Bông hồng vàng và bình minh mưa - K.Paustovsky

Cuốn sách định viết từ lâu

Đã lâu lắm rồi, khoảng hơn mười năm trước, tôiđãđịnh bụng viết một cuốn sách không dễgì viết nổi, nhưng là một cuốn sách thú vị, nhưlúc ấy tôiđã nghĩvà cảbây giờnữa tôi vẫn nghĩnhưthế. Cuốn sáchđó gồm những tiểu sửcủa những con người xuất chúng. Tiểu sửcủa họ phải ngắn và đẹp.

Thậm chí tôiđã bắtđầu lập danh sách những con người xuất chúng cho cuốn sáchấy. Tôi quyếtđịnhđặt vào trong cuốn sách của tôi vài mẩu đời của những người bình thường nhất mà tôiđã gặp, những người không tên tuổi, bịchìm trong quên lãng, nhưng trong thực tếlại chẳng kém gì những ngườiđã trởthành danh tiếng vàđược ngườiđời trọng vọng. Họchẳng qua không gặp may và khôngđểlạiđược dấu vết gì chođời sau, dù chỉlà một dấu vết mờnhạt.. Phần lớn, họlà những người không vụlợi, biết xảthân vì nghĩa và là những người cùng bịlôi cuốn bởi một niềm say mê chung.Thuyền trưởngđường sông Olenin- Volgar - con người có một cuộcđời muôn màu muôn vẻ- là một trong những người nhưthế. Ông lớn lên trong một giađình yêu âm nhạc và học hátởÝ. Nhưng rồi ông muốn cuốc bộkhắp châu Âu nênđã bỏhọc

và thực sự đã làm một người hát rong lang thang khắp các nước Ý, Tây Ban Nha, Pháp.Ởnước nào ông cũng hát những bài hát bằng tiếng của nướcấy trong nhịpđệm của cây lục huyền cầm. Tôiđược biết Olenin- Volgar tại tòa soạn một trong những tờbáo hàng ngàyởMoskva, năm 1924. Một hôm, sau giờlàm việc chúng tôiđềnghịOlenin-Volgar hát cho nghe vài bài trong chương trình hát rong của ông. Không biết người ta kiếmđâuđược một cây ghi-ta và thếlà ông già gầy còm, thấp bé, trong bộquần áo thuyền trưởngđường sông, bỗng chốcđã biến thành một nghệsĩ điêu luyện, một diễn viên và một danh ca xuất chúng. Giọng ông hoàn toàn trẻ.

Chúng tôi lặngđi, lắng nghe những giaiđiệu Ý phóng khoáng chảy trôi, tiếngầmầmđứtđoạn trong những bài hát của dân miền Basque, bài Marseillaise hoan hỉtrong tiếng kènđồng lanh lảnh và khói súng mù mịt.

Sau khiđãđi lang thang khắp châu Âu, Olenin-Volgar làm thủy thủ trên những con tàu viễn dương,đoạt bằng hoa tiêuđường trường, ngang dọcĐịa Trung hải nhiều lần, rồi mới trởvềNga và làm thuyền trưởngđường sông Volga. Hồi tôi mới quen ông, Olenin-Volgarđưa tàu chở khách từ Moskva đi Nizhny Novgorođ.

Ông là ngườiđầu tiên dám mạo hiểmđưa con tàu chởkhách to lớn vốn dùngđểchạy trên giang lộVolga qua cácđập nước hẹp và cũkỹcủa sông Moskva. Mọi người - thuyền trưởng, kỹsư- quảquyết rằng việc ấy không thể thực hiện được.

Ông là ngườiđầu tiênđềnghịnắn lại dòng sông Moskva trong vùng Marchugi nổi tiếng, nơi dòng sông uốn khúcđến nỗi chỉcần nhìn cái hình thù ngoằn ngoèo không biết bao nhiêu lần của nó trên bảnđồcũng đã đủ hoa mắt.

Olenin-Volgarđã viết nhiều bài tuyệt hay vềnhững dòng sông Nga. Ngày nay những bàiấyđã bịthất tán và chìm trong quên lãng. Ông biết đủmọi xoáy nước, bãi cạn và nhữngđống gỗchìm trên hàng chục con sông. Ông có những kếhoạchđơn giản và không ai ngờtới vềviệc cải tiến phương tiệnđi lại và vận chuyểnđường thủy trên những dòng sông ấy.

Những lúc rảnh rỗi ông dịch cuốn "Thần khúc" của Dante ra tiếng Nga.

Đó là một con người nghiêm nghị, tốt bụng và hiếuđộng, người chủ trương mọi nghề đềuđáng trọng bởi chúng phục vụsựnghiệp của nhân dân và giúp cho mỗi người có cơhội tỏra mình là "một con người tốt đẹp trên đất đai tốt đẹp này".