ဆုံးအဆင့်သည် သွေးသောက်ကြီးရာထူးဖြစ်ကာ ယနေ့ခေတ်တွင် ဗိုလ်/ဗိုလ်ကြီး(ခြေလျင်) ဗိုလ်ကြီး(မြင်း) အဆင့်နှင့်ကိုက်ညီပေသည်။ အရပ်ဘက်တွင် လွှတ်ရုံးငါးရပ် အကူစာရေးများသည် အငယ်ဆုံးအရာထမ်းများဖြစ်ကာ ယနေ့ခေတ်တွင် ဦးစီးမှူးများနှင့်အဆင့်တူညီလေသည်။ အရပ်ဘက်တွင်ပင် ဆေးဘက်အရာထမ်းများလည်းရှိကာ သမားလက်ထောက်ဟူသောရာထူးသည် အငယ်ဆုံးဖြစ်သည်။(ယနေ့ခေတ် မြို့နယ်ဆရာဝန်နှင့်အဆင့်တူညီသည်ဟုယူဆရသည်။)