Tâm Lý Bất Thường Và Tâm Lý Tội Phạm

Kì 13: Chuẩn đoán bệnh lý nhân vật Hannibal Lecter - "Sự im lặng của bầy cừu"

Nguồn : Abnormal Psychology by Thomas F. Oltmanns, 7th edition, DynaMed.

Viết bởi: Hải Đường Tĩnh Nguyệt

.

.

.

"Sự im lặng của bầy cừu" là một bộ phim nổi tiếng được đánh giá cao. Phim có các yếu tố kinh dị xen lẫn với các yếu tố tội phạm và đã giành được năm giải Oscar bao gồm cả giải diễn viên chính xuất sắc nhất dành cho Anthony Hopkins, người đã thể hiện xuất sắc nhân vật vừa là một nhà tâm lý học tài ba, vừa là một kẻ giết người ăn thịt hàng loạt, bác sĩ Hannibal Lecter. Nhân vật này bị bệnh rối loạn về nhân cách, một bệnh được các giới khoa học, tâm lý học nghiên cứu trong một thời gian dài hơn hẳn so với các bệnh khác. Bài viết này sẽ tập trung vào việc chẩn đoán, đồng thời đề xuất phương thức chữa trị cho căn bệnh mà bác sị Lecter đang mắc phải, song song bên cạnh đó cũng sẽ phân tích một chút về trường hợp Lê Văn Luyện vì tác giả bài viết thấy tên tội phạm này có các hành vi khá giống với những tên giết người hàng loạt nổi tiếng trong lịch sử khác.

Ngay từ đầu phim, bác sĩ Lecter đã được các nhà tâm lý học khác miêu tả như một kẻ dối trá, quái vật, nguy hiểm và ăn thịt người. Gã đã gây ra vài vụ án nghiêm trọng trong đó có giết người, và ăn thịt nạn nhân của gã. Tuy nhiên, khi đặc vụ Starling, cũng như khán giả có cơ hội được thấy gã, gã xuất hiện như một người lịch sự, tao nhã, có phong thái tốt và quan tâm đến người khác. Tuy nhiên, không lâu sau đó, những tính cách quyến rũ mà chúng ta thấy hóa ra chỉ là vỏ bọc mà gã dùng để lừa người khác, thông qua đó đoạt được những gì mà gã muốn, dù cho đó có là điều kiện để gã được sống trong môi trường tốt hơn hay là quá khứ thời trẻ của đặc vụ Starling. Sau đó, gã còn dùng vỏ bọc này để giết hai người cảnh sát và lột da của một người để làm mặt nạ cho tiện việc trốn thoát, còn người còn lại thì gã moi ruột rồi treo lên như thể đó là đồ trang trí. Ngoài ra Lecter còn giết nguyên một đội cứu thương và một người khách du lịch, cướp lấy quần áo và ví tiền của người ta để gã có thể tẩu thoát dễ dàng hơn. Lecter lần lượt thực hiện các hành vi phạm tội mang tính nghiêm trọng, ảnh hưởng đến mạng người với thái độ bình tĩnh, chẳng chút chần chừ và không hề có một cảm giác tội lỗi nào. Trong một trường hợp khác, gã đã ăn lưỡi của một người y tá mà huyết áp của gã không hề vượt qua mức 85 (85 là mức huyết áp bình thường). Điều này cho thấy việc giết người, xâm hại người khác là một việc quá bình thường với Lecter. Những hành động trên hoàn toàn khớp với một trong những triệu chứng chẩn đoán tiêu chuẩn của bệnh mà gã có thể mắc phải, thất bại trong việc làm theo những tiêu chuẩn xã hội, hành vi không tôn trọng pháp luật thể hiện qua các hành động có thể dẫn đến truy tố hình sự.

Triệu chứng tiếp theo của bác sĩ Lecter thể hiện qua việc gã không bao giờ nói ra sự thật một cách thẳng thừng. Đúng hơn là gã thích ẩn dấu sự thật trong từng lời nói dối. Gã đưa ra những manh mối chỉ dẫn lạc hướng bằng phương thức đảo chữ cái như việc gã tiết lộ cho đặc vụ Starling rằng gã biết có một kho hàng được bệnh nhân tên là Hester Mofet của gã thuê nhưng thật sự chủ nhận của kho hàng ấy chính là gã. Hester Mofet sau khi đảo chữ cái lại sẽ thành "phần còn lại của tôi" (the rest of me). Gã vờn qua nhát lại với các đặc vụ FBI và kéo họ vào trong trò chơi mà gã tạo ra dù cho họ có muốn hay không. Gã điều khiển người ta làm theo những gì mà gã muốn mặc cho họ có nhận ra mình đang bị điều khiển hay không. Gã bắt đặc vụ Starling phải kể về quá khứ của mình cho gã nghe để đổi lại thông tin về Buffalo Bill. Đây chính là biểu hiện của triệu chứng thứ hai: dối lừa, thể hiện qua việc liên tiếp nói dối, dùng đồng minh và điều khiển người khác để tư lợi cho bản thân hay chỉ để giải trí.