OSMANLI PADİŞAHLARININ EŞLERİ

KÖSEM SULTAN (VALİDE SULTAN)

HÜKÜM SÜRESİ:10 Eylül 1623 - 2 Eylül 1651
ÖNCE GELEN:Mahfiruz Hatice Sultan
SONRA GELEN:Turhan Hatice Sultan

EŞİ:I. Ahmed
ÇOCUKLARI:IV. Murad
I. İbrahim
Şehzade Süleyman
Şehzade Kasım
Ayşe Sultan
Fatma Sultan
Gevher Sultan
Hanzade Sultan
TAM İSMİ:Devletlu İsmetlu Mahpeyker Kösem Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân
DOĞUM:c. 1589-90
Tinos, Mora Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu
ÖLÜM:2 Eylül 1651 (61/62 yaşında)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
DEFİN:I. Ahmed Türbesi Sultanahmet Meydanı, İstanbul
DİNİ:Doğumunda Ortodoks daha sonra İslam

Haseki Mâh-Peyker Kösem Valide Sultan (d. 1590 - ö. 2 Eylül 1651),Osmanlı devlet yönetiminde etkin bir rol oynamış Haseki Sultan ve Valide Sultan.Osmanlı padişahı I. Ahmed'in eşi olup, padişah IV. Murad ve I. İbrahim'in annesidir. Osmanlı tarihinin en güçlü kadın sultanlarından birisi olarak kabul edilmektedir.Hayatı romanlara, tiyatro oyunlarına, opera eserlerine konu olmuştur. Valide-i Muazzama, Sahibet-ül Makam, Valide-i Kebire sıfatlarıyla da anılan Kösem Sultan, oğulları IV. Murad ve İbrahim ile torunu IV. Mehmed döneminde uzun yıllar devlet yönetiminde etkili olmuş bir Hanım Sultan'dır.

SARAYDAKİ YAŞAMI

1603-1617

Kösem Sultan'ın eşi I. Ahmet

Cariye olarak Topkapı Sarayı'nın haremine girmeden evvel nasıl bir hayat sürdüğü, nerede doğduğu tartışmalıdır. Rum asıllı veya Bosnalı olduğuna dair bilgiler bulunan Kösem Sultan'ın 1589 veya 1590 yılında Anastasya adıyla doğduğu, Bosna Beylerbeyi tarafından İstanbul'a kızlar ağasına gönderildiği rivayet edilir. I. Ahmed'in dindarlığı ve devlet yönetimindeki kabiliyeti bilinmektedir. Bu karakterde ve hünerdeki bir padişahı etkisi altına aldığı düşünüldüğünde Kösem Sultan'ın ne kadar maharetli ve zeki olduğu anlaşılır. 15 yaşındayken I. Ahmed'e Haseki olmuş, kısa sürede kendinden kıdemli olan hasekilerin önüne geçmeyi başarmıştır.

Kösem Sultan, IV. Murad, Süleyman,İbrahim ve Kasım adında şehzadelerin yanı sıra; Ayşe, Gevherhan, Fatma ile Hanzade Sultan isminde sultanlar dünyaya getirdi.

Tarihçilerin aktardıklarına göre, Kösem Sultan ilk başlarda huzurlu bir hayat sürmüş, tasavvufa meraklı olan I. Ahmed ile birlikte dergahlara gitmiş ve çocuklarıyla ilgilenmiştir. Kuvvetli bir kişiliği olan I. Ahmed, çocuk yaşta tahta geçmesine rağmen babası gibi başkalarının etkisi altında kalmadığını kanıtlamak konusunda çok titizdi. Kösem Sultan bu nedenle I. Ahmed döneminde siyasi işlere fazla bulaşmamış; ama çoğu zaman da sözünü yerine getirtmiştir. I. Ahmed ölümüyle Kösem Sultan 27 yaşında dul kaldı. 21 Kasım'ı 22 Kasım'a bağlayan gece 1617 yılında eşinin 27 yaşında vefat etmesi onu derinden etkilemiştir.

1617-1623

Kocası ölünce önce tahta geçen kocasının kardeşi Sultan I. Mustafa ve daha sonra da kocasının başka bir kadından olma oğlu Sultan II. Osman zamanında devlet işlerinde etkinliği arttı. Fakat II. Osman yaşı çok genç olmakla birlikte Kösem Sultan'ın devlet işlerine çok karışmasından rahatsız oldu ve muhtemelen annesi Valide Sultan Mahfiruz Hatice Sultan'ın da etkisiyle onu eski saraya gönderdi.İktidarın merkezinden kovulmuş ve gözden düşen sultanlar arasındaki yerini almış olan Kösem Sultan, Genç Osman'ın tahttan indirilmesi ve tekrar yerine geçen I. Mustafa'nın da tekrar tahttan indirilmesi üzerine nihayet kendi oğlu IV. Murad'ı tahta çıkarttı ve Valide Sultan olarak Topkapı Sarayı'na yerleşti. IV. Murad tahta çıktığında sadece 11 yaşındaydı ve Kösem Sultan artık oğlu adına devleti büyük ölçüde yönetmeye başladı. Kösem Sultan'ın saltanatı, IV. Murad'ın idareyi tam olarak ele almasına kadar sürmüştür.