Câu 16: Tập thể là gì? Nêu và phân tích các giai đoạn phát triển tập thể? Trong tập thể có những hiện tượng tâm lý tiêu biểu nào? Tại sao? Dưới góc độ quản lý, để xây dựng tập thể cần những biện pháp nào?
· Khái niệm tập thể: Là nhóm có tổ chức chặt chẽ, hoạt động theo mục đích nhất định, phục vụ cho lợi ích xã hội, cho sự tiến bộ xã hội.
· Nêu và phân tích các giai đoạn phát triển tập thể:
- Giai đoạn 1: Giai đoạn hòa hợp ban đầu
+ Ở giai đoạn này mọi thành viên tập hợp lại thành tập thể chủ yếu dựa trẹn những yêu cầu do người lãnh đạo đề ra. Người lãnh đạo cần chú ý xây dựng hệ thống tổ chức, chú ý các biện pháp cương quyết và sự gương mẫu...
- Giai đoạn 2: Giai đoạn phân hóa về cấu trúc
+ Các thành viên qua quá trình thực hiện hoạt động của tập thể, chung sống với nhau sẽ hiểu rõ nhau hơn về mặt nhân cách và cũng sẽ bộc lộ rõ những đặc điểm cá nhân của mình. Từ đó tập thể bắt đầu phân hoá thành các bộ phận.Người lãnh đạo ở giai đoạn này cần chú ý phương pháp lãnh đạo mềm dẻo, linh hoạt.
- Giai đoạn 3: Giai đoạn liên kết thật sự
+ Các thành viên có sự đấu tranh góp ý cho nhau, có bầu không khí tất đẹp, có tinh thần tự quản, tinh thần tập thể, tự điều chỉnh. Lãnh đạo tập thể ở giai đoạn này có thể sử dụng kiểu lãnh đạo dân chủ.
- Giai đoạn 4: Giai đoạn tập thể phát triển cao nhất
+ Mỗi thành viên có sự phát triển cao về nhân cách, có sự đồnh nhất, hợp ý hòa hợp. Lợi ích của xã hội, của tập thể phù hợp lợi ích cá nhân.Người lãnh đạo phải dùng phương pháp mềm dẻo, linh hoạt, có yêu cầu cao và phù hợp...
· Trong tập thể có những hiện tượng tâm lý tiêu biểu nào?
1) Áp lực nhóm: Là sức ép tâm lý từ phía nhóm, tập thể bắt buộc cá nhân phải thay đổi hành vi, cử chỉ, cách đánh giá, suy nghĩ của mình
2) Sự tương hợp và không tương hợp trong tập thể (tương đồng và không tương đồng)
- Sự tương hợp là sự hòa hợp các thuộc tính tâm lý của các thành viên trong tập thể bảo đảm cho việc thực hiện mục đích chung, nâng cao hiệu suất công việc của tập thể, làm hài lòng các cá nhân.
- Sự không tương hợp là sự không hòa hợp về mặt tâm lý của các thành viên, có tác động không tốt tới hoạt động của tập thể, dễ gây xung đột trong tập thể.
3) Tin đồn: Là những thông tin không chính thức được truyền từ người này sang người khác theo hình thức không chính thức ( rỉ tai).
4) Mốt: Là dạng hành vi của nhiều người được hình thành bằng con đường tự phát do ảnh hưởng của tâm trạng, của thị hiếu nào đó.
5) Bầu không khí tâm lý tập thể: là toàn bộ đời sống tinh thần của tập thể, phản ánh tính chất của mối quan hệ giữa các thành viên trong tập thể, tạo nên tâm trạng chung của tập thể và chi phối từng cá nhân.
6) Sự xung đột trong tập thể: Là sự mâu thuẫn giữa các thành viên khi giải quyết các vấn đề xã hội hoặc cá nhân nào đó.
7) Thi đua: Là hiện tượng tâm lý xã hội đặc biệt trong đ1o con người thường có nguyên vọng và hành động nâng thành tích lao động của mình hay nhóm mình vượt lên trên thành tích của cá nhân khác hay nhóm khác.
· Dưới góc độ quản lý, để xây dựng tập thể cần những biện pháp nào?
- Người lãnh đạo phải tận dụng 1 cách tối đa dư luận xã hội trong mọi mặt của đời sống tập thể.
- Coi trọng công tác kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ
- Dựa trên khen thưởng và trách phạt (kỷ luật)
- Sự đánh giá của lãnh đạo và tập thể
- Xác định được mục đích hoạt động của tập thể 1 cách cụ thể và rõ rang, làm cho nó trở thành mục đích của mỗi thành viên
- Phát hiện, bồi dưỡng, củng cố các bộ phận tích cực làm nòng cốt cho sự phát triển của tập thể
