SARS-CoV-2 = Virus Name
COVID-19 = Disease Name (ginagamit ng mga media o WHO sa para sa report)
GROUP — CoronaVirus
SARS-CoV (2003) – started in China
MERS-CoV (2012) – Saudi Arabia
SARS-CoV-2 (2019) – China
Ang tatlong corona virus na ito ay pinaniniwalaang nanggaling sa mga hayop..
SARS-CoV = Civet Cat
MERS-CoV = Camels
SARS-CoV-2 = still Unknown
𝐙𝐨𝐨𝐧𝐨𝐭𝐢𝐜 = Any disease that is spread from animals to people.
𝑺𝑨𝑹𝑺-𝑪𝒐𝑽-2 𝒊𝒔 𝑳𝑬𝑺𝑺 𝑫𝑬𝑨𝑫𝑳𝒀 𝒃𝒖𝒕 𝑴𝑶𝑹𝑬 𝑪𝑶𝑵𝑻𝑨𝑮𝑰𝑶𝑼𝑺 𝒕𝒉𝒂𝒏 𝒕𝒉𝒆 𝑺𝑨𝑹𝑺 𝒂𝒏𝒅 𝑴𝑬𝑹𝑺.
🚀 𝐓𝐑𝐀𝐍𝐒𝐌𝐈𝐒𝐒𝐈𝐎𝐍 –Airborne
noong early phase ng pandemic at mejo kulang pa ang informations about covid. May mga studies/nagsasabing droplet ang covid, pero nong nagtagal, mas marami at malakas ang evidence na airborne po talaga ito...
𝐏𝐏𝐄 – N95 mask (minimum)
⚠️ 𝐇𝐈𝐆𝐇 𝐑𝐈𝐒𝐊 – Geriatric (matatanda) at Person with co-morbidities..
Sila po yung high risk for complications at mortality ng covid.. pero lahat po ng tao ay risk at pwedeng magka-covid..
Tandaan mo, hindi pare-pareho ang covid sa lahat ng tao.. pwedeng maging okay ang covid sa'yo pero hindi ganon sa iba.. sa ibang sabi, nakadipende parin po ito sa immune system ng tao..
🔎 𝐈𝐧𝐜𝐮𝐛𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐏𝐞𝐫𝐢𝐨𝐝: 2-14 days
🤧 𝐒𝐈𝐆𝐍𝐒 𝐀𝐍𝐃 𝐒𝐘𝐌𝐏𝐓𝐎𝐌𝐒 (s/s)
merong apat na common s/s ang covid.. it also means na mayroon pa pong mas malala na s/s sa apat na ito..
▪︎Fatigue
▪︎SOB (shortness of breath)
▪︎Fever
▪︎Cough
𝐔𝐧𝐜𝐨𝐦𝐦𝐨𝐧 𝐬/𝐬
▪︎Coughing w/ blood
▪︎Diarrhea
▪︎High fever
▪︎Leukopenia (decrease WBC)
▪︎Kidney failure
note: Pwede maging asymptomatic (walang signs/symptoms) ang isang taong may covid pero contagious (nakakahawa)..
🧪𝐓𝐄𝐒𝐓𝐒
-𝐑𝐓-𝐏𝐂𝐑
Dini-detect ng test na ito ang viral RNA. napaka-accurate at efficient po ito compared kay rapid antigen test..
Ang problema dito ay mejo expensive at kailangan pa ng mahabang oras/araw bago malaman ang result..
-𝐑𝐚𝐩𝐢𝐝 𝐀𝐧𝐭𝐢𝐠𝐞𝐧 𝐓𝐞𝐬𝐭
Ang dini-detect naman ng test na ito ay ang viral protein ng covid.. sa ibang sabi, yung RT-PCR ay dinidetect nya ang genetic material mismo ng virus, habang ang rapid antigen ay ang protein lang.. mas marami ang protein kapag kumalat na sa katawan at malala na ang covid.. don mo palang masasabi na highly accurate itong si rapid antigen..
Mas mura (𝑙𝑒𝑠𝑠 𝑒𝑥𝑝𝑒𝑛𝑠𝑖𝑣𝑒) at agad-agad mo na makukuha ang result.. (30mins - 1hr)..
𝐧𝐨𝐭𝐞: Hindi ibig sabihin positive kana sa rapid antigen ay 100% covid positive kana rin..
🛡 𝐏𝐑𝐄𝐕𝐄𝐍𝐓𝐈𝐎𝐍
Vaccination | Handwashing |
Avoiding crowded places
𝐃𝐢𝐬𝐜𝐨𝐯𝐞𝐫𝐲: 𝐃𝐞𝐜𝐞𝐦𝐛𝐞𝐫 2019 (𝐖𝐮𝐡𝐚𝐧 𝐂𝐡𝐢𝐧𝐚)
𝐅𝐢𝐫𝐬𝐭 𝐂𝐚𝐬𝐞 in the Philippines: January 30, 2020, 39 year old female.
《《𝗣𝗔𝗥𝗧 𝗧𝗪𝗢: 𝗣𝗔𝗧𝗛𝗢𝗣𝗛𝗬𝗦𝗜𝗢𝗟𝗢𝗚𝗬》》
𝐁𝐀𝐒𝐈𝐂 𝐏𝐀𝐓𝐇𝐎 | 𝐂𝐎𝐕𝐈𝐃-19
𝐒𝐀𝐑𝐒-𝐂𝐨𝐕-2 – 𝑣𝑖𝑟𝑢𝑠 𝑛𝑎𝑚𝑒
Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS)
Sa pangalan palang ng virus malalaman mo na agad na ang primary target neto ay ang respiratory system—pero since kakaibang virus ang covid, kaya rin po neto maapektuhan ang mga ibang organ/system like: brain (headache/dizziness), digestive (vomiting/diarrhea), muscles (weakness), etc.
🦠 𝐈𝐧𝐯𝐚𝐬𝐢𝐨𝐧
remember this: walang ability ang virus magparami (reproduce) ng mag-isa (unlike sa bacteria)—ang ginagawa po ng virus ay naghahanap ito ng target saka palang ito makakapagparami. At ang target na yun ay walang iba kundi ang cell natin sa katawan. Kailangan po ng virus ang cell bago ito makakapagparami.
"Ehh wait lang po, pano ba nakakapag-replicate ang virus gamit ang cell???"
una, pumapasok ang covid via airborne transmission— pagkapasok ng virus ay maghahanap ito ng target cell—after mahanap ng virus ang kanyang target cell, magbibigay ito ng kanyang genetic material sa cell at dahil don naalis ang normal functioning ng cell, sa ibang sabi: nagiging abnormal na po ang cell na'yon.
Ang abnormal cell na na-infect ng virus ay gagawa ng protein na may genetic material ng virus, at dadami ito ng dadami. Ang mga proteins po kase na'to ang magagamit para makagawa ng mga virus. Mas maraming proteins—mas marami rin ang mga virus na mare-replicate.
Most of the virus is either DNA or RNA. Ang covid-19 po ay kabilang sa RNA single-stranded virus na group.
✳ 𝐒𝐩𝐢𝐤𝐞 𝐏𝐫𝐨𝐭𝐞𝐢𝐧𝐬 (S. proteins)
ito po ang ang kakaiba sa covid-19 at pati narin sa ibang corona virus: ang pagkakaroon ng spike proteins.
eeeh bakit po ba mahalaga ang S. protein???— ang S. protein po kase ang dahilan kung bat nakaka-penetrate ng ganon ang covid sa cell.
🌬 𝐀𝐢𝐫𝐰𝐚𝐲𝐬
Sabi ko nga kanina: ang primary target ng covid ay ang respiratory system.
Naapektuhan ang mga cells sa loob lalo na sa may lung area— nagkakaroon ng damage/inflammation at namamatay ang mga cells sa lungs dahil sa virus na pwede mag-lead into pneumonia.
Dahil sa inflammation sa cells ng lungs—pwedeng hindi ito mag-expand ng maayos at magre-resulta ng hirap sa paghinga.
💀 𝐌𝐨𝐫𝐭𝐚𝐥𝐢𝐭𝐲
Ang SARS ay pwede mauwi sa ARDS (acute respiratory distress syndrome)— at pwedeng mamatay ang pt dito kapag hindi maagapan =respiratory failure.
According sa studies, namamatay po ang karamihan ng covid pt due to multiple-organ failure, respiratory failure, shock, at ARDS. (Ganito po ka-grabe ang virus na ito.)
Ang virus po kase na'to ay pwede mag-cause ng internal bleeding na pwede mag-lead into shock and death.
〰️ 𝐂𝐥𝐨𝐭𝐬 (𝒄𝒐𝒂𝒈𝒖𝒍𝒐𝒑𝒂𝒕𝒉𝒚)
Base sa studies (𝐢𝐧 𝐂𝐡𝐢𝐧𝐚)—karamihan po ng mga namamatay ay nagkaroon ng development ng mga clots—delikado po ito kase maari mabara ang arteries at mapipigilan ang blood supply sa tissues/organs.
𝐎𝐓𝐇𝐄𝐑 𝐂𝐎𝐌𝐏𝐋𝐈𝐂𝐀𝐓𝐈𝐎𝐍𝐒: (severe cases)
-𝐊𝐢𝐝𝐧𝐞𝐲 𝐈𝐧𝐣𝐮𝐫𝐲
-𝐇𝐞𝐚𝐫𝐭 𝐏𝐫𝐨𝐛𝐥𝐞𝐦𝐬
-𝐀𝐜𝐮𝐭𝐞 𝐋𝐢𝐯𝐞𝐫 𝐈𝐧𝐣𝐮𝐫𝐲
