Dã Sử, lịch sử, truyền thuyết dân gian Việt Nam

P16:NGUYỄN TRÃI - Thảm án Lệ Chi Viên

Lệ Chi Viên là vụ án oan gây rúng động dư luận Đại Việt những ngày cuối thu năm 1442, là vụ bê bối bậc nhất trong lịch sử ngành Tư pháp, cột chặt mấy trăm mạng người vô tội vào một bản án tru di tam tộc.

Trong vụ Lệ Chi Viên, danh sách những người số nhọ phải xếp hàng dài tận mấy km.

Người số nhọ đầu tiên phải kể tới nạn nhân là vua Lê Thái Tông, mới hai mươi tuổi đầu xuân xanh mơn mởn, không dưng lại bị rước lên bàn thờ ngồi.

Kế đến là người bị coi như hung thủ ra tay trực tiếp Nguyễn Thị Lộ và đồng chủ mưu Nguyễn Trãi. Sau này Nguyễn Trãi được chính con trai nạn nhân, tức vua Lê Thánh Tông, xuống chiếu trả lại sự trong sạch.

Người số nhọ tiếp theo là những bà vợ và đàn con nheo nhóc của nạn nhân Lê Thái Tông. Chỉ trong một đêm, cả dàn phi tần mới mười mấy tuổi đầu thoắt cái trở thành góa phụ và bị đội lên thành nào là thái hậu, thái phi, thái tiệp dư, thái chiêu nghi,... nói chung là trở thành một dàn thái thái, nghe đã thấy già không thể tả. Bốn hoàng tử, từ lớn nhất là Nghi Dân bập bõm học vỡ lòng cho đến Tư Thành còn đang quấn tã, phút chốc trở thành trẻ mồ côi.

Nhưng nhọ nhất trong vụ Lệ Chi Viên phải kể đến họ hàng ba đời nhà Nguyễn Trãi, những người bị giải ra pháp trường với khuôn mặt ngơ ngác không lẫn đi đâu được. Và rất có khả năng nhiều người cho đến lúc chết mới phấn khởi biết rằng mình hóa ra có rây mơ rễ má với quan lớn trong triều.

Vậy nguồn cơn nào đưa đến vụ thảm án Lệ Chi Viên?

Thử quay trở lại thời điểm hơn một năm trước, khi bầu trời vẫn sạch bóng mây và máu người vô tội chưa nhuộm hồng cái vườn vải vài hecta nhà Nguyễn Trãi, để coi chúng ta có gì.

Năm 1441, Thần Phi Nguyễn Thị Anh sinh hạ hoàng tử Bang Cơ khi mới vào cung được 6 tháng. Sinh non 6 tháng trong cái thời kì y học thô lậu lúc đó thì họa có thánh mới sống được. Tất nhiên giả thuyết Bang Cơ là thánh nghe rất ngu, nên có thể tạm kết luận thằng nhỏ thực ra sinh đủ tháng.

Có lời đồn đại rằng trước khi vào cung Thần phi đã có thai với một người tên Lê Nguyên Sơn. Vậy tại sao một minh quân điển hình như Lê Thái Tông lại không thể nhận ra mình đang đổ vỏ mặc cho sự thật gần như chọi thẳng vào mặt? Thậm chí Thái Tông còn yêu thích Bang Cơ tới nỗi lập thằng nhỏ làm thái tử. Trong chiếu thư ban xuống, Thái Tông không chút ngần ngại phô bày niềm tự hào và hí hửng tột độ về quyết định này.

Sau khi gạt đi những giả thuyết hoang tưởng thì còn lại một giả thuyết nghe-tưởng-ngu-ai-dè-ngu-không-tưởng, đó là nhan sắc Nguyễn Thị Anh thuộc loại khủng khiếp vạn người có một. Điều có thể khiến thanh niên Nguyên Long trở thành một người đàn ông cao thượng, không những vui vẻ đổ Vỏ mà còn dốc sức tô vẽ Vỏ cho thật đẹp, phải chăng là vì tình yêu vô vờ bến với nữ chủ nhân chân chính của Vỏ, Thần phi Nguyễn thị.

Thái Tông mặc dù đắm chìm trong tình yêu với Nguyễn Thần phi (theo giả thuyết ngu-không-tưởng ở trên), nhưng vẫn luôn canh cánh trong lòng trách nhiệm duy trì nòi giống. Hệ quả tất yếu là tiệp dư Ngô Thị Ngọc Dao mang thai.