Πως να εκδώσω το βιβλίο μου

Είναι απαραίτητο να έχεις Agent για να εκδοθείς;

Για όσους δεν γνωρίζουν τι είναι ο agent, να αναφέρω πολύ γρήγορα ότι είναι το άτομο το οποίο ψάχνει να σου βρει τον κατάλληλο και τον κωδικό για να πουλήσει το βιβλίο σου.

Στην ελλάδα φυσικά agents είναι ελάχιστοι, μιας και οι περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι δέχονται απευθείας "απρόσκλητα" χειρόγραφα, τα οποία τα ελέγχει η δική τους επιτροπή και έπειτα αποφασίζουν για το αν θα εκδώσουν κάτι ή αν θα σας στείλουν πίσω το συνηθισμένο γράμμα της απόρριψης.

Σε περίπτωση όμως που θέλεις να εκδοθείς από κάποιον αγγλόφωνο εκδοτικό οίκο, είναι απαραίτητο πρώτα να βρεις κάποιον ατζέντη. Οι ατζέντηδες λειτουργούν σαν αναγνώστες, οι οποίοι γνωρίζουν ποιος εκδοτικός οίκος θα ενδιαφερόταν για το συγκεκριμένο έργο. Και παρότι τα οφέλη είναι εμφανή για τον εκδοτικό οίκο (δεν χρειάζεται να έχει δική του ομάδα αξιολόγησης όλων αυτών των χειρογράφων), δεν είναι το ίδιο εμφανή για τον ίδιο τον συγγραφέα.
Ας εξηγήσουμε λοιπόν πρώτα από όλα πώς λειτουργεί ο εκδοτικός χορός στο αγγλόφωνο κοινό.

Ο συγγραφέας ψάχνει και βρίσκει κάποιον ατζέντη ή κάποια εταιρεία με ατζέντηδες (αυτό το τελευταίο είναι και το πιο συνηθισμένο), οι οποίοι αφού διαβάσουν το βιβλίο σου, δέχονται να σε εκπροσωπήσουν και να το παρουσιάσουν στην επιτροπή αξιολόγησης του εκδοτικού οίκου. Οι ατζέντηδες δεν πληρώνονται, παρά μόνο όταν κλείσουν το συμβόλαιο με τον εκδοτικό οίκο. Συνήθως παίρνουν ένα 10 με 15% από τα έσοδα σου για να σε εκπροσωπήσουν και πίστεψέ με είναι κάτι το οποίο σε συμφέρει.

Ένα από τα πολλά πλεονεκτήματα του να έχεις έναν ατζέντη, είναι ότι γνωρίζει πολύ καλά τον εκδοτικό χώρο στον οποίο απευθύνεσαι. Πολλές φορές αφού βρεις έναν ατζέντη, είναι θέμα χρόνου να δεις το βιβλίο σου στα ράφια των καταστημάτων.

Το βασικότερο από όλα όμως είναι ότι αφού γνωρίζει τον εκδοτικό χώρο, θα παλέψει για να σου κλείσει το καλύτερο δυνατό συμβόλαιο, μιας και όσο υψηλότερα ποσοστά πάρεις, τόσο περισσότερο θα πληρωθεί και αυτός. Με λίγα λόγια πρόκειται για μία συμβιωτική σχέση η οποία ωφελεί και τα δύο μέρη.
Θα μου πεις τώρα, ναι αλλά μου παίρνει ένα ποσοστό. Αν έκανα μόνος μου τη συμφωνία δεν θα χρειαζόταν να χάσω χρήματα.

Αυτό ενδεχομένως είναι ένα ερώτημα που θα κάνει κάποιος άπειρος συγγραφέας. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο διαφορετική. Ας πάρουμε το δικό μου παράδειγμα. Το πρώτο συμβόλαιο που έκανα με τον εκδοτικό οίκο ηχοβιβλίων, αναφέρει πως για κάθε βιβλίο που βγάζω, θα πρέπει πρώτα να τους ενημερώνω αν ενδιαφέρονται και σε περίπτωση που δεν βρούμε κάποια συμβιβαστική λύση, τότε μπορώ να απευθυνθώ σε κάποιον άλλον. Η συμφωνία αυτή δεν είναι απαραίτητα κακή, αλλά ένας ατζέντης σίγουρα θα πάλευε να μην υπάρχει αυτός ο όρος καθόλου μέσα στο συμβόλαιο και είναι πολύ πιθανό ότι θα το πετύχαινε. Αν και αυτός ο όρος μπορεί να φαίνεται αθώος, δημιουργεί προβληματάκια στην περίπτωση όπου θα απευθυνθώ σε κάποιον άλλον παραδοσιακό εκδοτικό οίκο. Πρέπει πρώτα να τους ενημερώνω και να περιμένω 30 μέρες. Αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο για την σύναψη ενός νέου συμβολαίου.

Καθότι οι ατζέντηδες είναι αρκετά εξοικειωμένοι με το τι ακριβώς γίνεται στα συμβόλαια, ο μέσος συγγραφέας είναι πραγματικά άσχετος και το πιο πιθανό είναι να πιαστεί κορόιδο. Αρκετοί έλληνες για παράδειγμα υπογράφουν ότι ο εκδοτικός οίκος θα έχει εφόρου ζωής ή για τα επόμενα 10 χρόνια το δικαίωμα της πρώτης άρνησης. Αυτό σημαίνει ότι πρώτα θα πρέπει να στέλνεις το βιβλίο σου σε αυτούς και αφού αρνηθούν, μόνο τότε εσύ μπορεί να πας κάπου αλλού. Αυτό είναι μία πραγματικά πολύ κακή συμφωνία μιας και μπορούν να σου δίνουν όσο ποσοστό αυτοί κρίνουν. Ένας ατζέντης προφανώς αυτό δεν θα το επέτρεπε μιας και έτσι θα περιοριζόταν και το δικό του κέρδος.

Από κει και πέρα οι ατζέντηδες καλύπτουν ένα άλλο σύνολο εκδοτικών πλεονεκτημάτων, όπως το να γίνονται αυτοί οι λήπτες κακών παραπόνων πωλήσεων. Προσωπικά δεν θα μου άρεσε να ακούσω από κάποιον editor ή κάποιον εκδοτικό ότι το έργο μου δεν αξίζει αυτό το χ ποσό. Ο ατζέντης θα το μεταφέρει σε μένα με διαφορετικό τρόπο.

Πολύ συνοπτικά, ο ατζέντης θα ασχοληθεί με το business κομμάτι τις εκδόσεις ενώ εσύ το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να επικεντρωθείς στο να βγάλεις μία εξαιρετική ιστορία.

Μακάρι να υπήρχε αυτό το σύστημα και στην ελλάδα, αλλά δυστυχώς η μικρή αγορά δεν το επιτρέπει. Στον αντίποδα, το βασικό πλεονέκτημα είναι ότι το πολύ σε έξι με εννιά μήνες έχεις απάντηση από τον εκδοτικό για το αν το έργο σου θα εκδοθεί ή όχι, ενώ σε αγγλόφωνο κοινό θα χρειαστείς περίπου δύο με τρία χρόνια από τη στιγμή που το ολοκληρώσεις.