Bách khoa toàn thư Quỷ học - Rosemary Ellen Guiley

10. Quỷ Aeshma

Trong Hỏa giáo Ba Tư, Aeshma là con quỷ của sự giận dữ, cơn thịnh nộ và sự tàn phá. Hắn còn được gọi bằng cái tên “Kẻ xảo quyệt khát máu”. Hắn là một trong những con quỷ hung bạo nhất và là nguyên nhân cho mọi cuộc xung đột, mâu thuẫn lẫn dã tâm cá nhân, dù điều này có xảy ra trong một trận chiến hay việc say xỉn. Hắn có bảy loại ma thuật có thể sử dụng để gieo rắc sự phá hủy của mình cho nhân loại.
Trong bảng phân loại cấp bậc Daevas của những tín đồ Hỏa giáo, vốn là tấm gương phản chiếu lại cấp bậc của những vị thánh, Aeshma đối nghịch với Asha Vahishta, một vị thần thuộc cấp bậc Amesha Spenta (hay “những linh hồn hướng thiện”), người gắn với đức tính Thật Thà, hay Sự Thật. Tương phản với Aeshma là Sraosha (Sự phục tùng), là yếu tố cơ bản trong tính sùng bái tôn giáo và tuân theo luật lệ. Aeshma khiến mọi người bị sao nhãng khỏi việc thờ phụng. Hắn còn quấy rầy những linh hồn người đã khuất khi họ tới cầu Chinvat để qua thế giới bên kia.
Vị thần sáng tạo, Ahura Mazda, đã tạo ra đức Sraosha để chống lại sự tà ác của Aeshma và bảo vệ con người khỏi tác động của hắn. Đức Sraosha cuối cùng sẽ đánh bại hoàn toàn Aeshma. Trong những tài liệu thời trung cổ, Aeshma được tạo ra bởi Angra Mainyu, trở thành kẻ lãnh đạo thế lực bóng tối, ma quỷ. Hắn bị Az nuốt, một con quỷ tham lam.
Aeshma có thể bị xua đuổi bởi những lời cầu nguyện từ Vendidad, một tập hợp những văn bản Hỏa giáo. Con quỷ Asmodeus trong thần thoại Do Thái cũng có thể là dựa trên Aeshma.