Beyin yeni düşünceleri nasıl üretir?

120 9 0
                                    

Basit bir cümle ile başlayalım: 'Geçtiğimiz hafta Joe Biden, Vladimir Putin'i Scrabble oyununda mağlup etti'. Beynin yeni düşünceler oluşturması konusunda garip görünen, fakat hayli temel bir örnek.

Dr. Steven Frankland ve Profesör Joshua Greene ortaklığında yürütülen yeni bir çalışma, iki bitişik beyin bölgesinin bir tür kavramsal alcebra yaratarak insanlarda yeni düşünceleri oluşturduğunu ortaya koyuyor.

Çalışmanın yazarı Frankland, insanın en büyük bilişsel gizemlerinden birinin; beynin farklı fikirleri bir araya getirerek, yeni bir fikir oluşturma yetisi olduğunu belirtiyor. Pekçok insan 'Joe Biden Vladimir Putin'i Scrabble'da mağlup etti' cümlesini; hakkında hiç düşünmemiş dahi olsa kolaylıkla anlayabilir; çünkü Putin ve Biden'in kim olduğu; Scrabble'in ne olduğu; ve kazanmanın ne anlama geldiğini bildiğiniz sürece, bu konsepti bir araya koyarak cümleyi anlaşılır hale getirebilme yetisine sahipsiniz. Çok temel; fakat bir o kadar da belirgin bilişsel bir yetenek.

Peki ama, bu düşünceler nasıl oluşturuluyor? Bir teoriye göre, beyin bu işlemi kavramsal değişkenlerin temsili yoluyla gerçekleştiriyor; yani 'Ne yapıldı?', 'Kim yaptı?' ve 'Kime yapıldı?' gibi sorulara cevaplar üreterek gerçekleştiriyor. Frankland ve Greene ise bu çalışmayla; beynin çoklu cümleler içerisinde aynı modelleri bulup tekrar kullanarak; bu modelleri semboller gibi işlediğini ve zihinsel bir sözdizilimi oluşturduğunu belirtiyor.

Frankland ve Greene, bu bölgeleri betimlemek için, öğrencilerin 'köpek adamı yakaladı' ve 'adam köpeği yakaladı' gibi basit cümleleri art arda okurken oluşan fMRI görüntülerini incelemiş. Bu da beyinde 'adam' ve 'köpek' ile ilgili modeller oluşturmuş ve farklı cümleler içinde dahi kullanılsa; 'köpek' ve 'adam' sözcüklerinin sembol olarak algılandığı ve ayırt edildiği görülmüş.

Çalışmanın dil ile ilgili kısmı kapsadığının altını çizen belirten Greene; insan beyninin düşünme işleyişinin bundan çok daha büyük bir gizem taşıdığını düşündüklerini de ekliyor.

Bu çalışmayı farklılaştıran; düşünce oluşumunu daha hiyerarşik ve karmaşık temellere dayandıran algılama modelleri yerine; düşünceleri formüle etmek için gerekli olan kavramsal yapı bloklarının dinamik kombinasyonuna dayandırılan yüksek bilişsel bir 'modelleme' sunması.

Greene, bu çalışmanın insan zekasında henüz kavranmaya başlanan temel bir özellik olduğunu da ekliyor.

KOZMOS(EVREN)Hikayelerin yaşadığı yer. Şimdi keşfedin