YKS : 47 GÜN KALA

ANLATIM BOZUKLUKLARI

ANLATIM BOZUKLUKLARI

*Kişi, amacını söz veya yazıyla anlatmak için önce düşüncelerini belirler, düzenler; sözcükleri seçer, sıraya koyar; cümleler kurar.

*İyi bir cümlede “kelimeler, ekler” yerli yerinde kullanılmalı; cümle anlatılmak isteneni tam olarak (eksiksiz ve fazlasız) anlatmalıdır.

*Eğer konuşmada ve yazmada açıklık, yalınlık ve anlaşılırlık yoksa ortada bir anlatım bozukluğu var demektir.

*Günlük konuşmalarımızda sık sık anlatım bozukluğu yapmış olsak da yazı yazarken bu konuda dikkatli olmalıyız.

*Anlatım bozukluğu yapmamak için; sözcüklerin anlamlarını ve türlerini iyi bilmek; cümle yapısını ve ögelerini tanımak; noktalamanın anlam üzerindeki etkisini iyi anlamak gerekir.

Doğruluk: Cümlenin dil bilgisi kurallarına ve mantığa uygun olmasıdır.

Duruluk: Cümlenin gerektiği kadar sözcükle kurulmasıdır.

Açıklık: Cümlede anlatılanların herkesçe aynı anlaşılmasıdır.

UYARI: Anlatım bozukluklarını, sebebiyle (kaynağıyla) birlikte bilmek gerekmektedir.

KALİTELİ BİR CÜMLEDE:

>Gereksiz sözcük bulunmamalıdır.

>Anlamca çelişen sözcükler bulunmamalıdır.

>Yanlış anlamda sözcük kullanılmamalıdır.

>Yardımcı eylem gereksiz kullanılmamalıdır.

>Sözcükler yanlış yerde kullanılmamalıdır.

>Anlam belirsizliği bulunmamalıdır.

>Yapısı yanlış sözcük bulunmamalıdır.

>Deyimler, yanlış anlam ve yazılışta kullanılmamalıdır.

>Atasözleri yanlış anlam ve yazılışta kullanılmamalıdır.

>Mantık hataları bulunmamalıdır.

>Tamlama yanlışları yapılmamalıdır.

>Ekler yanlış kullanılmamalıdır.

>Tümleç eksikliği olmamalıdır.

>Yüklem eksikliği, ek-fiil eksikliği olmamalıdır.

>Özne eksikliği olmamalıdır.

>Özne ve yüklem, olumluluk ve kişiler açısından uyumlu olmalıdır.

A-ANLAMSAL (Anlama Dayalı)  BOZUKLUKLAR (BAĞDAŞIKLIK)

1-GEREKSİZ SÖZCÜK KULLANIMINDAN KAYNAKLANAN BOZUKLUKLAR:

(Eş Anlamlı Sözcüklerin Bir Arada Kullanımı; Anlamı “Başka Bir Sözcük veya Ek” ile Karşılanan Sözcük Kullanımı; Gereksiz Fiilimsi (Eylemsi) Kullanımı; Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı; Gereksiz Ek Eylem Kullanımı; Gereksiz Bağlaç Kullanımı; Gereksiz İlgeç Kullanımı; Gereksiz Belirteç Kullanımı; Gereksiz Yinelenen Sözcükler)

*Bir sözcük cümleden çıkarıldığında cümlenin anlam ve anlatımında bir bozulma olmuyorsa o sözcük gereksizdir. Cümlede gereksiz sözcük kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.

NOT: Bir cümlede anlamları aynı olan sözcülerin birlikte kullanılması ve sözcüğün anlamının başka bir sözcükte ya da ekte bulunması anlatım bozukluğuna yol açar.