Psikolojik Hastalıklar

Manik depresif

Manik depresif nedir?

Manik depresif hastalığı "İki uçlu mizaç bozukluğu" veya "iki uçlu duygu durumu bozukluğu" olarakta bilinmektedir. Hastalığın diğer adı "Bipolar Depresyon" dur. Bu hastalık nüfusun yüzde 1 yada 2'sini etkilemektedir. Kişinin duygusal durumu maniden (taşkınlık) depresyona doğru iki taraf arasında değişmektedir. Manik depresif durumlar sırasında kişi kendini aşırı mutlu ya da huzursuz hisseder. Ataklar arasında kişinin duygu durumu normal olabilmektedir. Duygu durumdaki bu dalgalanmalar saatler, günler, haftalar ya da aylarca sürebilir. Sağlıklı kişilerdeki normal iniş ve çıkışların tersine, bu duygu durum dalgalanmaları şiddetli ve yaşamı tehdit edici olabilir.

Manik depresif hastalığının belirtileri nelerdir?

1- Maniye girmiş kişi (yani "manik" hasta) son derece neşelidir. Güler, şarkılar söyler, herkesle eder. Hatta genellikle etrafına neşe saçar.

2- Manide iştah artar. Kişi genellikle hayatında hiç olmadığı kadar yemek yer.

3- Manik hastanın ihtiyacı azalır. Mesela günde üç saat uyur, ama son derece zinde, dinç olarak uyanır.

4- Manide insan son derece enerjiktir. Yerinde duramaz, sürekli gezer, koşuşturur, bir an durup dinlenme gereği duymaz.

5- Manik hasta kendisini oldukça güçlü, zeki, önemli, güzel hisseder. Her şeyi başarabileceğine inanır.

6- Manide cinsel istek artar.

7- İşyerinizde çalışan kendi halinde bir kadın günün birinde mesaiye alışılmadık derecede açık ve frapan kıyafetlerle gelebilir ve erkeklere laf atmaya başlayabilir.

8- Manik kişi çok konuşur. Hatta genellikle hiç durmamacasına, neredeyse nefes bile almadan ve yüksek sesle konuşur.

9- Manideki kişi konuşurken konudan konuya atlar, asla konu sıkıntısı çekmez. Manideki kişiye yüklü telefon faturaları gelir.

10- Manik hastanın düşünceleri hızlanmıştır. Aklına büyük bir süratle bin türlü düşünce üşüşür. Düşüncelerini durduramaz.

11- Manide hastanın dikkati artmıştır, küçücük ayrıntıları gözden kaçırmaz, ama dikkatini belli bir konu üzerinde sürdüremez (yani dikkati dağınıktır).

12- Manideki kişinin hafızası da güçlenmiştir. Çok zekice espriler yapar.

13- Manide insan çeşitli taşkınlıklar yapar.

14- Manideki kişi çok para harcar, cesurca ve hatta tehlikeli yatırımlar yapar, işini bırakır, yeni işler kurar.

15- Manide hasta neşeli olmakla birlikte, kolaylıkla da sinirlenir.

16- Kendisiyle tartışmaya, fikirlerini eleştirmeye, taşkın davranışlarını engellemeye çalıştığınızda büyük bir öfkeye kapılır.

Hastalığın kaç türü vadır?

Hastalığın iki alt türü vardır: I ve bipolar II.

1- Bipolar I: Hastaların en az bir manik dönem geçmişi vardır, buna bazen depresif dönemler eşlik edebilir.

2- Bipolar II: Hastaların en az bir majör depresyon dönemi ve en az bir hipomanik (hafif coşkun) dönem geçmişi vardır.

Manik depresiflik hastanın yaşamını nasıl etkilemektedir?

Çoğunlukla bir hastalık olarak tanınmaz. Bu bozukluğu olan kişiler gereksiz yere yıllarca ıstırap çekebilir. Tedavi edilmediğinde, ve kullanımı, bozulmuş ilişkiler, kötü iş performansı, finansal, sosyal sorunlar ve artan intihar riski gibi yıkıcı sonuçlar doğurabilir.

Manik depresiflik genellikle hangi yaşlarda ortaya çıkar?

Manik depresif bozukluk herhangi bir kimseyi herhangi bir yaşta etkileyebilir. Tipik olarak ergenlik döneminin sonu (20'li yaşlar) ya da erişkinlik döneminin başında başlar. Ancak daha erken yaşlarda görülebilir. Ender de olsa ilk atığını 70'li yaşlarda geçirenler de var.

Manik depresiflik kimlerde görülür?

1- Bipolar bozukluk her dinden, her ırktan insanda görülebilir.

2- Toplumda her 100 kişiden birinde bu hastalık vardır.

3- Her 100 kişiden biri hayatında en az bir kere manik bir dönem geçirmiştir.

4- Dünyada en az 60 milyon, Türkiye'de 600 bin, İstanbul'da 100 bin kişi bipolar bozukluğa yakalanmıştır.

5- Bipolar bozukluk kadında ve erkekte eşit sıklıkta görülür.

6- Hastalık genellikle 20'li yaşlarda başlar.

Manik depresiflik diğer depresyon türlerinden ne kadar farklıdır?

Mevsimsel afektif bozukluk olarak da adlandırılan mevsimsel depresyon, her sene aynı zamanda oluşur. Çoğunlukla sonbahar veya kış zamanı başlar ve ilkbahar veya yaz zamanı biter. "Kış sıkıntısı" veya "kapalı yerde kalma sıkıntısından" daha fazla şey ifade eder. Bunun nadir bir türüne "yaz depresyonu" denir, bahar sonu yaz başı başlar ve sonbaharda sona erer.

Bipolar II bozukluk nedir?

Manik depresif hastalığının alt türlerinden Bipolar I bozukluğun ana karakteristiği maniyken, bipolar II hipomani olarak bilinen daha hafif coşkulu dönemlere sahiptir. DSM-IV'e göre, ve hipomani arasındaki fark "şiddet seviyesidir".

Manik depresiflik tedavi edilebilir bir hastalık mıdır?

Evet, başarıyla tedavi edilebilir. Tedavide atak tedavisi ve koruyucu tedavi diye iki aşama var. Atak tedavisi hastanın zaman zaman geçirdiği manik veya depresif atakların tedavisidir. Manik atağın ayaktan tedavisi çok zordur. Hastanın genellikle hastaneye yatırılması gerekir. İlaçlarla hasta genellikle iki yada dört hafta içinde tam veya tama yakın düzelme gösterir. Mani atağının çok ağır olduğu veya ilaçlarla düzelmediği durumlarda, halk arasında "şok tedavisi" olarak bilinen elektrokonvülsif tedavi uygulanır. Depresif atak sürecinde ise depresyon tablosu ağır değilse hasta yatırılmadan da tedavi edilebilir. Bipolar bozukluk içinde görülen depresyonlarda genellikle antidepresan ilaçlardan kaçınır ya da çok dikkatli kullanırız. Zaman zaman başka sinir sistemi ilaçlarıyla tedaviyi tercih ederiz. Ağır veya dirençli depresyonlarda tedaviye başvururuz. Bipolar bozuklukta lityum gibi hali stabilizerleri kullanılabilir. Antikonvülzanlar, antipsikotikler ve benzodiazepinler de ruh halini dengelemek için kullanılabilir. Bazen antidepresanlar depresif ruh halini desteklemek için ruh hali stabilizerleriyle beraber verilir.

Manik depresiflik hastalığına yakalanan ünlüler kimlerdir?

Marilyn Monroe, Britney Spears, Kurt Cobain, Sylvia Plath, Mel Gibson, Axl Rose, Sinead O'Connor, Russel Brand, Robert Downey Jr, Winona Ryder bu hastalığa yakalana ünlüler arasındadırlar.