"Bu çocuk çok anormal biri" Bu cümle sizede tanıdık geldi mi? Toplumumuzda çok sık kullanılan bir cümle.
Peki gerçektende bir insanın ruhsal açıdan ne durumda olduğu bir bakışla anlaşılabilir mi?
Eğer bir doktor olsaydınız normali ayırmak çok daha kolay olurdu. Bazı tetkikler yapar ve sonuca göre normal ve anormal olarak kolayca ayırırdınız. Fakat ruhsal açıdan normali belirleyen kesin bir ölçüt yok. Freud normal kriterini şu sözlerle ifade etmiştir: "Sevebilen ve üretebilen insan, sevmeyi ve üretmeyi bilen toplumlar sağlıklıdır, normaldir." Bu tanım güzel olsada tek başına yeterli değildir.
Felsefe geleneğinden gelen bir takım araştırmacılar normali "ideal olan" olarak tanımlamışlardır. Fakat ideal olanın bulunması başlı başına başka bir sorundur.
Başka bir grup biliminsanı normali "Toplum ortalamasına uyum sağlama" olarak tanımlamıştır. Fakat düşünelim ki toplumda tecavüze uğrayan kadınlar öldürülmelidir diye bir yazısız norm var. O zaman hiç birşey yapmamış maktul olan kadını öldürmek normal midir?
Bir diğer grup ise normalliğe gelişimsel aşamadan bakmıştır. Bu bazı durumlara açıklık getirebilirken genel bir normal kavramı için tek başına yeterli değildir.
Peki bu durumda bir davranışın normal olduğunu nasıl anlayacağız?
Psikologlar ve Psikiyatristler sahip olduğunuz belirtilerin, semptomların yada işlevsel bozuklukların normal mi yoksa anormal mi olduğunu belirlerken genellikle aşağıdaki yaklaşımları kullanırlar.
1) Kendi algıladıklarımız: Hayatımızda birşeylerin yolunda gitmediğini düşündüğümüz yada yaptığımızın mantıksız olduğunu bildiğimiz halde yapmaya devam ettiğimiz durumları göz önüne alarak.
2) Başkalarının algıladıkları: Kendi algımıza güvenemeyeceğimiz durumlarda vardır. Örneğin şizofreni gibi hastalıklarda gerçeklik algısı alt üst olmuş durumdadır. Bu durumda yakın çevrenin görüşleri ve düşünceleri dikkate alınmalıdır.
3) Kültürel ve etnik normlar: Toplum normlarıda normali tanımlamada sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Fakat evrensellikten uzak olduğu için yanlış sonuçlara gidebilme tehlikesi vardır.
Örnek verecek olursak mayalar zamanında insanlar kurban verilirdi ve bu toplumun normuydu.
4) Süre ve semptomların şiddeti
Genelde yukarda verdiğim yöntemlerin bir arada kullanımı yaygındır.
Normaldışı bireylerde önemli iki özellik:
Duygu, düşünce ve davranışlarda değişik derecelerde tutarsızlık, aşırılık, uygunsuzluk ve yetersizliğin olması.
Bu özelliklerin az çok sürekli yada yineleyici olup, bireyin verimli çalışmasını ve kişiler arası ilşkilerini bozmasıdır.
Normallik bir süreçtir. Normal davranış birbiriyle etkileşim içinde olan sistemlerin bir ürünüdür. Hiçkimse tamamen normal yada anormal değildir.Sağlıklı diye bilinen kişilerde sağlıksız özellikler, sağlıksız diye bilinen kişilerde sağlıklı özellikler bulunmaktadır. Bir davranışın normal yada anormal olduğunu belirleyen etkenler arasında davranışın görülme sıklığı, biçimi ve kişinin yaşantısında sorun ve sıkıntıya yol açıp açmaması düşünülebilir.
Ne yazık ki normal ve anormali tanımlayan bir ölçüt yok sadece kullanabileceğimiz belli başlı yaklaşımlar var. "Normal nedir?" sorusu üzerinde uzun zamandır düşünülüyor ve içeriğinde devamlı değişmeler oluyor bu kafa karışıklığıda uzun süre daha devam edeceğe benziyor. Umarım bu yazı sizlere faydalı olmuştur.
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Khaos Psikoloji
Nonfiksi"Alice gibi tavşan deliğinden yuvarlanıp yeni ve tanımadığın bir dünyaya düşmek" bence bu kendini tanımayı çok iyi ifade eden bir cümle. Kendini tanımaya başladığında bambaşka diyarlarda yolculuk yapmaya başlarsın ve kurumuş çöllerini keşfedersin...
