Ritim bir metin için çok şey ifade eder. Metnin akıcılığını ve yazarın yazma gücünü belirleyen önemli unsurlardan biridir.
Edebi metinlerde ritim, müziktekine benziyor ama farklıları var. Herkes sözlerini ve bestesini bildiği için İstiklal Marşı'yla bir örnek verelim. (Video - Sesler) ... Müzikte ritim buna benzer ve sürekli tekrar eder. Bir müzik parçasında nadiren, belki nakaratlarda ritim değişir ama değişse bile tekrar önceki ritme dönebilir.
Şiirde de ritim, müziktekine benzer. Ama artık bu yazılı bir eser olduğu için farklılıklar ortaya çıkmaya başlar. (Video - Sesler) ... Müzikteki gibi tekrar ediyor ama söyleyişe ve hecelere göre vuruş alıyor. Devamını sözsüz yapacağım. (Video - Sesler)
(...)
Şimdi geldik düz yazıda ritme. Şiirdekine benzer ama tekrarlar neredeyse hiç yoktur. Yazar kasıtlı olarak bunu yapmadıysa, şiirsel bir hava yakalamaya çalışmadıysa birbirinin aynı ritime sahip kısımlar pek az bulunur. Düz yazıda ritim bu yüzden çok daha çeşitlidir. Cümleden cümleye değişir, hatta cümlenin ortasında ritim birden değişebilir.
Peki bir metni yavaş veya hızlı okumamıza göre ritim değişmez mi! Evet müzikal olarak metnin ritmi değişebilir, vuruşlar arasındaki zaman kısalır ama bu metnin edebi ritmini değiştirmez. Yine, müzikten örnek verirsek; hızlı söylenen bir şarkıyı yavaş söylediğinizi düşünün. Sizin şarkıyı yavaş söylemeniz onu başka bir şarkı yapmaz. Şarkının bestesi aynı kalır. Metinde de böyle. Metni hızlı veya yavaş okumanız onu başka bir metin yapmaz. Edebi ritmi aynı kalır.
Yazarken ritmi nasıl belirleyeceğiz. Durup bu şekilde masaya vurmayacağız tabii. Nasıl şarkı söylerken ritmi içimizde hissediyorsak, şiir okurken nasıl içimizde hissediyorsak, yazarken de bu şekilde içimizde hissedeceğiz. Edebiyattaki ritim ile müzikteki ritim tam olarak aynı şey olmadığı için müzik kulağına sahip olunması gerekmiyor. Ama yazdığınız metnin duygusunu tamamlayacak bir iç ritme sahip olmamız gerekiyor. Yazmaya başlamadan önce metnin ritmini önceden hissederek başlarsanız istediğiniz sonucu elde etmeniz ve sizi tatmin edecek daha iyi bir yazı yazmanız mümkün. Tabii yazarken ritim sürekli değişecek, metni kendi ritminize ya da kendi ritminizi metne uyarlamanız gerekecek. Genelde önceden çok düşünmeniz gerekmez, bir yazar aklındaki sahneyi tasarlarken beraberinde iç ritim gelir. Ama bu aynı zamanda bir motivasyon tekniği, öncesinde bir iç ritim yakalarsanız sahneyi, bölümü yazmanız çok daha kolay olacaktır.
(Uygulamalı video dersler ve etkileşimli bir kurs deneyimi için https://www.udemy.com/yaraticiyazarlikegitimi adresini ziyaret edin veya Udemy mobil uygulaması üzerinden kursa erişin.)
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Yaratıcı Yazarlık Eğitimi: İçindeki Yazarı Ortaya Çıkar
Non-FictionHepimiz ilham perimizin yanımızda olduğu o nadir zamanlarda çok yaratıcı olabiliyoruz. Ama bu nazlı peri bizi istemediğinde ya da bizi terk ettiğinde işler hiç yolunda gitmeyebiliyor. İçimizdeki hikâyeyi bir türlü kâğıda dökemeyişimiz, yazmaya bir t...
