Tuyên bố chết đối với cá nhân là việc theo thủ tục tố tụng, Tòa án ra quyết định tuyên bố một nguoief là đã chết nếu người đó đã biệt tích trong 1 thời han nhất định mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.
Cơ sở pháp lý: Điều 81 BLDS
Điều kiện:
- Có yêu cầu của người có quyền và lợi ích liên quan
- Phải hoàn thành thủ tục thông báo, tìm kiếm người vắng mặt.
- Khi cá nhân đã biệt tích qua một thời hạn nhất định
Thuộc bốn trường hợp sau đây, Tòa có thể tuyên bố một người đã chết.
1) Sau ba năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống. Tạm dừng năng lực chủ thể > Chấm dứt tư cách chủ thể
2) Biệt tích trong chiến tranh sau năm năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống ( nếu không tuyên bố là mất tích trước đó)
3) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau một năm, kể từ ngày có tai nạn, thảm họa, thiên tai đó chấm dứt mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp có quy định khác. ( người tuyên bố ở đây phải ở trong số người bị nạn )
4) Biệt tích 5 năm mà không có tin tức gì xác thực là còn sống hay không. Thời hạn được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 78.
Hậu quả pháp lý:
- Chấm dứt tư cách chủ thể của người bị tuyên bố chết.
- Tài sản của người được tuyên bố là chết sẽ thực hiện nghĩa vụ tài sản của họ và chia thừa kế.
- Quan hệ hôn nhân chấm dứt ngay từ thời điểm Tòa Tuyên bố người đó chết.
Xác định ngày chết: Ngày có hiệu lực của bản án hoặc ngày thảm họa thiên tai xảy ra.
Giải quyết hậu quả khi cá nhân bị tuyên bố chết còn sống trở về hoặc có tin tức xác thực là còn sống.
Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố người đõ chết theo yêu cầu của người có quyền và lợi ích liên quan.
- Tư cách chủ thể khôi phục, quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản được khôi phục theo trừ trường hợp:
+ vợ/ck được Tòa án cho ly hôn vắng mặt thì quyết định ly hôn vẫn có hiệu lực.
+ vợ/ vk kết hôn vs người khác, thì việc kết hôn này vẫn có hiệu lực.
- người nhận di sản phải trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn,... hoàn trả lại toàn bộ tài sản đã nhận, hoa lợi, lợi tức, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
